Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija Slađane Nakić Momirović, predsednika veća, Dobrile Strajina i Marine Milanović, članova veća, u pravnoj stvari predlagača AA iz ..., čiji je punomoćnik Ivan Savić, advokat iz ..., protiv protivnika predlagača Grada Leskovca, koga zastupa Gradsko pravobranilaštvo grada Leskovca, radi isplate naknade, odlučujući o reviziji protivnika predlagača izjavljenoj protiv rešenja Višeg suda u Leskovcu Gž 3735/19 od 10.06.2020. godine, u sednici održanoj dana 28.04.2021. godine, doneo je

R E Š E NJ E

ODBIJA SE kao neosnovana revizija protivnika predlagača izjavljena protiv rešenja Višeg suda u Leskovcu Gž 3735/19 od 10.06.2020. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Rešenjem Osnovnog suda u Leskovcu R1 8/2019 od 16.08.2019. godine, utvrđena je naknada za eksproprisane nepokretnosti i to k.p.br. .., površine 481 m2 i k.p.br. .., površine 390 m2, upisane u List nepokretnosti br. .. K.O. ..., obavezan je protivnik predlagača da predlagaču isplati naknadu za eksproprisanu nepokretnost i to za k.p.br. .., površine 481 m2 i k.p.br. .., površine 390 m2, upisane u List nepokretnosti br. .. K.O. ... u visini od 7.600.000,00 dinara i naknadu za zasade voća i vinove loze na k.p.br. .. i k.p.br. .. u visini od 553.412,00 dinara, što sve ukupno iznosi 8.153.412,00 dinara i obavezan je protivnik predlagača da predlagaču na ime troškova postupka plati 565.367,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom u slučaju padanja u docnju od dana izvršnosti do konačne isplate.

Rešenjem Višeg suda u Leskovcu Gž 3735/19 od 10.06.2020. godine, odbijena je, kao neosnovana žalba protivnika predlagača i potvrđeno prvostepeno rešenje.

Protiv pravnosnažnog rešenja donetog u drugom stepenu protivnik predlagača je blagovremeno izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu odluku primenom člana 408. u vezi sa članom 420. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“, br. 72/11, 18/20) u vezi sa članom 30. stav 2. Zakona o vanparničnom postupku i utvrdio da revizija nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, rešenjem Gradske uprave za imovinskopravne poslove grada Leskovca od 06.04.2018. godine usvojen je zahtev protivnika predlagača i eksproprisana nepokretnost ranijeg vlasnika, pravnog prethodnika predlagača, radi proširenja groblja „Sveti Ilija“ u Leskovcu. Naknada pravnom prethodniku predlagača nije isplaćena. Ocenom nalaza i mišljenja sudskih veštaka građevinske struke, utvrđena je tržišna vrednost zemljišta i objekata u visini od 7.600.000,00 dinara, dok je ocenom nalaza i mišljenja sudskih veštaka poljoprivredne struke utvrđena vrednost zasada voća i vinove loze u visini od 553.412,00 dinara.

Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, pravilno su nižestepeni sudovi primenili materijalno pravo, jer su visinu novčane naknade za eksproprisane nepokretnosti, zemljište i objekte i zasade voća odredili u skladu sa članom 41. stav 2. i članom 42. Zakona o eksproprijaciji, prema njihovoj tržišnoj vrednosti utvrđenoj ocenom nalaza i mišljenja sudskih veštaka građevinske i poljoprivredne struke.

Članom 42. stavom 1. Zakona o eksproprijaciji („Službeni glasnik RS“, br. 53/95, „Službeni list SRJ“, br. 16/2001-Odluka SUS i „Službeni glasnik RS“, br. 20/2009, 55/2013-Odluka US I 106/2016-autentično tumačenje), propisano je da naknada za eksproprisano poljoprivredno zemljište i građevinsko zemljište određuje se u novcu prema tržišnoj ceni takvog zemljišta, ako zakonom nije drukčije propisano, dok je stavom 2. istog člana propisano da procenu tržišne cene iz stava 1. ovog člana vrši organ nadležan za utvrđivanje poreza na prenos apsolutnih prava na nepokretnostima. Članom 43. istog Zakona propisano je da se naknada za eksproprisanu stambenu zgradu, stan ili poslovnu prostoriju određuje prema tržišnoj ceni takve nepokretnosti.

Imajući u vidu navedeno, visina naknade za eksproprisano poljoprivredno i građevinsko zemljište utvrđuje se prema tržišnoj vrednosti eksproprisanog zemljišta koju, između ostalog, određuje i karakter tog zemljišta, kvalitet, klasa, mesto nalaženja, udaljenost, odnosno blizina naseljenog mesta i asfaltnog puta, postojanje i udaljenost infrastrukturne instalacije i drugih korektivnih faktora koji utiču na tržišnu vrednost nepokretnosti. Vrednost nepokretnosti određuje se prema tržišnoj ceni u vreme utvrđivanja visine naknade, odnosno u vreme donošenja odluke o naknadi. Procenu tržišne cene daje nadležni organ za utvrđivanje poreza na prenos apsolutnih prava na promet nepokretnosti, odnosno Poreska uprava. Međutim, Zakon o eksproprijaciji ne isključuje mogućnost da se visina tržišne vrednosti eksproprisanih nepokretnosti utvrdi izvođenjem dokaza veštačenjem u vanparničnom postupku, kada se visina naknade utvrđuje ocenom nalaza i mišljenja sudskog veštaka odgovarajuće struke, koji prilikom utvrđivanja tržišne vrednosti uzima u obzir sve relvantne parametre i korektivne faktore. U ovom slučaju predlagač i protivnik predlagača pred nadležnim opštinskim organom uprave nisu zaključili sporazum o naknadi za eksproprisanu nepokretnost, pa je po oceni Vrhovnog kasacionog suda naknada pravilno određena od strane suda u vanparničnom postupku, ocenom nalaza i mišljenja sudskih veštaka građevinske i poljoprivredne struke u svemu na način propisan navedenom odredbom zakona. Naime, Poreska uprava vrši samo procenu tržišne vrednosti nepokretnosti, što predstavlja najniži iznos naknade za eksproprisanu nepokretnost, a ne određuje njenu tržišnu cenu na osnovu kriterijuma od kojih zavisi tržišna cena eksproprisanih nepokretnosti. Stoga, kako pravni prethodnik predlagača i protivnik predlagača pred nadležnim opštinskim organom uprave nisu zaključili sporazum o naknadi za eksproprisane nepokretnosti, to je naknada pravilno određena od strane nižestepenih sudova na osnovu ocene nalaza i mišljenja sudskih veštaka građevinske i poljoprivredne struke, a saglasno članu 41., 42. i 43. Zakona o eksproprijaciji, sa kojih razloga su neosnovani navodi revizije o pogrešnoj primeni materijalnog prava.

Sa napred navedenih razloga, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u izreci, primenom člana 414. u vezi člana 420. stav 6. ZPP.

Predsednik veća-sudija

Slađana Nakić Momirović,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić