U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Slađane Nakić Momirović, predsednika veća, Marine Milanović i Dobrile Strajina, članova veća, u parnici mal.tužilaca AA i BB, oboje iz ..., čiji je zakonski zastupnik majka VV iz ..., čiji je punomoćnik Ankica Miškov, advokat iz ..., protiv tuženog GG iz ..., čiji je punomoćnik Veljko Mrdak, advokat iz ..., radi izmene odluke o visini doprinosa za izdržavanje, odlučujući o reviziji tuženog izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž2 305/20 od 19.08.2020. godine, u sednici veća održanoj 04.02.2021. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE, kao neosnovana, revizija tuženog izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž2 305/20 od 19.08.2020. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Somboru P2 671/19 od 28.02.2020. godine, prvim i drugim stavom izreke, tužbeni zahtev mal. tužilaca delimično je usvojen i presuda Osnovnog suda u Somboru P2 351/14 od 17.07.2015. godine i presuda Osnovnog suda u Somboru P2 20/16 od 29.03.2016. godine, u delu koji se odnosi na izdržavanje mal. tužilaca od strane oca, tuženog, je izmenjena tako što je obavezan tuženi da umesto novčanog iznosa od po 6.000,00 dinara za svako od dece plaća mesečno na ime svog dela doprinosa za izdržavanje dece iznose od po 7.000,00 dinara, ukupno 14.000,00 dinara, počev od dana podnošenja tužbe 09.12.2019. godine, pa dok za to postoje zakonski uslovi, i to svakog 05. u mesecu, dospele rate odjednom sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom od dospelosti, pa do isplate. Trećim stavom izreke, odbijen je deo tužbenog zahteva mal. tužilaca u delu u kom potražuju da se obaveže tuženi da im plaća doprinos za izdržavanje preko dosuđenih iznosa od po 7.000,00 dinara, ukupno 14.000,00 dinara do zahtevanih 12.000,00 dinara za mal. BB, odnosno do zahtevanih 10.000,00 dinara za mal. AA sa zakonskom zateznom kamatom na tražene iznose.

Presudom Apelacionog suda u Novom Sadu Gž2 305/20 od 19.08.2020. godine, prvim stavom izreke, žalba tužilaca je delimično usvojena, delimično odbijena i prvostepena presuda preinačena u ožalbenom odbijajućem delu (stav treći izreke), tako što je obavezan tuženi da pored dosuđenog novčanog iznosa od po 7.000,00 dinara, ukupno 14.000,00 dinara, mal. tužiocima plaća još iznose od po 3.000,00 dinara (po 10.000,00 dinara mesečno za svako dete), ukupno 20.000,00 dinara mesečno za oba deteta, na način utvrđen stavom drugim izreke ožalbene odluke, dok je u preostalom nepreinačenom odbijajućem delu, potvrđena. Drugim stavom izreke, obavezan je tuženi da tužiocima naknadi troškove žalbenog postupka u iznosu od 18.000,00 dinara.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tuženi je blagovremeno izjavio reviziju, zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Ispitujući pravilnost pobijane odluke u smislu člana 408. Zakona o parničnom postupku - ZPP (,,Službeni glasnik RS“ broj 72/11 ... 87/18), Vrhovni kasacioni sud je našao da revizija nije osnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti. Osim toga, ukazivanje tuženog na bitnu povredu odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 12. ZPP, nije bilo predmet ocene ovog suda, s obzirom na to da se radi o povredi koja se ne može smatrati revizijskim razlogom, u smislu odredbe člana 407. ZPP.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, presudom Osnovnog suda u Somboru P2 351/14 od 17.07.2015. godine, razveden je brak tuženog i VV, zakonske zastupnice maloletnih tužilaca, određeno je da će majka samostalno vršiti roditeljsko pravo, uređen je način održavanja ličnih odnosa i tuženi kao otac mal.dece obavezan da plaća doprinos za izdržavanje, i to za oboje dece u mesečnim iznosima od po 5.000,00 dinara, ukupno 10.000,00 dinara. Presudom istog suda P2 20/16 od 29.03.2016. godine, tuženi je obavezan da pored utvrđenih iznosa od po 5.000,00 dinara za izdržavanje maloletnih tužilaca plaća iznose od još po 1.000,00 dinara, odnosno 6.000,00 dinara po detetu, ukupno 12.000,00 dinara mesečno. Maloletni tužioci, nakon prestanka zajednice života svojih roditelja žive sa majkom u kući njenih roditelja, u zajedničkom domaćinstvu. Zakonska zastupnica mal. tužilaca je u vanbračnoj zajednici sa DD, sa kojim očekuje dete, a nakon rođenja deteta bi sa maloletnim tužiocima prešla u domaćinstvo vanbračnog supruga, koji živi sa svojom majkom. Zakonska zastupnica mal.tužilaca rođena je ... godine, zaposlena je i ostvaruje zaradu od 38.000,00 do 40.000,00 dinara, a firma joj plaća i putne troškove za dolazak i odlazak sa posla. Radno vreme joj je od 06,00 – 14,00 časova, a kod kuće pomaže deci oko učenja i zadovoljenja drugih potreba, tako da nema mogućnost da se bavi dodatnim poslom. Ukupni režijski i drugi troškovi domaćinstva su 23.370,00 dinara, koje snosi zajedno sa svojim roditeljima, s tim da zakonskoj zastupnici mal. tužilaca otac povremeno pomaže i oko izdržavanja dece. Mal. tužioci na ime dečjeg dodatka ostvaruju na mesečnom nivou ukupno 7.900,00 dinara. Tuženi je rođen ... godine, završio je srednju ... školu, smer ..., a od marta meseca zaposlen je u ... koje se bavi ..., gde ostvaruje zaradu od 50.000,00 dinara i nije dodatno radno angažovan. Živi u kući u vlasništvu njegovih roditelja, zasnovao je vanbračnu zajednicu sa ĐĐ, sa kojom je dobio sina EE ...2019. godine. Roditelji tuženog žive u ... i pomažu mu u skladu sa njihovim mogućnostima, a režijski troškovi su 17.500,00 dinara. Mal. BB rođen je ...2009. godine, pohađa četvrti razred osnovne škole, a mal. AA rođena je ...2012. godine i pohađa prvi razred osnovne škole. Pojedinačno utvrđene potrebe maloletne dece, koje se odnose na školske i vanškolske aktivnosti, higijenu, odeću, obuću i ishranu zbirno iznose 23.141,66 dinara za mal. BB i 22.386,65 dinara za mal. AA.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je zaključio da su se stekli uslovi za izmenu odluke o visini obaveze tuženog da doprinosi izdržavanju mal. tužilaca povećanjem sa iznosa od po 6.000,00 dinara dosuđenih ranijom odlukom na iznos od po 7.000,00 dinara za svakog od mal. tužilaca mesečno, dok je u preostalom delu do traženog iznosa, tužbeni zahtev odbijen.

Drugostepeni sud je, nalazeći da je pravilna odluka prvostepenog suda za izmenu odluke o izdržavanju mal. tužilaca u smislu člana 164. Porodičnog zakona, povećanjem iznosa dosuđenih ranijom odlukom, preinačio prvostepenu presudu u pogledu visine dosuđenih iznosa prvostepenom odlukom i obavezao tuženog da mal.tužiocima na ime svog doprinosa za izdržavanje plaća iznos od po 10.000,00 dinara mesečno, ceneći sve okolnosti konkretnog slučaja.

Po nalaženju Vrhovnog kasacionog suda, pravilno je drugostepeni sud primenio materijalno pravo i to odredbe člana 160. – 164. Porodičnog zakona, kada je prihvatajući zaključak prvostepenog suda da su ispunjeni uslovi za izmenu odluke o izdržavanju, odlučio da je tuženi u obavezi da izdržavanju mal. tužilaca doprinosi u visini od po 10.000,00 dinara mesečno.

Odredbom člana 164. Porodičnog zakona propisano je da se visina izdržavanja može smanjiti ili povećati ako se promene okolnosti na osnovu kojih je doneta prethodna odluka.

Odredbom člana 160. Porodičnog zakona je propisano da se izdržavanje određuje prema potrebama poverioca i mogućnostima dužnika izdržavanja, pri čemu se vodi računa o minimalnoj sumi izdržavanja, da potrebe poverioca izdržavanja zavise od njegovih godina, zdravlja, obrazovanja, imovine, prihoda, te drugih okolnosti od značaja za određivanje izdržavanja, a mogućnosti dužnika izdržavanja zavise od njegovih prihoda, mogućnosti za zaposlenje i sticanja zarade, njegove imovine, njegovih ličnih potreba, obaveza za izdržavanjem drugih lica, te drugih okolnosti od značaja za određivanje izdržavanja. Kada se određuje visina izdržavanja po članu 162. stav 3. istog zakona kada je poverilac izdržavanja dete visina izdržavanja treba da omogući najmanje takav nivo životnog standarda za dete kakav uživa roditelj dužnik izdržavanja.

Suprotno revizijskim navodima, a polazeći od navedenih odredaba materijalnog prava i pravilno utvrđenih mogućnosti tuženog, kao dužnika izdržavanja i potreba mal.tužilaca kao poverilaca izdržavanja, primenom kriterijuma za određivanje izdržavanja sadržanih u članu 160. Porodičnog zakona, i rukovodeći se njihovim najboljim interesom saglasno članovima 6. i 266. PZ, pravilno je drugostepeni sud ocenio da je tuženi u mogućnosti da na ime doprinosa za izdržavanje mal. dece plaća po 10.000,00 mesečno od svojih redovnih primanja, s obzirom na njegove mogućnosti da stiče zaradu i standard kojim živi, kao i mogućnost da se dodatno radno angažuje. Ovim iznosom obezbeđuje se zadovoljenje uslova za pravilan i potpuni razvoj mal.dece, koja su školskog uzrasta, u skladu sa njihovim utvrđenim potrebama, a pri tome se ne ugrožava egzistencija tuženog kao dužnika izdržavanja, dok će preostala sredstva za izdržavanje dece obezbeđivati zakonska zastupnica koja se svakodnevno brine o njima, kako potrebnim novčanim iznosom, tako i doprinosom u vidu rada i staranja koje i inače svakodnevno ulaže u negu i podizanje mal. dece. Navodi revizije kojima se ukazuje da tuženi ima obavezu da izdržava još jedno maloletno dete nisu od uticaja, jer je drugostepeni sud pravilno procenio njegove objektivne mogućnosti da se dodatno radno angažuje i ostvari prihode, kako bi bio u mogućnosti da doprinosi izdržavanju mal.dece dosuđenim iznosom.

Kod navedenog, po oceni Vrhovnog kasacionog suda, revizijom se neosnovano osporava pravilnost primenjenog materijalnog prava.

Pravilna je odluka o troškovima postupka, s obzirom da o naknadi troškova postupka u vezi sa porodičnim odnosima sud odlučuje po slobodnoj oceni u svakoj konkretnoj parnici na osnovu člana 207. PZ, vodeći računa o razlozima pravičnosti.

Na osnovu člana 414. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća – sudija

Slađana Nakić Momirović, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić