Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija Slađane Nakić Momirović, predsednika veća, Dobrile Strajina i Marine Milanović, članova veća, u vanparničnom postupku predlagača AA iz ..., čiji je punomoćnik Marija Mitić, advokat iz ..., protiv protivnika predlagača Grada Niša, koga zastupa Pravobranilaštvo grada Niša, radi određivanja naknade za eksproprisane nepokretnosti, odlučujući o reviziji protivnika predlagača izjavljenoj protiv rešenja Višeg suda u Nišu Gž 3552/19 od 14.05.2020. godine, u sednici održanoj dana 28.04.2021. godine, doneo je

R E Š E NJ E

ODBIJA SE kao neosnovana revizija protivnika predlagača izjavljena protiv rešenja Višeg suda u Nišu Gž 3552/19 od 14.05.2020. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Rešenjem Osnovnog suda u Nišu R1 109/19 od 24.09.2019. godine, stavom prvim izreke, određena je naknada za eksproprisane nepokretnosti i to za k.p.br. .. od 10236 m2 i k.p. br. .., površine od 316 m2, obe K.O. ..., čiji je suvlasnik predlagač AA iz ..., sa udelom od po 3/14, a po ceni od 4.034,41 dinar po metru kvadratnom, što za udeo predlagača na k.p.br. .. iznosi 8.847.461,00 dinar, a za udeo predlagača na k.p.br. .. iznosi 273.170,00 dinara, što sve ukupno iznosi 9.120.631,00 dinar. Stavom drugim izreke, obavezan je protivnik predlagača da predlagaču isplati 9.120.631,00 dinar, na ime naknade za eksproprisane nepokretnosti k.p.br. .. i k.p.br. .., obe K.O. ..., sa zakonskom zateznom kamatom od 24.09.2019. godine do isplate. Stavom trećim izreke, obavezan je protivnik predlagača da predlagaču na ime troškova postupka plati 179.000,00 dinara.

Rešenjem Višeg suda u Nišu Gž 3552/19 od 14.05.2020. godine, odbijena je, kao neosnovana žalba protivnika predlagača i potvrđeno prvostepeno rešenje.

Protiv pravnosnažnog rešenja donetog u drugom stepenu protivnik predlagača je blagovremeno izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Predlagač je podneo odgovor na reviziju.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu odluku primenom člana 408. u vezi člana 420. stav 6. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“, br. 72/11,...18/20) i utvrdio da je revizija neosnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, rešenjem Sekretarijata za imovinskopravne poslove grada Niša od 05.11.2018. godine, u korist protivnika predlagača eksproprisano je građevinsko zemljište na k.p. br. .. od 10.236 m2 i k.p. br. .., površine od 316 m2, obe K.O. ..., čiji je suvlasnik bio predlagač sa 3/14 dela. Predlagaču nije isplaćena naknada. Prema izveštaju Poreske uprave, Filijale Niš od 27.02.2019. godine tržišna vrednost po metru kvadratnom za navedene parcele iznosi 3.435,00 dinara, s tim što je Poreska uprava navedenu cenu umanjila 20%, prema Uputstvu u postupku utvrđivanja prenosa na apsolutna prava br. ... po osnovu lokacije i nedostataka infrastrukture, kao i iz razloga jer se radi o građevinskom zemljištu koje je namenjeno za izgradnju objekata od opšteg javnog interesa, tako da je cena po metru kvadratnom 2.478,00 dinara. Ocenom usaglašenog nalaza i mišljenja sudskih veštaka građevinske struke Saše Stankovića i Slavice Arsić utvrđeno je da je tržišna vrednost predmetnog zemljišta po metru kvadratnom 4.034,41 dinar, a ukupna vrednost na ime predlagačevog eksproprisanog dela iznosi 9.120.631,00 dinar.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, nižestepeni sudovi su u ovoj pravnoj stvari pravilno primenili materijalno pravo, budući da su visinu novčane naknade za eksproprisanu nepokretnost – zemljište odredili u skladu sa članom 41. stav 2. i članom 42. Zakona o eksproprijaciji („Službeni glasnik RS“, br. 53/95, „Službeni list SRJ“, br. 16/2001- Odluka SUS i „Službeni glasnik RS“, br. 20/2009, 59/2013 Odluka US I 106/2016 – autentično tumačenje) prema njihovoj tržišnoj vrednosti utvrđenoj na osnovu nalaza i mišljenja sudskih veštaka.

Naime, predlagač i protivnik predlagača pred nadležnim opštinskim organom uprave nisu zaključili sporazum o naknadi za eksproprisanu nepokretnost, sa kojih razloga je naknada pravilno određena od strane suda u vanparničnom postupku, ocenom nalaza i mišljenja sudskih veštaka, a na osnovu procene tržišne vrednosti predmetnih nepokretnosti. Stoga su neosnovani navodi revizije da nije pravilno određena naknada ukazujući na nalaz i mišljenje dat u drugom postupku, na koji način protivnik predlagača osporava utvrđeno činjenično stanje, koje se shodno članu 407. stav 2. ZPP ne može osporavati revizijom, osim u slučajevima iz člana 403. stav 2. ZPP. Osim toga, ocenom nalaza i mišljenja sudskih veštaka, koji su usaglasili svoj nalaz i mišljenje, nižestepeni sudovi su pravilno utvrdili visinu naknade za predmetne nepokretnosti. Naime, visina naknade za eksproprisano poljoprivredno i građevinsko zemljište utvrđuje se prema tržišnoj vrednosti oduzetog zemljišta koju, između ostalog, određuje i karakter tog zemljišta, kvalitet, klasa, mesto nalaženja, udaljenost, odnosno blizina naseljenog mesta i asfaltnog puta, postojanje i udaljenost infrastrukturne instalacije i drugih korektivnih faktora koji utiču na tržišnu vrednost nepokretnosti. Vrednost nepokretnosti određuje se prema tržišnoj ceni u vreme utvrđivanja visine naknade, odnosno u vreme donošenja odluke o naknadi. Procenu tržišne cene daje nadležni organ za utvrđivanje poreza na prenos apsolutnih prava na promet nepokretnosti, odnosno Poreska uprava. Međutim, Zakon o eksproprijaciji ne isključuje mogućnost da se visina tržišne vrednosti eksproprisanih nepokretnosti utvrdi izvođenjem dokaza veštačenjem u vanparničnom postupku, kada se visina naknade utvrđuje ocenom nalaza i mišljenja sudskog veštaka odgovarajuće struke, koji prilikom utvrđivanja tržišne vrednosti uzima u obzir sve relvantne parametre i korektivne faktore. Imajući u vidu navedeno, po oceni Vrhovnog kasacionog suda, pravilan je zaključak nižestepenih sudova da se u ovom slučaju ima prihvatiti nalaz i mišljenje sudskih veštaka, s obzirom da Poreska uprava vrši samo procenu tržišne vrednosti nepokretnosti, a što predstavlja najniži iznos naknade za eksproprisanu nepokretnost, a ne određuje njenu tržišnu cenu na osnovu kriterijuma od kojih i zavisi tržišna cena eksproprisanog zemljišta. Stoga, imajući u vidu da je u ovom postupku izveden dokaz veštačenjem od strane dva sudska veštaka, koja su usaglasila svoje nalaze i mišljenja, to je i po oceni Vrhovnog kasacionog suda pravilno utvrđena visina naknade, sa kojih razloga su neosnovani navodi revizije o pogrešnoj primeni materijalnog prava.

Sa napred navedenih razloga, na osnovu člana 414. stav 1. ZPP odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća-sudija

Slađana Nakić Momirović, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić