U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud u veću sastavljenom od sudija: Zvezdane Lutovac, predsednika veća, Jelene Borovac i Dragane Marinković, članova veća, u parnici tužioca AA iz …, Opština …, čiji je punomoćnik Jasmina Vidanović, advokat iz …, protiv tužene Opštine Bela Palanka, radi isplate naknade, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž 1340/20 od 03.07.2020. godine, u sednici održanoj 27.01.2021. godine, doneo je

P R E S U D U

DELIMIČNO SE usvaja revizija tužioca i PREINAČUJE SE presuda Apelacionog suda u Nišu Gž 1340/20 od 03.07.2020. godine tako što se odbija kao neosnovana žalba tužene i potvrđuje presuda Osnovnog suda u Pirotu P 1072/17 od 03.03.2020. godine u stavu prvom izreke u delu kojim je tužena obavezana na isplatu iznosa od ukupno 316.625,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom i u stavu trećem izreke.

Revizija tužioca izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž 1340/20 od 03.07.2020. godine, u preostalom delu stava prvog izreke SE ODBIJA kao neosnovana.

OBAVEZUJE SE tužena da tužiocu naknadi troškove revizijskog postupka isplatom iznosa od 12.000,00 dinara, u roku od 8 dana od dana prijema otpravka ove presude.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Pirotu P 1072/17 od 03.02.2020. godine, stavom prvim izreke, delimično je usvojen tužbeni zahtev tužioca i tužena obavezana da mu na ime naknade za izvršena ulaganja na zaštiti porodične stambene zgrade u selu …, isplati iznos od 243.475,00 dinara i na ime naknade potrebnih ulaganja u izradi potporne građevine na kosinu kućnog placa radi sanacije klizišta, iznos od 73.150,00 dinara, što sve ukupno iznosi 316.625,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od dana donošenja presude Osnovnog suda u Pirotu, Sudska jedinica Mala Palanka P br.708/13 od 02.09.2013. godine do isplate, kao i da mu na ime troškova parničnog postupka u tom predmetu isplati iznos od 183.333,00 dinara. Stavom drugim izreke, odbijen je kao neosnovan preostali deo tužbenog zahteva tužioca kojim je tražio da se tužena obaveže na isplatu zakonske zatezne kamate na ovaj iznos naknade troškova postupka u navedenom parničnom predmetu počev od dana donošenja naznačene presude do isplate i u delu kojim je potraživao troškove izvršenja u predmetu Osnovnog suda u Pirotu I br.478/15 u iznosu od 22.132,50 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od dana donošenja rešenja do isplate. Stavom trećim izreke, tužena je obavezana da tužiocu na ime naknade troškova ovog parničnog postupka isplati 126.042,00 dinara.

Presudom Apelacionog suda u Nišu Gž 1340/20 od 03.07.2020. godine, preinačena je navedena prvostepena presuda u stavovima prvom i trećem izreke, tako što je odbijen tužbeni zahtev tužioca u usvajajućem delu i odlučeno da svaka stranka snosi svoje troškove ovog parničnog postupka.

Protiv navedene pravnosnažne presude donete tužilac je blagovremeno izjavio reviziju, zbog pogrešne primene materijalnog prava, predlažući da se o njoj odluči kao o posebnoj reviziji.

Tužena je podnela odgovor na reviziju.

Ispitujući pravilnost pobijane revizije na osnovu člana 408. ZPP („Službeni glasnik RS“, br.72/11, 55/14), Vrhovni kasacioni sud je našao da je revizija tužioca dozvoljena na osnovu člana 403. stav 2. tačka 2. ZPP, zbog čega nema razloga da se o njoj odlučuje kao o posebnoj reviziji u smislu člana 404. ZPP i da je osnovana, zbog pogrešno primenjenog materijalnog prava.

Donošenjem pobijane presude nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, Odlukom o osnivanju Direkcije za izgradnju Opštine Bela Palanka od 24.11.1998. godine, ova opština je osnovala JP Direkciju za izgradnje Opštine Bela Palanka. Odlukom o izmeni o osnivanju Direkcije za izgradnju ove opštine od 08.12.2008. godine, izmenjen je član 4. i određeno da se sredstva za obavljanje delatnosti ovog javnog preduzeća, obezbeđuju iz budžeta opštine. Pravnosnažnom presudom Osnovnog suda u Pirotu – Sudska jedinica u Beloj Palanci P 708/13 od 02.09.2013. godine, JP Direkcija za izgradnju Opštine Bela Palanka je kao tužena obavezana da ovde tužiocu, koji je bio tužilac i u tom parničnom postupku, na ime naknade za izvršena ulaganja na zaštiti porodične stambene zgrade u selu … isplati iznos od 243.475,00 dinara, kao i iznos od 73.150,00 dinara na ime naknade potrebnih ulaganja u izradi potporne građevine na kosini kućnog placa, radi sanacije klizišta, te da mu naknadi i troškove tog parničnog postupka od 183.333,00 dinara. Tužilac je na osnovu te izvršne presude podneo predlog za izvršenje protiv dužnika – Direkcije za izgradnju Opštine Bela Palanka radi prinudnog namirenja utvrđenog novčanog iznosa, u izvršnom postupku u predmetu Osnovnog suda u Pirotu I br.478/15, u kojem je određeno izvršenje na novčanim sredstvima na računu ovog dužnika, ali je u daljem toku utvrđeno da se račun dužnika nalazi u blokadi, zbog čega je tužilac kao poverilac promenio sredstva izvršenja zahtevajući namirenje na celokupnoj imovini dužnika. O ovom predlogu tužioca kao izvršnog poverioca, sud nije doneo nikakvo rešenje, niti je preduzeo bilo kakvu radnju u tom izvršnom postupku. Tužilac je zato 12.07.2017. godine, podneo tužbu u ovoj pravnoj stvari.

Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je zaključio da JP Direkcija za izgradnju Opštine Bela Palanka nije ispunila svoju obavezu prema tužiocu jer tužiočevo potraživanje nije namireno, pa je primenom člana 414. stav 1. Zakona o obligacionim odnosima (ZOO), obavezao ovde tuženu opštinu kao solidarnog dužnika, da mu isplati navedenu novčanu naknadu za izvršena ulaganja na zaštiti porodične stambene zgrade i sanaciji klizišta, u novčanom iznosu utvrđenom pravnosnažnom presudom Osnovnog suda u Pirotu – Sudske jedinice u Beloj Palanci P 708/13 od 02.09.2013. godine. Pravilno je pritom utvrdio odgovornost tužene opštine kao osnivača, za obaveze JP Direkcije za izgradnju Opštine Bela Palanka u svojstvu solidarnog dužnika, obzirom da je članom 4. Odluke od 08.12.2008. godine određeno da se sredstva za obavljanje delatnosti ovog javnog preduzeća, obezbeđuju iz budžeta opštine. Ocenio je da se parnični i izvršni postupak međusobno ne isključuju u konkretnom slučaju, obzirom na to da poveriočevo potraživanje nije namireno u izvršnom postupku koji teče protiv dužnika Direkcije za izgradnju Opštine Bela Palanka, zbog čega vođenje tog izvršnog postupka ne sprečava tužioca da svoja novčana potraživanja ostvari u ovom parničnom postupku.

Drugostepeni sud je zauzeo suprotno pravno stanovište i odbio tužbeni zahtev tužioca, nalazeći da u konkretnoj situaciji kada je u toku izvršni postupak u predmetu I br.478/15 koji još nije okončan, tužiocu kao poveriocu stoje na raspolaganju i drugi načini namirenja kao što su prodaja pokretne i nepokretne imovine dužnika, zbog čega je po mišljenju toga suda pogrešno stanovište prvostepenog suda da ima mesta primeni odredbe člana 414. stav 1. ZOO, obzirom da tužiočevo potraživanje još uvek nije prinudno namireno.

Revizijom tužioca se osnovano ukazuje na pogrešnu primenu materijalnog prava u pobijanoj presudi, budući da je na osnovu citirane zakonske odredbe poverilac određenog novčanog potraživanja ovlašćen i može zahtevati ispunjenje cele novčane obaveze od svakog dužnika te solidarne obaveze, od koga hoće sve dok ona ne bude potpuno ispunjena. U konkretnoj situaciji, s obzirom na to da je u toku izvršni postupak radi namirenja novčanog potraživanja ovde tužioca protiv dužnika Direkcije za izgradnju Opštine Bela Palanka, pravnosnažno okončanje ovog parničnog postupka protiv solidarnog dužnika nije smetnja jer je solidarna obaveza samostalna obaveza, pa poverilac nije ograničen izborom utuženja samo prema jednom od solidarnih dužnika kada je on insolventan.

Zbog toga, po stanovištu ovoga suda, eventualno prinudno namirenje tužiočevog novčanog potraživanja u navedenom izvršnom postupku sprovođenjem izvršenja na drugim sredstvima tog izvršnog dužnika, ne predstavlja smetnju za pravnosnažno okončanje ovog parničnog postupka jer bi se to pitanje razrešilo u izvršnom postupku.

Pravilno je odlučeno o troškovima prvostepenog postupka na osnovu članova 153. stav 1. i 154. stav 2. ZPP, pa je i ta odluka potvrđena.

Iz izloženih razloga, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u stavu prvom izreke ove presude na osnovu člana 416. stav 1. ZPP.

U preostalom odbijajućem delu tužbenog zahteva tužioca za naknadu troškova parničnog postupka okončanog pravnosnažnom presudom P 708/13 od 02.09.2013. godine (u iznosu od 183.333,00 dinara) revizija tužioca nije osnovana jer se pitanje naknade troškova postupka rešava u svakom konkretnom parničnom postupku.

Iz izloženog razloga je odlučeno na osnovu člana 414. stav 1. ZPP, kao u stavu drugom izreke.

Odluka o troškovima revizijskog postupka doneta je na osnovu članova 153. stav 1, 154. stav 2, 163. stav 2. i člana 165. stav 2. ZPP jer je revident uspeo u ovom revizijskom postupku i opredelio zahtev za naknadu troškova sastava revizije u iznosu od 12.000,00 dinara, prema važećoj AT.

Predsednik veća - sudija

Zvezdana Lutovac,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić