- za avgust 2009. godine – 3.000,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.09.2009. godine do isplate;

- za septembar 2009. godine – 3.000,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.10.2009. godine do isplate;

- za oktobar 2009. godine – 3.000,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.11.2009. godine do isplate;

- za novembar 2009. godine – 3.000,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.12.2009. godine do isplate;

- za decembar 2009. godine – 3.000,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.01.2010. godine do isplate;

- za januar 2009. godine – 3.000,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.02.2010. godine do isplate;

- za februar 2010. godine – 3.000,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.03.2010. godine do isplate;

- za mart 2010. godine – 3.000,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.04.2010. godine do isplate;

- za april 2010. godine – 3.000,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.05.2010. godine do isplate.

U preostalom delu revizija tužene izjavljena protiv presude Višeg suda u Čačku P 1973/13 od 18.01.2016. godine, odbija se kao neosnovana.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Gornjem Milanovcu P 1970/13 od 18.01.2016. godine, koja je ispravljena rešenjem istog suda P 1970/13 od 21.09.2017. godine, stavom prvim izreke, delimično je usvojen tužbeni zahtev i obavezana tužena Opština Gornji Milanovac, da tužiocu plati na ime naknade materijalne štete 120.000,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom i to: za februar 2009. godine zaključno sa majem 2012. godine po 3.000,00 dinara, za svaki mesec pojedinačno sa zakonskom zateznom kamatom počev od prvog dana u narednom mesecu. Stavom drugim izreke, preko dosuđenih stavom prvim izreke, a do traženih da se tužena Opština Gornji Milanovac obaveže da tužiocu plati na ime naknade materijalne štete 120.000,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom na svaki pojedinačni iznos počev od februara 2009. godine zaključno sa majem 2012. godine plati 3.000,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od prvog dana u sledećem mesecu. Stavom trećim izreke, odbijen je tužbeni zahtev kojim je tužilac tražio da se obaveže tužena Republika Srbija da solidarno sa tuženom Opštinom Gornji Milanovac, tužiocu na ime naknade materijalne štete plati 240.000,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom na svaki pojedinačni iznos bliže određen u tom stavu izreke. Stavom četvrtim izreke, utvrđeno je da je tužba tužioca prema tuženoj Opštini Gornji Milanovac i Republici Srbiji, za naknadu nematerijalne štete zbog povrede časti i ugleda, povučena. Stavom petim izreke, obavezana je tužena Opština Gornji Milanovac da tužiocu na ime troškova spora plati 155.200,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti presude do isplate. Stavom šestim izreke, obavezan je tužilac da tuženoj Republici Srbiji na ime troškova spora plati 12.000,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti presude do isplate.

Presudom Višeg suda u Čačku Gž 2654/17 od 07.05.2018. godine odbijene su kao neosnovane žalbe tužioca i tužene Opštine Gornji Milanovac, a presuda Osnovnog suda u Gornjem Milanovcu P 1970/13, koja je ispravljena rešenjem istog suda P 1970/13 od 21.09.2017. godine, potvrđena u stavu prvom, drugom, trećem, petom i šestom izreke.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tužena Opština Gornji Milanovac je izjavila reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava sa predlogom da se o reviziji odluči u smislu člana 404. ZPP, radi ujednačavanja sudske prakse.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda u konkretnom slučaju ispunjeni su uslovi za odlučivanje o reviziji tužene u smislu člana 404. ZPP, radi ujednačavanja sudske prakse u pogledu obaveze naknade materijalne štete nastale primenom zakona ili drugog opšteg akta za koju je odlukom Ustavnog suda utvrđeno da nije u saglasnosti sa Ustavom, opšte prihvaćenim pravilima međunarodnog prava, potvrđenim međunarodnim ugovorom ili zakonom.

Iz navedenih razloga, Vrhovni kasacioni sud je na osnovu člana 404. stav 2. ZPP, odlučio kao u stavu prvom izreke.

Ispitujući pobijanu presudu na osnovu člana 408. Zakona o parničnom postupku - ZPP (''Službeni glasnik RS'', br.72/11, 55/14), Vrhovni kasacioni sud je našao da je revizija tužene Opštine Gornji Milanovac delimično osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je bio ... u Skupštini opštine ..., kao šef ... . Rešenjem Okružnog suda u Čačku U 50/08 od 22.12.2008. godine, utvrđeno je da je tužiocu prestao mandat ...11.11.2008. godine, aktiviranjem potpisane blanko ostavke od strane podnosioca izborne liste. Odlukom Ustavnog suda Už 52/08 od 21.04.2010. godine, utvrđeno je da nije u saglasnosti sa Ustavom i potvrđenim međunarodnim ugovorima član 47. Zakona o lokalnim izborima, kojim je predviđeno pravo podnosioca izborne liste da u ime odbornika podnese ostavku na funkciju odbornika u Skupštini jedinice lokalne samouprave. Rešenjem Upravnog suda Už 862/10 od 13.01.2011. godine, odbačena je žalba podnosioca (ovde tužioca), a rešenjem Ustavnog suda U 212/11 od 16.11.2011. godine, usvojen je zahtev tužioca za određivanje načina izvršenja odluke Ustavnog suda Uz 52/08 od 21.04.2010. godine, tako što je poništeno rešenje Upravnog suda Už 862/10 i Upravnom sudu naloženo da ponovo odluči o zahtevu za izmenu pojedinačnog akta o prestanku mandata tužioca. Presudom Upravnog suda Už 220/11 od 08.12.2011. godine, usvojen je zahtev tužioca za izmenu pojedinačnog akta o prestanku mandata tužioca i potom se tužilac obratio tuženoj Opštini Gornji Milanovac sa predlogom za mirno rešenje spora i vraćanje mandata. Tužilac je izabran za ... u Skupštinu opštine ... na izborima koji su održani 11.05.2008. godine i skupština je svojom odlukom verifikovala mandat tužioca kao odbornika, a mandat mu je prestao 11.11.2008. godine na osnovu rešenja Okružnog suda u Čačku U 50/08 od 22.12.2008. godine na osnovu člana 47. Zakona o lokalnim izborima usled aktiviranja potpisane „blanko ostavke“. Tužiocu mandat nije vraćen do izbora koji su održani 06.05.2012. godine. Odlukom Ustavnog suda Uz 52/2008 od 21.04.2010. godine, koja je objavljena u „Sl. glasniku RS“, br.34/10 – 21.05.2010. godine, utvrđeno je da odredba člana 47. Zakona o lokalnim izborima nije u saglasnosti sa Ustavom i potvrđenim međunarodnim ugovorima, pa je na osnovu člana 168. stav 3. Ustava, navedena odredba člana 47. Zakona o lokalnim izborima prestala da važi danom objavljivanja odluke Ustavno suda u Službenom glasniku RS. Među strankama nije bila sporna visina mesečne naknade koju bi tužilac primao da je obavljao funkciju odbornika, kao šef odborničke grupe.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su delimično usvojili tužbeni zahtev i obavezali tuženu Opštinu Gornji Milanovac da tužiocu na ime naknade materijalne štete, plati ukupno 120.000,00 dinara za period od februara 2009. godine zaključno sa majem 2012. godine.

Zakon o obligacionim odnosima u članu 155. propisuje, između ostalog, da je šteta sprečavanje njenog povećanja (izmakla korist). Član 189. stav 1. istog zakona propisuje da oštećenik ima pravo kako na naknadu obične štete, tako i na naknadu izmakle koristi, a stavom 3. propisano je da pri oceni visine izmakle koristi uzima se u obzir dobitak koji se mogao osnovano očekivati prema redovnom toku stvari ili prema posebnim okolnostima, a čije je ostvarenje sprečeno štetnikovom radnjom ili propuštanjem.

Prema članu 166. stav 2. Ustava Republike Srbije, odluke Ustavnog suda u konačne, izvršne i opšteobavezujuće, a članom 104. stav 1. Zakona o Ustavnom sudu propisano je da su državni i drugi organi, organizacije kojima su poverena javna ovlašćenja, političke stranke, udruženja građana ili verske zajednice dužni, u okviru svojih prava i dužnosti, da izvršavaju odluke i rešenja Ustavnog suda. Zakon o Ustavnom sudu u članu 58. stav 1. propisuje da kad Ustavni sud utvrdi da zakon, statut autonomne pokrajine ili jedinice lokalne samouprave, drugi opšti akt ili kolektivni ugovor nije u saglasnosti sa Ustavom, opšte prihvaćenim pravilima međunarodnog prava i potvrđenim međunarodnim ugovorom, taj zakon, statut autonomne pokrajine ili jedinice lokalne samouprave, drugi opšti akt ili kolektivni ugovor, prestaje da važi danom objavljivanja odluke Ustavnog suda u „Sl. glasniku RS“. To znači da odluka Ustavnog suda deluje samo ubuduće, od dana njenog objavljivanja, što je predviđeno članom 60. stav 1. navedenog zakona, kojim je propisano da se zakon ili drugi opšti akt za koje je utvrđeno da nije u saglasnosti sa Ustavom, opšte prihvaćenim pravilima međunarodnog prava, potvrđenim međunarodnim ugovorima ili zakonom, ne može primenjivati na odnose koji su nastali pre dana objavljivanja odluke Ustavnog suda, ako do tog dana nisu pravnosnažno rešeni.

Tužiocu je mandat ... u Skupštini opštine ... prestao na osnovu člana 47. Zakona o lokalnim izborima, kojim je bio uređen institut ugovora između kandidata za odbornika, odnosno odbornika i podnosioca izborne liste, kojim se može predvideti pravo podnosioca izborne liste da u ime odbornika podnese ostavku na funkciju odbornika skupštine jedinice lokalne samouprave i na osnovu koga podnosilac izborne liste stiče pravo da slobodno raspolaže mandatom odbornika, a uređen je i institut blanko ostavke. U takvoj situaciji tužilac nema pravo na naknadu materijalne štete – izgubljene koristi za period od kada je tužiocu mandat prestao rešenjem Okružnog suda U 50/08 od 22.12.2008. godine do dana objavljivanja odluke Ustavnog suda Uz 52/2008 od 21.04.2010. godine u „Sl. glasniku RS“ 21.05.2010. godine. Skupština opštine Gornji Milanovac je do tada postupala u skladu sa važećim odredbama Zakona o lokalnim izborima, na osnovu kojih je i tužilac sa podnosiocem izborne liste zaključio ugovor o regulisanju međusobnih odnosa, po kojem mandat pripada podnosiocu izborne liste, odnosno potpisao je blanko ostavku i ovlašćenje da se njegova ostavka, bez njegovog znanja i saglasnosti, može dostaviti skupštini jedinica lokalne samouprave. Tužilac je kao ... – šef ... ostvarivao mesečnu naknadu u visini određenoj rešenjem skupštine opštine. Posle objavljivanja odluke Ustavnog suda o nesaglasnosti člana 47. Zakona o lokalnim izborima sa Ustavom i potvrđenim međunarodnim ugovorima, pa do izbora koji su održani 06.05.2012. godine, tužiocu pripada pravo na naknadu štete koja je nastala u ovom periodu zato što nije primao mesečnu naknadu kao šef poslaničke grupe. Osnov za dosuđivanje naknade je odluka Ustavnog suda koja je konačna, izvršna i opšte obavezujuća, a visina štete je utvrđena prema iznosima naknade koja je tužiocu isplaćivana, s tim što su sudovi ovaj iznos umanjili za 50%, ceneći da je tužilac potpisivanjem „blanko ostavke“ doprineo nastanku štete.

U reviziji se navodi da je pogrešna primena materijalnog prava, zasnovana na stavu da ne postoji osnov odgovornosti tužene za štetu, jer tužena opština nije bila nadležna za bilo kakvu vrstu odlučivanja, već da odgovornost za nastalu štetu može da snosi samo Republika Srbija, čiji su organi doneli ovakve odluke. Međutim, ovi revizijski navodi su neosnovani jer je tužena opština Gornji Milanovac donela odluku o prestanku mandata tužiocu, a posle objavljivanja odluke Ustavnog suda o neustavnosti člana 47. Zakona o lokalnim izborima, nije tužiocu vratila mandat odbornika, iako se tužilac obratio tuženoj za vraćanje mandata i mirno rešenje spora.

Iz navedenih razloga, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u stavu drugom izreke na osnovu člana 414. stav 1. i člana 416. stav 2. ZPP.

Predsednik veća - sudija

Vesna Popović,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić