U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Zvezdane Lutovac, predsednika veća, Jelene Borovac i Dragane Marinković, članova veća, u parnici tužioca Republike Srbije, Ministarstva poljoprivrede i zaštite životne sredine, koju zastupa Državno pravobranilaštvo, Odeljenje u Novom Sadu, protiv tuženog AA iz ..., čiji je punomoćnik Stevan Rajić, advokat iz ..., radi isplate, odlučujući o reviziji tuženog izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 752/20 od 13.05.2020. godine, u sednici veća održanoj dana 23.12.2020. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE kao neosnovana revizija tuženog izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 752/20 od 13.05.2020. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Višeg suda u Novom Sadu P 281/17 od 04.12.2019. godine, delimično je usvojen tužbeni zahtev tužioca i obavezan tuženi da tužiocu na ime naknade za korišćenje poljoprivrednog zemljišta u državnoj, sada javnoj svojini u proizvodnoj 2014/2015 godini, isplati iznos od 72.391,10 evra u dinarskoj protivvrednosti obračunatoj po srednjem kursu na dan isplate sa kamatom po referentnoj stopi Evropske centralne banke za glavne operacije za refinansiranje uvećane za 8% poena počev od 13.06.2017. godine do isplate. Obavezan je tuženi da tužiocu naknadi troškove postupka u iznosu od 280.500,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti presude do isplate , dok je deo zahteva za isplatu zakonske zatezne kamate na dosuđeni iznos troškova prvostepenog postupka od presuđenja do izvršnosti presude odbijen kao neosnovan.

Presudom Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 752/20 od 13.05.2020. godine, stavom prvim izreke, odbijena je kao neosnovana žalba tuženog i potvrđena prvostepena presuda. Stavom drugim izreke odbijen je zahtev tuženog za naknadu troškova žalbenog postupka.

Protiv navedene pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tuženi je blagovremeno izjavio reviziju, zbog bitnih povreda odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Ispitujući pravilnost pobijene drugostepene presude u smislu člana 408. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“, broj 72/11 ... 55/14 - u daljem tekstu ZPP), Vrhovni kasacioni sud je našao da revizija nije osnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti. Neosnovani su navodi revizije o postojanju bitnih povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 1. u vezi člana 8. ZPP učinjenih u postupku pred drugostepenim sudom s`obzirom na to da je pobijena presuda doneta na osnovu činjeničnog stanja utvrđenog u prvostepenom postupku, na osnovu dokaza koje je izveo i ocenio prvostepeni sud.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tuženi je u postupku javne licitacije zakupa poljoprivrednog zemljišta u državnoj svojini katastarske parcele ..., ..., .., ..., ..., ..., ... i ... upisane u ln. ... KO ... koje u prirodi čine jednu funkcionalnu celinu površine 103,6703 ha, koju je raspisala Opština Žabalj, dao najpovoljniju ponudu zakupnine u iznosu od 83.000,00 dinara po jednom hektaru što je u to vreme iznosilo 72.417,76 evra za jednu ekonomsku godinu. Odlukom predsednika Opštine Žabalj od 31.12.2014. godine, tuženom je data u zakup označena katastarska parcela na period od tri godine. Ugovor o zakupu predmetne katastarske parcele nije zaključen zbog toga što tuženi nije dostavio potrebnu dokumentaciju za zaključenje ugovora o zakupu. Tuženi je u proizvodnoj 2014. i 2015. godini iako nije imao zaključen ugovor o zakupu stupio u državinu navedenog poljoprivrednog zemljišta i to zemljište koristio u svrhu poljoprivredne proizvodnje. Tuženi nije uplatio zakupninu i sa Opštinom Žabalj nije zaključio ugovor o zakupu. Prilikom inspekcijskog pregleda izvršenog 02.04.2015. godine i 23.06.2015. godine, sačinjeni su zapisnici na osnovu obilaska zemljišta koji sadrže izjavu zastupnika tuženog da je predmetnu parcelu obrađivao bez zaključenog ugovora o zakupu tako što je posejao soju, ali nije hteo da zaključi vansudsko poravnanje i da za ekonomsku 2014/2015 godinu, isplati iznos od 72.391,10 evra u dinarskoj protivvrednosti po srednjem kursu Narodne banke Srbije na dan isplate.

Na osnovu ovako utvrđenog činjeničnog stanja prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev primenom članova 154. i 155. ZOO i obavezao tuženog da tužiocu isplati navedeni iznos na ime nakande za korišćenje poljoprivrednog zemljišta u državnoj svojini u ekonomskoj 2014/2015 godini, nalazeći da iznos koji tuženi u postupku licitacije ponudio za zakup spornog zemljišta predstavlja izgubljenu dobit tužioca. Po shvatanju tog suda koji se poziva na odredbe članova 64. i 66. Zakona o poljoprivrednom zemljištu kada se u zakonom uređenom postupku daje u zakup poljoprivredno zemljište u državnoj svojini visina zakupnine se ne određuje slobodnom voljom ugovarača i zato se ne radi o tržišnoj zakupnini.

Drugostepeni sud prihvata utvrđeno činjenično stanje, datu ocenu izvedenih dokaza i primenu materijalnog prava, ali smatra da se tuženi neosnovano obogatio tako što je u ekonomskoj 2014/2015 godini obrađivao spornu parcelu u svojini tužioca bez pravnog osnova - ugovora o zakupu i da novčani iznos koji tužilac potražuje predstavlja naknadu u smislu odredbi članova 210. u vezi člana 219. Zakona o obligacionim odnosima. Ovo, nalazeći da je sporna parcela tuženom data u zakup po zakupnini koju je ponudio na javnom nadmetanju, pa je zato dužan da u tom iznosu plati i naknadu za korišćenje poljoprivrednog zemljišta u državnoj svojini bez pravnog osnova - zaključenog ugovora o zakupu.

Vrhovni kasacioni sud prihvata pravno stanovište drugostepenog suda.

Neosnovano je revizijsko ukazivanje na pogrešnu primenu materijalnog prava.

Odlučne činjenice u ovom sporu su da za predmetnu parcelu nije bio zaključen ugovor o zakupu sa tuženim i da se tuženi pored toga nalazio u njenom posedu i koristio je za poljoprivrednu proizvodnju (sejao je soju). Naime, nepostojanje ugovora o zakupu između stranaka nije bilo sporno, a posed tuženog i korišćenje parcele u svrhu proizvodne delatnosti kojom se tuženi bavi, utvrđeno je izvedenim dokazima i njihovom ocenom izvršenom u skladu sa odredbom člana 8. ZPP. Nisu osnovani revizijski navodi kojima se ukazuje da je Opština Žabalj stavila van snage Odluku od 31.12.2014.godine i da je Upravni sud tu Odluku poništio, imajući u vidu da je tuženi u posed parcele ušao sam- bez zaključenog ugovora o zakupu zemljišta i da je zemljište koristio na način kao u izjavi njegovog zastupnika, a da iznos zakupnine od 72.417,76 evra za jednu ekonomsku godinu, predstavlja iznos naknade za korišćenje zemljišta u visini koja je određena na osnovu ponude tuženog.

Neosnovani su navodi revizije o pogrešnoj primeni materijalnog prava - odredbi članova 210. i 219. Zakona o obligacionim odnosima. U konkretnom slučaju izvor spornog obligaciono-pravnog odnosa je sticanje bez osnova jer je tuženi koristio poljoprivredno zemljište u državnoj svojini u vlasništvu tužioca bez zaključenog ugovora o zakupu kao pravnog osnova za korišćenje zemljišta. Zbog toga je tuženi dužan da plati naknadu za korišćenje zemljišta i to u visini koja je na osnovu njegove izlicitirane ponude određena odlukom od 31.12.2014. godine o davanju zemljišta u zakup kao jednogodišnja zakupnina. Ovo zbog toga što se za taj iznos koji tuženi nije platio neosnovano uvećala njegova imovina, a umanjila imovina tužioca. Na ovaj iznos tuženi je dužan da plati zateznu kamatu od podnošenja tužbe u smislu člana 214. Zakona o obligacionim odnosima.

Ostalim navodima revizije se ustvari osporava utvrđeno činjenično stanje koje ne može biti revizijski razlog u smislu člana 407. stav 2. ZPP.

Iz iznetih razloga, Vrhovni kasacioni sud je na osnovu odredbe člana 414. stav 1. ZPP, odlučio kao u izreci.

Predsednik veća - sudija

Zvezdana Lutovac, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić