Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: dr Dragiše B. Slijepčevića, predsednika veća, Jasmine Stamenković i dr Ilije Zindovića, članova veća, u pravnoj stvari tužilaca Građevinskog specijalizovanog akcionarskog društva ''AA'', ..., čiji je pravni sledbenik ''BB group'' DOO ... i uslužnog preduzeća ''VV'' DOO ..., čiji je zajednički punomoćnik Dragan Blagojević, advokat iz ..., protiv tuženih Preduzeća za proizvodnju i promet računara ''GG'' DOO ..., Grada Beograda, koga zastupa Gradsko javno pravobranilaštvo, Gradske opštine Voždovac, koju zastupa Pravobranilaštvo Gradske opštine Voždovac, DD iz ... i ĐĐ iz ..., čiji je zajednički punomoćnik Darko Šumarević, advokat iz ..., EE iz ..., kao pravnog sledbenika pok. ŽŽ, bivše iz ..., ZZ iz ..., II iz ..., JJ iz ..., KK iz ..., LL iz ..., kao pravnog sledbenika pok. LJLJ, bivše iz ..., MM iz ..., NN iz ... – ..., NJNJ iz ..., OO iz ... i PP iz ..., čiji je zajednički punomoćnik Darko Šumarević, advokat iz ... i Republike Srbije kao sukcesora, koju zastupa Državni pravobranilac iza pok. RR, bivše iz ..., Nemačka, radi utvrđenja prava korišćenja, odlučujući o reviziji tužilaca izjavljenoj protiv rešenje Apelacionog suda u Beogradu Gž 6079/2017 od 07.02.2018. godine, u sednici održanoj 13.02.2020. godine, doneo je

R E Š E NJ E

USVAJA SE revizija tužilaca.

UKIDAJU SE rešenje Apelacionog suda u Beogradu Gž 6079/2017 od 07.02.2018. godine, rešenje Višeg suda u Beogradu P 205/16 od 11.01.2017. godine i rešenje Višeg suda u Beogradu P 205/16 od 21.03.2017. godine, oba ispravljena rešenjem istog suda P 205/16 od 16.06.2017. godine i predmet vraća prvostepenom sudu na ponovno suđenje.

O b r a z l o ž e nj e

Rešenjem Apelacionog suda u Beogradu Gž 6079/2017 od 07.02.2018. godine potvrđeno je rešenje Višeg suda u Beogradu P 205/16 od 11.01.2017. godine, ispravljeno rešenjem istog suda P 205/16 od 16.06.2017. godine kojim je odbačena tužba tužilaca zbog nepostojanja stranačke sposobnosti u momentu podnošenja tužbe na strani jedne od tuženih. Preinačeno je rešenje Višeg suda u Beogradu P 205/16 od 21.03.2017. godine ispravljeno rešenjem istog suda P 205/16 od 16.06.2017. godine i obavezani tužioci da solidarno naknade troškove parničnog postupka tuženoj Gradskoj opštini Voždovac od 33.000,00 dinara i tuženima DD, ĐĐ, OO, PP od 41.250,00 dinara u roku od 15 dana. Protiv pravnosnažnog drugostepenog rešenja tužioci su blagovremeno izjavili reviziju, zbog bitnih povreda odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava. Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijano rešenje u smislu člana 408. Zakona o parničnom postupku (''Službeni glasnik RS'' br. 72/11... 55/14) i utvrdio da je revizija tužilaca osnovana. U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti. Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužioci su podneli tužbu 17.12.2015. godine i u tužbi su pored ostalih tuženih, označili i RR. Tužbom je traženo da se utvrdi da su tužioci nosioci prava korišćenja kat. parc. .. – pašnjak I klase u površini od 2.821m² upisana u ln. br. .. KO .. i da su tuženi dužni priznati da se kod Službe za katastar nepokretnosti upišu kao korisnici te parcele u određenim delovima. U tužbi, tužioci su označili da je adresa tužene RR nepoznata i predložili da sud odredi privremenog zastupnika u ovoj pravnoj stvari. Dopisom od 10.03.2016. godine, tužioci su obavestili sud da su utvrdili da je tužena RR umrla, da nije imala naslednika, da je njen sukcesor Republika Srbija koju zastupa Državno pravobranilaštvo, Beograd. Pri ovako utvrđenom činjeničnom stanju, nižestepeni sudovi su zauzeli stanovište da se spor može rešiti samo na jednak način prema svim tuženima, jer se tužbom traži utvrđivanje prava korišćenja sporne parcele sa određenim idealnim delovima. Radi se o nužnim i jedinstvenim suparničarima (tuženima) shodno čl. 211. i 210. ZPP. S obzirom da je tužena RR preminula ...1994. godine, tj. pre podnošenja tužbe koja je podneta 17.12.2015. godine iz toga proizilazi da ista ne može biti stranka u postupku prema članu 74. stav 1. ZPP, a o čemu sud vodi računa po službenoj dužnosti shodno odredbi člana 79. stav 1. ZPP. Pri tome, nižestepeni sudovi nalaze da se taj nedostatak ne može otkloniti i obzirom da se svi tuženi smatraju kao jedna stranka, to je na osnovu člana 80. stav 5. ZPP zauzeto pravno stanovište da je tužbu neophodno odbaciti. Vrhovni kasacioni sud nalazi da ovakvo stanovište nižestepenih sudova nema pravilno pravno utemeljenje. Iz spisa ove pravne stvari proizilazi da su tužioci prilikom označavanja tužene RR označili da ista živi u Nemačkoj na nepoznatoj adresi i predložili da se istoj postavi privremeni zastupnik u ovoj pravnoj stvari shodno odredbama Zakona o parničnom postupku. Tužioci su naknadno saznali da je ista umrla, da nema naslednika i da je shodno odredbama Zakona o nasleđivanju njen naslednik Republika Srbija, pa su sud o tome obavestili podneskom od 10.03.2016. i 31.03.2016. godine i umesto tužene RR označili tuženu Republiku Srbiju. Činjenica je da prema članu 79. stav 1. ZPP propisano da ''sud će po službenoj dužnosti da pazi da li lice koje se pojavljuje kao stranka može da bude stranka u postupku i da li je parnično sposobna, da li parničnu stranku zastupa njen zakonski zastupnik i da li zakonski zastupnik ima posebno ovlašćenje ako je ono potrebno''. Međutim, činjenica je da tužioci nisu znali tačno prebivalište za tuženu RR niti su imali podatke da je ista umrla ...1994. godine, pa su predložili da sud, zbog njenog nepoznatog prebivališta, odredi privremenog zastupnika u ovoj pravnoj stvari. Nakon saznanja da je tužena RR umrla, tužioci su 10.03.2016. godine precizirali zahtev i umesto nje označili Republiku Srbiju kao njenog naslednika, a 31.03.2016. godine dostavili su izvod iz matične knjige umrlih iz koga se može utvrditi da je ista umrla ...1994. godine u Nemačkoj u ... . Iz toga proizilazi da su tužioci postupali u skladu sa činjenicama sa kojima su raspolagali u pogledu označavanja RR kao tužene, a kasnije Republike Srbije kao naslednika iste. Neprihvatanje razloga da tužioci nisu znali za smrt RR, ne stvara mogućnost prihvatanja pravnog stava nižestepenih sudova da je tužba u tom smislu neuredna, te da je istu trebalo odbaciti, zbog nepostojanja stranačke sposobnosti u momentu podnošenja tužbe na strani jedne od tuženih. Saznavši za smrt tužene, tužilac je sam preduzeo mere da otkloni nedostatak u pogledu nepostojanja stranačke nesposobnosti na strani tužene RR i kao tuženu umesto iste označio Republiku Srbiju, što znači da u tom slučaju sud nije imao potrebe da reaguje u smislu člana 80. ZPP. Taj nedostatak je otklonjen, odmah po saznanju od strane tužilaca i pri takvoj činjeničnoj situaciji prvostepeni sud mogao da nastavi postupak. Imajući u vidu napred izneto, Vrhovni kasacioni sud je na osnovu člana 416. stav 2. u vezi člana 420. ZPP odlučio kao u izreci.

Predsednik veća sudija

dr Dragiša B. Slijepčević,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić