Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž2 745/16 od 21.09.2016. godine, žalba tužioca je odbijena kao neosnovana i prvostepena presuda potvrđena u stavu drugom, trećem, četvrtom, šestom, sedmom i osmom izreke.

Protiv pravnosnažne presude donesene u drugom stepenu, tužilac je izjavio reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka, pogrešne primene materijalnog prava i pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu odluku, primenom člana 408. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ br. 72/11 i 55/14), pa je našao da je revizija neosnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a revizijom se ne ukazuje na druge povrede postupka zbog kojih se ona može izjaviti, primenom člana 407. stav 1. ZPP.

Prema činjeničnom stanju na kome je zasnovana pobijana odluka, parnične stranke su brak zaključile 07.08.2005. godine i u braku je rođeno dvoje dece – sin VV, ... godine i ćerka GG ... godine. Tužilac je vlasnik stana u kome živi zajedno sa svojom majkom, tuženom BB i maloletnom decom. Zaposlen je i ostvaruje mesečnu zaradu od 68.000,00 dinara mesečno. Tužena se zaposlila 2015. godine, ostvaruje mesečnu zaradu od 35.000,00 dinara mesečno i namerava da se sa decom preseli u ..., gde će iznajmiti stan od prijatelja. Utvrđeno je da je samo za nabavku hrane i sredstava za higijenu za decu potrebno izdvojiti po 6.000,00 dinara mesečno.

Sudovi su samostalno vršenje roditeljskog prava poverili tuženoj, kao majci, uz pravilnu primenu člana 67. i 77., u vezi člana 6. i 266. Porodičnog zakona („Službeni glasnik RS“ br. 18/05), a nakon adekvatne ocene nalaza i mišljenja Centra za socijalni rad ..., kao i sudskog veštaka neuropsihijatra, na osnovu kojih su zaključili da je u ovom momentu najbolji interes maloletne dece da budu poverena majci, uzimajući u obzir uzrast dece ali i sposobnost tužene, kao roditelja da prepozna i zadovolji razvojne i emocionalne potrebe dece.

Prilikom odlučivanja Vrhovni kasacioni sud je imao u vidu navode revizije da tužena zbog psihičkog oboljenja nije u stanju da se samostalno stara o deci, ali nalazi da su isti neosnovani, jer su u suprotnosti sa nalazom i mišljenjem sudskog veštaka, čijom ocenom je utvrđeno da je oboljenje zbog kog je tužena hospitalizovana u periodu od 25.05. do 10.07.2012 godine bilo reakcija na hormonalne promene izazvane trudnoćom i babinama, kao i problemima u porodici, da se ovo oboljenje kod tužene više ne dijagnostikuje, te da isto nema karakter dubljeg poremećaja ličnosti, niti trajnog mentalnog oboljenja, niti je to kod tužene konstatovano.

S obzirom da je odlučeno da se vršenje roditeljskog prava nad maloletnom decom poveri majci, sudovi su, suprotno navodima revizije, pravilno uredili način održavanja ličnih odnosa dece sa ocem – ovde tužiocem, u skladu sa mišljenjem i predlogom nadležnog Centra za socijalni rad, uz uvažavanje potreba dece da održavaju kontakt sa ocem. Način održavanja ličnih odnosa dece sa ocem, kao roditeljem sa kojim deca ne žive, uređen je uz pravilnu primenu člana 272. stav 2. istog Zakona. Roditeljsko pravo jeste lično pravo roditelja, ali se vrši isključivo u najboljem interesu dece, pa Vrhovni kasacioni sud nalazi da su sudovi prilikom odlučivanja o poveravanju i uređenju ličnih odnosa maloletne dece sa ocem, adekvatno cenili i da sva prava i dužnosti koja ima roditelj kome su deca poverena, ne lišavaju roditeljskog prava drugog roditelja sa kojim deca ne žive.

Pobijanom odlukom pravilno su ocenjene i sve relevantne okolnosti predviđene članom 160. stav 1. i 2. Porodičnog zakona, koje su od uticaja na odluku o visini izdržavanja maloletne dece i to potrebe dece prema njihovom uzrastu, koje se odnose kako na zadovoljenje osnovnih životnih potreba - nabavku hrane i sredstava za higijenu, tako i na sredstva neophodna za nabavku odeće i obuće, kao i za zadovoljenje nastavnih i vannastavnih potreba maloletnog VV. Prilikom odlučivanja sudovi su cenili i mogućnosti tužioca, koje su utvrđene u skladu sa članom 160. stav 3. istog zakona, imajući u vidu njegova primanja, ali i da tužilac nema zakonsku obavezu izdržavanja prema drugim licima. Preko visine doprinosa za koji je tužilac obavezan da učestvuje u izdržavanju maloletne dece, a koji su neophodni za zadovoljenje njihovih potreba – snosiće tužena kao majka i to kako u materijalnim sredstvima, tako i radom sa decom koji se ogleda u izdržavanju, čuvanju, podizanju, vaspitavanju, obrazovanju i zastupanju drugih interesa dece, u meri u kojoj je to potrebno radi zaštite njihove ličnosti, prava i interesa. Imajući ovo u vidu, Vrhovni kasacioni sud nalazi da je pobijanom odlukom pravilno utvrđena i visina obaveze tužioca, kao dužnika izdržavanja.

Imajući u vidu da su sudovi utvrdili da je najbolji interes da se samostalno vršenje roditeljskog prava nad maloletnom decom poveri tuženoj, kao majci, to pravilno nalaze da ne postoji osnov da se usvoji zahtev tužioca da se njemu poveri samostalno vršenje roditeljskog prava nad maloletnom decom, pri čemu, suprotno navodima revizije, ekonomski i stambeni uslovi nisu odlučujući činilac za odluku o vršenju roditeljskog prava, a što čini neosnovanim i zahtev za uređenje načina viđanja dece sa majkom, pa je pravilno pobijanom odlukom tužbeni zahtev odbijen u ovom delu.

Na osnovu iznetog, primenom člana 414. stav 1. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u izreci.

Predsednik veća – sudija

Vesna Popović, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić