Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Vesne Popović, predsednika veća, Zorane Delibašić i Gordane Komnenić, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., koga zastupa Slavica Vasiljijević, advokat iz ..., protiv tužene Opštine ..., radi isplate zaostalih naknada, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž 2223/17 od 27.02.2018. godine, u sednici veća održanoj dana 08.07.2020. godine, doneo je

R E Š E NJ E

UKIDA SE presuda Apelacionog suda u Kragujevcu Gž 2223/17 od 27.02.2018. godine u drugom stavu izreke i predmet vraća drugostepenom sudu na ponovno suđenje radi odlučivanja po žalbi.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Gornjem Milanovcu P 365/16 od 09.02.2017. godine, prvim stavom izreke odbijen je kao neosnovan tužbeni zahtev kojim je tužilac tražio da se obaveže tužena da mu isplati zaostale a neisplaćene naknade na ime odborničkog paušala za obavljanje funkcija odbornika u periodu decembar 2008. godine do maja 2012. godine u pojedinačnim mesečnim iznosima, sa zakonskom zateznom kamatom za svaki pojedinačni mesečni iznos počev od dospelosti do konačne isplate. Drugim stavom izreke odbijen je tužbeni zahtev kojim je tužilac tražio da se obaveže tužena da mu isplati zaostale a neisplaćene naknade na ime paušala za obavljanje funkcija šefa odborničke grupe u periodu od novembra 2008. godine do maja 2012. godine u pojedinačnim mesečnim iznosima bliže određenim ovim stavom izreke, sa zakonskom zateznom kamatom od dospelosti do isplate. Trećim stavom izreke usvojen je tužbeni zahtev i obavezana je tužena da tužiocu isplati zaostale a neisplaćene naknade za obavljanje funkcija člana i predsednika komisije za planove SO ... u periodu jun 2009. godine, februar 2012. godine u pojedinačnim mesečnim iznosima sa zakonskom zateznom kamatom počev od dospelosti svakog pojedinačnog mesečnog iznosa pa do isplate. Četvrtim stavom izreke obavezana je tužena da tužiocu isplati zaostale a neisplaćene naknade na ime nagrade za obavljanje funkcija zamenika predsednika SO ... u periodu jun 2009. godine – maj 2012. godine u pojedinačnim mesečnim iznosima, sa zakonskom zateznom kamatom počev od dospelosti svakog pojedinačnog mesečnog iznosa pa do isplate. Petim stavom izreke odbijen je tužbeni zahtev tužioca u delu potraživanja neisplaćene naknade na ime nagrade za obavljanje funkcija zamenika predsednika SO ... za period februar 2009. godine – maj 2009. godine u pojedinačnim mesečnim iznosima sa zakonskom zateznom kamatom počev od dospelosti svakog pojedinačnog mesečnog iznosa do isplate. Šestim stavom izreke odlučeno je da svaka stranka snosi svoje troškove postupka.

Presudom Apelacionog suda u Kragujevcu Gž 2223/17 od 27.02.2018. godine prvim stavom izreke odbijena je kao neosnovana žalba tužioca i potvrđena prvostepena presuda u prvom, drugom i petom stavu izreke. Drugim stavom izreke, alineja prva i druga, uvažena je žalba tužene i preinačena je prvostepena presuda u trećem, četvrtom i šestom stavu izreke tako što je odbijen tužbeni zahtev tužioca za isplatu zaostale a neisplaćene naknade za obavljanje funkcija člana i predsednika komisije za članove SO ... u periodu od juna 2009. godine do februara 2012. godine u mesečnim pojedinačnim iznosima kao u izreci pobijane presude, sa zakonskom zateznom kamatom od dospelosti do isplate, kao i zahtev tužioca da se obaveže tužena da mu isplati zaostale i neisplaćene naknade na ime nagrade za obavljanje funkcije zamenika predsednika SO ... u periodu od juna 2009. godine do maja 2012. godine sa mesečnim iznosima kao u izreci drugostepene presude, sa zakonskom zateznom kamatom od dospelosti do isplate. Ovim stavom izreke, alineja treća, obavezan je tužilac da tuženoj naknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 209.250,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti presude do isplate.

Blagovremeno izjavljenom revizijom tužilac pobija drugostepenu presudu u preinačenom delu zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava, pozivajući se na odredbe člana 403. stav 1. i stav 2. tačka 3. i člana 401. stav 1. tačka 3. i 4. i stav 2. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ br. 72/11 ... 55/14).

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu u okviru ovlašćenja iz čl. 408. ZPP i utvrdio da je revizija osnovana.

Prema činjeničnom stanju utvrđenom u prvostepenom postupku koji je prethodio donošenju pravnosnažne presude koja se revizijom pobija tužilac je na izborima održanim 11.05.2008. godine izabran za odbornika SO ... sa izborne liste „... – ...“ i za šefa odborničke grupe ispred odbornika iste odborne liste. Na sednici SO ... koja je održana 30.05.2008. godine tužilac je izabran za zamenika predsednika SO ... o čemu je doneto rešenje broj ...-...-...-.../... i rešenjem Komisije za kadrovska, administrativna i mandantno imunitetska pitanja Skupštine Opštine ... od 25.07.2008. godine mu je utvrđena mesečna nagrada za obavljanje funkcije zamenika predsednika Skupštine Opštine u iznosu od 30% plate koju bi primao da je na stalnom radu za funkciju koju obavlja. Na sednici SO ... održanoj 21.07.2008. godine imenovan je za predsednika komisije za plan SO ... Naknada i paušal za odbornike i šefove poslaničke grupe i druga izabrana lica su isplaćivani na blagajni, a tužilac je usmeno izjavio da odbija da primi naknadu, a nakon upozorenja od blagajnika da je u obavezi da Fondu PIO zaposlenih dostavi podatke o isplaćenoj naknadi tužiocu kao invalidskom penzioneru.

Na osnovu ovako utvrđenog činjeničnog stanja prvostepeni sud je odlučujući o tužbenom zahtevu tužioca utvrdio da se naknada za odbornika i naknada za šefa odborničke grupe ne mogu komulirati i da naknada koja se prima po osnovu funkcije šefa odborničke grupe u sebe uključuje i naknadu koja se prima na ime odborničkog paušala, dok je potraživanje tužioca na ime naknade za obavljanje funkcije zamenika predsednika SO ... za februar 2009. godine – maj 2009. godine zastarelo, s obzirom na datum podnošenja tužbe u ovoj parnici, pa je odbio tužbeni zahtev tužioca kao u prvom, drugom i petom stavu izreke. Prvostepeni sud je utvrdio i da tužilac ima pravo na nagradu za obavljanje funkcije zamenika predsednika SO ..., kao i naknadu za radu komisiji za planove Opštine ... pa je usvojio tužbeni zahtev tužioca kao u trećem i četvrtom stavu izreke pobijane presude.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja drugostepeni sud je odbio kao neosnovanu žalbu tužioca i potvrdio prvostepenu presudu u prvom, drugom i petom stavu izreke, dok je u trećem, četvrtom i šestom stavu izreke preinačnio prvostepenu presudu i odbio tužbeni zahtev.

Polazeći od odredbe člana 10. stav 1. Odluke o radnim odnosima, platama, naknadama i drugim primanjima izabranih, imenovanih i postavljenih lica u Opštini ... i člana 96. stav 1. Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju drugostepeni sud je zaključio da angažovnje tužioca na radu u Skupštini Opštine ... i primanje nagrade za taj rad u konkretnom slučaju stvara uslove za primenu odredaba o revidiranju prava na invalidsku penziju, zbog čega je tužilac u smislu člana 344. stav 1. Zakona o obligacionim odnosima – ZOO izričito izjavio da ne želi da prima naknadu, pa je stoga preinačio prvostepenu presudu u trećem i četvrtom stavu izreke i tužbeni zahtev tužioca odbio kao neosnovan.

Ovakav zaključak drugostepenog suda za sada se ne može se prihvatiti kao pravilan.

Odlukom o radnim odnosima, platama, naknadama i drugim primanjima izabranih imenovanih i postavljenih lica u Opštini ... („Službeni glasnik Opštine Gornji Milanovac broj 21/08) i to članom 11. stav 1. određeno je da zamenik predsednika Skupštine Opštine nije u stalnom radnom odnosu u opštini, dok je članom 18. stav 2. Odluke određeno da izabrana lica koja nisu na stalnom radu za svoj rad primaju naknadu. Odredbom člana 24. navedeno je koeficijent za obračun i isplatu naknade zameniku predsednika Skupštine Opštine iznosi 6,20 te da se ista obračunava primenom osnovice za obračun i isplatu plate narodnih poslanika na stalnom radu u Narodnoj skupštini RS, pa zamenik predsednika skupštine opštine za svoj rad prima naknadu u visini od 30% plate, koji bi primao da je na stalnom radu za funkciju koju obavlja.

Tužilac je ostvario pravo na invalidsku penziju, ali se za sada ne može prihvatiti zaključak drugostepenog suda da nema pravo na naknadu propisanu odredbom člana 24. navedene Odluke jer je u postupku ostalo nerazjašnjeno da li tužilac ima status lica koje u stalnom radnom odnosu u opštini ili ne.

Odredbom člana 344. ZOO propisano je da obaveza prestaje kada poverilac izjavi dužniku da neće tražiti njeno ispunjenje i dužnik sa time saglasi. Za punovažnost ovog sporazuma nije potrebno da bude zaključen u formi u kojoj je zaključen posao iz koga je obaveza nastala.

Za valjanost oprosta duga nužan je sporazum između poverioca i dužnika. Nema oprosta duga samo na osnovu jednostrane izjave volje od subjekata. Za punovažnost ugovora o oprostu duga traži se ispunjenje svih uslova koji se inače traže za valjanost obligacionog ugovora. Iz njega mora nedvosmisleno da proizlazi volja ugovarača za oprost duga, a razlog za oprost duga nije bitan element ugovora o oprostu duga.

S ozbirom na izloženo osnovani su i revizijski navodi da zbog pogrešne primene ove zakonske odredbe u dosadašnjem toku postupka nije razjašnjeno da li je tužilac u sporazumu sa tuženom tuženoj oprostio dug za rad koji je ostvarivao u Skupštini Opštine.

Stoga su osnovani revizijski navodi da zbog pogrešne primene materijalnog prava drugostepeni sud nije pravilno odlučio o svim žalbenim navodima, pa je Vrhovni kasacioni sud primenom čl. 416. stav 2. ZPP odlučio kao u izreci rešenja.

U nastavku postupka drugostepeni sud će ponovo odlučiti o žalbi tako što će raspraviti sva sporna pravna pitanja na koja je ukazao revizijski sud u ovoj odluci i potom doneti novu, pravilnu odluku.

Ukinuta je i odluka o troškovima postupka na osnovu čl. 165. stav 3. ZPP, jer zavisi od ishoda spora.

Predsednik veća – sudija

Vesna Popović,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić