.jpg "Sudska praksa")
Republika Srbija
VRHOVNI KASACIONI SUD
Rev 3761/2019
12.05.2021. godina
Beograd
U IME NARODA
Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Jasminke Stanojević, predsednika veća, Biserke Živanović i Spomenke Zarić, članova veća, u parnici tužioca „Interprogres inženjering“ DOO za građevinarstvo i trgovinu Novi Sad, čiji je punomoćnik Oliver Zeveđi, advokat iz ..., protiv tuženog Grada Novog Sada, koga zastupa Pravobranilaštvo grada Novog Sada, radi utvrđenja, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 5312/18 od 10.01.2019. godine, u sednici od 12.05.2021. godine, doneo je
P R E S U D U
ODBIJA SE kao neosnovana revizija tužioca izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 5312/18 od 10.01.2019. godine.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Osnovnog suda u Novom Sadu P 2692/2017 od 20.09.2018. godine, stavom prvim izreke delimično je usvojen primarni tužbeni zahtev. Stavom drugim izreke utvrđeno je da su vlasnici posebnih delova zgrade u ... ulici br ... u Novom Sadu, sagrađenih na kp ... u listu nepokretnosti ..., kp ... u listu nepokretnosti ..., kp ... u listu nepokretnosti ... i kp ... u listu nepokretnosti ..., sve u KO ..., nosioci prava svojine na zemljištu pod kp ... površine 12 a 63 m2, upisanom u listu nepokretnosti ... KO ..., što je tuženi dužan da prizna i trpi da se na osnovu ove presude u „B“ listu tog lista nepokretnosti pored Grada Novog Sada, kao vlasnici upišu i vlasnici posebnih delova zgrade na navedenim parcelama u ... ulici br ... u Novom Sadu. Stavom trećim izreke odbijen je kao neosnovan tužbeni zahtev da se obaveže tuženi da trpi da se na osnovu ove presude u „B“ listu nepokretnosti ... umesto Grada Novog Sada kao vlasnici upišu vlasnici posebnih delova zgrade na navedenim prcelama u ... ulici br ... u Novom Sadu. Stavom četvrtim izreke tuženi je obavezan da tužiocu naknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 58.300,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti odluke do isplate, a odbijen je zahtev za isplatu zakonske zatezne kamate na dosuđeni iznos troškova postupka za period od presuđenja do dana izvršnosti odluke.
Presudom Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 5312/18 od 10.01.2019. godine, stavom prvim izreke usvojena je žalba tuženog i preinačena prvostepena presuda u usvajajućem delu, tako što je odbijen kao neosnovan tužbeni zahtev da se utvrdi da su vlasnici posebnih delova zgrade u ... ulici br ... u Novom Sadu, sagrađenih na katastarskim parcelama navedenim izrekom u listu nepokretnosti ... u KO ..., nosioci prava svojine na zemljištu pod parcelom ... površine 12 ari 63 m2, upisanom u navedenom listu nepokretnosti, što bi tuženi bio dužan da prizna i trpi da se na osnovu ove presude u tom listu nepokretnosti pored Grada Novog Sada kao vlasnici upišu i vlasnici posebnih delova ove zgrade. Stavom drugim izreke ukinuta je prvostepena presuda u delu odluke o troškovima parničnog postupka i predmet vraćen prvostepenom sudu na dalji postupak, s tim što je prvostepeni sud upućen da o troškovima celokupnog postupka odluči prilikom donošenja odluke o eventualnom tužbenom zahtevu.
Protiv drugostepene presude, tužilac je blagovremeno izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava, pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja i iz razloga propisanih članom 404. Zakona o parničnom postupku.
Tuženi je dostavio odgovor na reviziju.
S obzirom da je revizija tužioca dozvoljena u smislu člana 403. stav 2. tačka 2. važećeg Zakona o parničnom postupku – ZPP, nema zakonskih uslova za odlučivanje o reviziji kao izuzetno dozvoljenoj u smislu člana 404. stav 1. ZPP.
Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu u smislu člana 408. ZPP i utvrdio da revizija tužioca nije osnovana.
U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.
Prema činjeničnom stanju koje je u nižestepenim presudama pravilno utvrđeno, prema zemljišnoknjižnom stanju iz 1959. godine u ZKUL ... KO ... bila je upisana nepokretnost i to kuća i dvorište u ... ulici, na parceli ..., na kojoj su kao suvlasnici bili upisani AA, BB, VV, GG i DD. Parcela ... je zatim dobila novi broj ..., a 1966. godine u postupku reambulacije izvršena je deoba te osnovne parcele ... ... na novonastale parcele ... Kao parcela ... označeno je dvorište kao neizgrađeno građevinsko zemljište, a parcelnim brojevima ... označeni su gabariti objekata izgrađenih na tim parcelama. Parcela ... kao dvorište i ostale parcele kao parcele pod objektima bile su upisane u ZKUL ... KO ..., kao društvena svojina sa upisanim pravom trajnog korišćenja u korist sopstvenika stanova, u skladu sa članom 6. stav 1. Zakona o svojini na delovima zgrade. Prilikom obnove zemljišnih knjiga konstatovano je da su parcele ... i ... i objekti sagrađeni na njima državna svojina Republike Srbije korisnika Grada Novog Sada. Tužilac je vlasnik dvosobnog stana koji je sagrađen u prizemlju stambeno-poslovne zgrade u ... ulici broj ... na parceli ... u listu nepokretnosti ... KO ..., i jednosobnog stana sagrađenog u prizemlju zgrade na istoj adresi na parceli ... u listu nepokretnosti ... KO ... Tužilac je primarnim tužbenim zahtevom u ovoj parnici tražio utvrđenje prava svojine na zemljištu pod spornom katastarskom parcelom ..., smatrajući da je raniji sopstvenik kao vlasnik nekadašnje parcele ..., kasnije ..., bio nosilac prava korišćenja i na spornoj katastarskoj parceli, s obzirom da parcelacijom nije mogao da izgubi stečena prava.
S obzirom na navedeno, po oceni Vrhovnog kasacionog suda drugostepenom presudom pravilno je prvostepena presuda u usvajajućem delu preinačena tako što je tužbeni zahtev za utvrđivanje prava svojine na spornoj katastarskoj parceli ... odbijen kao neosnovan.
Pravilan je zaključak drugostepenog suda da tužbeni zahtev tužioca kojim traži ostvarenje svojinskih prava vlasnika posebnih delova zgrade na parcelama ... i ... nije osnovan, jer tužilac na ovim parcelama nema nepokretnosti, pa ne može tražiti bilo kakva svojinska prava u ime vlasnika tih nepokretnosti. Tužilac ima dva stana u stambenim zgradama sagrađenim na parcelama ... i ..., koje su zajedno sa ostalim parcelama činile parcelu ... prema zemljištnoknjižnom stanju iz 1959. godine, a koja je bila u vlasništvu fizičkih lica, pa je nakon toga parcelisana tako što je podeljena na pet parcela. Sporna katastarska parcela ... upisana je kao dvorište i njena parcelacija je izvršena u toku 1966. godine, s tim što parcelacija predstavlja tehničku meru kojom se ne mogu ukinuti ili ograničiti stečena prava koja već postoje na određenom zemljištu, niti vlasnik takvim aktom može steći više prava nego što ih je ranije imao, kako to pravilno zaključuje drugostepeni sud.
Prema članu 3. stav 1. tada važećeg Zakona o određivanju građevinskog zemljišta u gradovima i naseljima gradskog karaktera („Službeni list SFRJ“ 5/68) raniji sopstvenik neizgrađenog građevinskog zemljišta ima pravo da koristi to zemljište do dana kada ga je na osnovu odluke nadležnog organa dužan predati korisniku. Prema članu 4. stav 1. tog zakona, raniji sopstvenik neizgrađenog građevinskog zemljišta ima prvenstveno pravo korišćenja tog zemljišta u površini koja je potrebna za izgradnju zgrade na koju po zakonu može imati pravo svojine i za redovnu upotrebu te zgrade, ako se na osnovu detaljnog urbanističkog plana na tom zemljištu može podići takva zgrada. Članom 5. stav 1. tog zakona propisano je da pravo iz člana 3. stav 1. i člana 4. stav 1. tog zakona raniji sopstvenik može preneti samo na bračnog druga, potomke, usvojenike, roditelje i usvojioce. Prema stavu drugom ovog člana, bračni drug, potomci, usvojenici, roditelji i usvojioci ne mogu prava iz stava prvog tog člana preneti pravnim poslom na drugo lice. Stavom trećim je propisano da prava iz stava prvog ovog člana mogu naslediti zakonski naslednici ranijeg sopstvenika, kao i zakonski naslednici bračnog druga, potomaka, usvojenika, roditelja i usvojilaca na koje je raniji sopstvenik preneo ta prava.
Iz navedenih zakonskih odredaba proizilazi da prava ranijih sopstvenika parcele 3967, koja je bila u vlasništvu pet fizičkih lica, ne mogu biti osnov sticanja svojinskih prava tužioca na spornoj katastarskoj parceli, kao delu ranije parcele, jer tužilac nije dokazao da spada u krug lica na koja se moglo preneti pravo ranijeg sopstvenika neizgrađenog građevinskog zemljišta, u smislu citirane odredbe člana 5. Zakona o određivanju građevinskog zemljišta u gradovima i naseljima gradskog karaktera.
S obzirom na navedeno, u pobijanoj drugostepenoj presudi pravilno je primenjeno materijalno pravo u delu kojim je prvostepena presuda preinačena i tužbeni zahtev odbijen kao neosnovan.
Revizijom tužioca neosnovano se ukazuje na pogrešnu primenu materijalnog prava u delu kojim je tužbeni zahtev odbijen u odnosu na utvrđenje prava svojine vlasnika nepokretnosti na kojima tužilac nema stanove, jer za ovakvo utvrđenje tužilac nije aktivno legitimisan. Neosnovani su i revizijski navodi koji ukazuju da su pogrešno primenjene odredbe čl. 3., 4. i 5. Zakona o određivanju zemljišta u gradovima i naseljima gradskog karaktera koje se odnose na neizgrađeno građevinsko zemljište. Revizijski navodi koji se odnose na osnovanost eventualnog tužbenog zahteva nisu od značaja, jer o tom zahtevu još uvek nije pravnosnažno odlučeno.
Iz navedenih razloga, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u izreci, na osnovu člana 414. stav 1. ZPP.
Predsednik veća – sudija
Jasminka Stanojević, s.r.
Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić
