U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija Slađane Nakić Momirović, predsednika veća, Dobrile Strajina i Vesne Subić, članova veća, u pravnoj stvari tužioca AA iz ..., čiji su punomoćnici Zoran Punevašac i Branislav Popović, advokati iz ..., protiv tužene Republike Srbije, Ministarstva odbrane, koju zastupa Vojno pravobranilaštvo sa sedištem u Beogradu, radi utvrđenja diskriminacije, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž 5313/18 od 25.09.2018. godine, u sednici održanoj 04.04.2019. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE, kao neosnovana, revizija tužioca izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž 5313/18 od 25.09.2018. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Višeg suda u Požarevcu P 97/18 od 21.06.2018. godine, stavom prvim izreke, odbijen je tužbeni zahtev kojim je traženo da se utvrdi da je Zaključkom Vlade Republike Srbije broj 401-161/2008-1 od 17.01.2008. godine, u odnosu na tužioca povređeno načelo jednakih prava i obaveza, čime bi bila izvršena diskriminacija tužioca po osnovu mesta prebivališta, u odnosu na ratne vojne rezerviste na koje se odnosi Zaključak Vlade Republike Srbije broj 401-161/2008-1 od 17.01.2008. godine. Stavom drugim izreke, obavezan je tužilac da tuženoj na ime troškova postupka plati 6.000,00 dinara.

Presudom Apelacionog suda u Kragujevcu Gž 5313/18 od 25.09.2018. godine, stavom prvim izreke, odbijena je, kao neosnovana, žalba tužioca i potvrđena prvostepena presuda. Stavom drugim izreke, odbijen je, kao neosnovan zahtev tužioca za naknadu troškova postupka.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilac je blagovremeno izjavio reviziju zbog: bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu na osnovu člana 408. ZPP („Sl. glasnik RS“, broj 72/11, 55/14), i utvrdio da revizija tužioca nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti. Nema ni bitne povrede iz člana 374. stav 1. ovog zakona, jer drugostepeni sud nije pogrešno primenio koju od odredaba ovog zakona, a što je moglo uticati na donošenje pravilne i zakonite odluke.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je bio na služenju redovnog vojnog roka od 24.09.1998. godine do 01.10.1999. godine i u tom svojstvu je učestvovao u ratu od 24.03.1999. godine do 25.06.1999. godine. Vlada Republike Srbije je 17.01.2008. godine donela Zaključak broj 401-161/2008-1 kojim je prihvaćena informacija o potrebi obezbeđenja sredstava ostvarenih u postupku privatizacije za isplatu pomoći nerazvijenim opštinama koje su sastavni deo ovog Zaključka, a kojim je potvrdila Sporazum od 11.01.2008. godine. Navedenim Zaključkom je odlučeno da će se deo sredstava ostvarenih u postupku privatizacije iz 2007. godine u iznosu od 2.000.000.000,00 dinara preneti na posebne račune nerazvijenih opština Kuršumlije, Blace, Bojnik, Lebane, Žitorađa, Doljevac i Prokuplje. U Zaključku je navedeno da će kriterijume za raspodelu novčane pomoći sačiniti posebna zajednička komisija sastavljena od predstavnika lokalne samouprave i štrajkačkog odbora ratnih vojnih rezervista, da će pravo na dobijanje novčane pomoći steći svaki ratni vojni rezervista iz opština navedenih u zaključku koji dostavi pravnosnažnu presudu donetu na osnovu odricanja od tužbenog zahteva pred nadležnim sudovima Republike Srbije, radi isplate naknade, kao i pismenu izjavu da nema daljih potraživanja po ovom osnovu prema Republici Srbiji. Tužiocu, koji se za vreme rata nalazio na služenju redovnog vojnog roka, nije isplaćena naknada, a nije vodio ni spor za isplatu naknade, zbog čega smatra da je diskriminisan u odnosu na ratne vojne rezerviste iz navedenih opština.

Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su odbili zahtev tužioca, pravilno zaključivši da tužilac u periodu od 24.03.1999. godine do 25.06.1999. godine nije imao status vojnika u rezervi, jer se nalazio na redovnom služenju vojnog roka, pa Zaključkom Vlade Republike Srbije od 17.01.2008. godine nije učinjena diskriminacija prema tužiocu, jer se zaključak odnosio samo na vojne rezerviste, a ne i na lica koja su bili vojnici na služenju vojnog roka.

Članom 7. Zakona o vojsci Jugoslavije („Službeni list SRJ“, br. 43/94, 28/96 „Službeni list SCG“, br.7/05 i 44/05), propisano je da vojsku sačinjavaju stalni i rezervni sastav, da stalni sastav vojske sačinjavaju profesionalni vojnici i vojnici na služenju vojnog roka, dok rezervni sastav vojske sačinjavaju rezervni oficiri, rezervni podoficiri, vojnici u rezervi i žene – vojni obveznici. Članom 89. istog zakona propisano je da vojniku na služenju vojnog roka pripadaju novčana primanja koja odredi Savezni ministar za odbranu, dok je pitanje naknada putnih i drugih troškova u vojsci regulisano članom 90-93 navedenog zakona, pri čemu se ove odredbe, kao i odredba člana 89. primenjuju i za vreme ratnog stanja u smislu člana 93. istog zakona.

Postojanje diskriminacije izvršene Sporazumom od 11.01.2008. godine i Zaključkom Vlade Republike Srbije od 17.01.2008. godine, nastalim pre stupanja na snagu Zakona o zabrani diskriminacije („Službeni glasnik RS“, br. 22/09 - stupio na snagu 07.04.2009. godine), pravilno je cenjeno od strane nižestepenih sudova na osnovu člana 21. Ustava Republike Srbije i člana 14. Evropske konvencije za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda.

Diskriminacija je svako neopravdano, po bilo kom osnovu, pravljenje razlike između ili nejednako postupanje u odnosu na neko lice ili grupu lica, koja se nalaze u istoj pravnoj ili činjeničnoj situaciji, što je u ovom slučaju izostalo, jer se tužilac nije ni nalazio u istoj situaciji kao ratni vojni rezervisti iz sedam opština, na koje se Zaključak Vlade Republike Srbije odnosio i kojima ratne dnevnice do 17.01.2008. godine, odnosno do momenta donošenja Zaključka nisu bile isplaćene, jer je bio na redovnom služenju vojnog roka od 24.09.1998. godine do 01.10.1999. godine, s tim što je u toku služenja vojnog roka od 24.03.1999. godine do 25.06.1999. godine učestvovao u ratu. Tužilac je spadao u krug lica koja u smislu čl. 2. i 3. Pravilnika o naknadi putnih i drugih troškova u Vojsci Jugoslavije („Službeni vojni list“, br. 38/93, 7/99) ostvaruju naknadu putnih i drugih troškova za vreme kada su izložena uvećanim troškovima van mesta službovanja, a u određenim slučajevima i u mestu službovanja. Kako iz sadržine Sporazuma od 11.01.2008. godine i Zaključka Vlade Republike Srbije od 17.01.2008. godine, sledi da je novčana pomoć isplaćena na posebne račune sedam opština, radi isplate ratnih dnevnica vojnim rezervistima sa prebivalištem na teritoriji tih opština, to su pravilno zaključili nižestepeni sudovi da tužilac nije bio u istoj situaciji kao rezervisti na koja se isti odnose, jer tužilac u spornom periodu nije pripadao rezervnom sastavu vojske, već stalnom sastavu vojske, kao vojnik na služenju vojnog roka.

Sa napred navedenih razloga, Vrhovni kasacioni sud nalazi da nižestepeni sudovi osnovano zaključuju da navedenim Zaključkom Vlade Republike Srbije od 17.01.2008. godine, nije izvršena diskriminacija u pogledu isplate ratnih dnevnica u odnosu na tužioca, iako mu iste nisu isplaćene, zbog čega je njegov zahtev neosnovan i kao takav pravilno odbijen.

Na osnovu člana 414 stav 1. ZPP, odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća-sudija

Slađana Nakić Momirović, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić