U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud u veću sastavljenom od sudija: Jasminke Stanojević, predsednika veća, Biserke Živanović i Spomenke Zarić, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Milan Lazarević, advokat iz ..., protiv tuženih Grada Beograda, koga zastupa Gradsko pravobranilaštvo i Javnog preduzeća ''Elektroprivreda Srbije'', Ogranak RB ''Kolubara'' d.o.o., sa sedištem u Lazarevcu, radi naknade štete, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž 1792/16 od 28.03.2019. godine, u sednici održanoj 03.06.2020. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE kao neosnovana revizija tužioca izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž 1792/16 od 28.03.2019. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Prvog osnovnog suda u Beogradu P 22977/2013 od 22.12.2015. godine, stavom prvim izreke, delimično je usvojen tužbeni zahtev tužioca, pa je obavezan tuženi Grad Beograd da tužiocu naknadi štetu zbog uništene farme puževa u iznosu od 9.493.476,61 dinar, sa zakonskom zateznom kamatom od 27.10.2015. godine do isplate. Stavom drugim izreke, odbijen je tužbeni zahtev tužioca u delu u kojem je tražio da sud obaveže tuženi Grad Beograd da tužiocu na ime izmakle dobiti zbog izgubljenog prirasta puževa isplati iznos od 2.002.728,10 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 28.01.2011. godine do isplate. Stavom trećim izreke, odbijen je tužbeni zahtev tužioca u delu u kojem je tražio da sud obaveže tuženog JP ''Elektroprivreda Srbije'', Ogranak RB ''Kolubara'' d.o.o. Lazarevac, da solidarno sa tuženim Gradom Beogradom na ime naknade štete zbog uništene farme puževa isplati tužiocu iznos od 9.493.476,61 dinar, sa zakonskom zateznom kamatom od 27.10.2015. godine do isplate i na ime izmakle dobiti zbog izgubljenog prirasta puževa iznos od 2.002.728,10 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 28.01.2011. godine do isplate. Stavom četvrtim izreke, obavezan je tuženi Grad Beograd da tužiocu naknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 616.000,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od presuđenja do isplate. Stavom petim izreke, obavezan je tužilac da tuženom Gradu Beogradu naknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 406.500,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od presuđenja do isplate.

Presudom Apelacionog suda u Apelacionog suda u Beogradu Gž 1792/16 od 28.03.2019. godine, stavom prvim izreke, odbijena je žalba tužioca i potvrđena prvostepena presuda, u stavovima drugom, trećem i petom izreke. Stavom drugim izreke, preinačena je prvostepena presuda u stavu prvom izreke, tako što je odbijen tužbeni zahtev tužioca kojim je tražio da se tuženi Grad Beograd obaveže na naknadu štete zbog uništene farme puževa, isplatom iznosa od 9.493.476,61 dinar, sa zakonskom zateznom kamatom od 27.10.2015. godine do isplate. Stavom trećim izreke, preinačena je prvostepena presuda u stavu četvrtom izreke, tako što je odbijen zahtev tužioca kojim je tražio da mu tuženi Grad Beograd isplati troškove parničnog postupka. Stavom četvrtim izreke, odbijen je zahtev tužioca za naknadu troškova drugostepenog postupka.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tužilac je blagovremeno izjavio reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu na osnovu člana 408. Zakona o parničnom postupku – ZPP (''Službeni glasnik RS'' 72/11, 55/14, 87/18) i ocenio da revizija nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je od 01.10.2003. godine bio zakupac katastarske parcele br. ..., upisane u ZKUL br. ... KO ..., koju je koristio za uzgajanje puževa. Početkom 2005. godine navedena parcela je poplavljena, usled čega je došlo do uginuća puževa. Uzrok zadržavanja vode na navedenoj parceli, na kojoj se nalazila farma puževa je neodržavanje podužnog odvodnog kanala puta M4, koji povezuje Lazarevac sa Ibarskom magistralom, a koji je sastavni deo puta M4 koji se nalazi u blizini navedene parcele, kao i nepropisno izgrađen cevasti propust ispod prilaznog puta restorana ''BB'' (armirana betonska cev), postavljen na 37 cm više od kote dna cevi u odnosu na kotu dna postojećeg zemljanog podužnog kanala. Ukupna šteta koju je tužilac pretrpeo plavljenjem farme puževa na dan 27.10.2015. godine iznosi 9.493.476,61 dinar, a izgubljeni prirast puževa, odnosno dobit za 2005. godinu iznosi 2.002.728,10 dinara.

Na osnovu ovako utvrđenog činjeničnog stanja prvostepeni sud je utvrdio da je prigovor pasivne legitimacije na strani tuženog JP ''Kolubara'' d.o.o. Lazarevac osnovan, a prigovor pasivne legitimacije na strani tuženog Grada Beograda neosnovan. Ovo iz razloga, jer je uzrok zadržavanja vode na parceli na kojoj je farma puževa tužioca neodržavanje kanala od strane tuženog Grada Beograda, čija nadležnost proizlazi iz odredbi Zakona o izgradnji objekta i Uslova i tehničkih normativa za projektovanje stambenih zgrada i stanova.

Drugostepeni sud je u revizijom pobijanoj odluci, izrazio suprotan stav u pogledu pasivne legitimacije tuženog Grada Beograda, te je preinačio prvostepenu presudu odbijanjem tužbenog zahteva, jer je ocenio da je prigovor nedostatka pasivne legitimacije osnovan i u odnosu na ovog tuženog, zaključujući da je podužni odvodni kanal sastavni deo puta M4, čije održavanje nije u nadležnosti ovog tuženog.

Razlozi revizije kojima se ukazuje na pogrešnu primenu materijalnog prava nisu osnovani.

Naime, imajući u vidu utvrđeno činjenično stanje, pravilno su nižestepeni sudovi odbili tužbeni zahtev u odnosu na tuženog JP ''Elektroprivreda Srbije'', jer je ovaj tuženi osnovan 10.10.2005. godine, odnosno nakon nastanka štetnog događaja, a tužilac nije dokazao da je svojim činjenjem ili nečinjenjem ovaj tuženi prouzrokovao štetu koja je predmet parnice, a koji zaključak nižestepenih sudova se revizijom posebno ne osporava.

Suprotno navodima revizije, pravilan je zaključak drugostepenog suda da tuženi Grad Beograd nije odgovoran za štetu koju je pretrpeo tužilac, iz razloga koje prihvata i Vrhovni kasacioni sud.

Zakon o putevima (''Službeni glasnik RS'' br. 46/91), važeći u vreme štetnog događaja, u članu 4. stav 1., propisuje da poslove održavanja, zaštite, korišćenja, razvoja i upravljanja magistralnim i regionalnim putevima, kao i dobrima u opštoj upotrebi, obavlja posebna republička organizacija, a članom 18. istog zakona, određeni su radovi koji se preduzimaju na održavanju javnog puta u smislu ovog zakona, koji, između ostalih, podrazumevaju i čišćenje i uređenje jarkova, propusta i drugih delova puta. Odredbom člana 45. stav 1. istog zakona, propisano je da se, između ostalog, za poslove održavanja i upravljanja magistralnim i regionalnim putevima obrazuje Republička direkcija za puteve, koja je, saglasno članu 50. navedenog zakona, dužna da obezbedi trajno, neprekidno i kvalitetno održavanje i zaštitu magistralnih i regionalnih puteva i da omogući bezbedno i nesmetano odvijanje saobraćaja na njima i odgovara za štetu koja nastaje korisnicima puteva zbog propuštanja blagovremenog izvršenja pojedinih potrebnih radova i preduzimanja odgovarajućih mera na održavanju magistralnih i regionalnih puteva, propisanih u članu 18. ovog zakona.

Imajući u vidu navedene odredbe Zakona o putevima, kao i činjenicu vezanu za uzrok zadržavanja površinske vode na parceli br. ... KO ..., po oceni Vrhovnog kasacionog suda, tuženi Grad Beograd nije odgovoran za štetu koju je tužilac pretrpeo.

Činjenica je da je do štete došlo i zbog nepropisno izgrađenog cevastog propusta ispod prilaznog puta pomenutog restorana, ali za te propuste ne može da odgovara Grad Beograd, kako se to neosnovano ističe u reviziji, bez obzira na odredbe Statuta Grada Beograda, na koje se revizijom poziva, a kojima se uređuje nadležnost Grada Beograda u pogledu održavanja i upravljanja opštinskim putevima u ulici i naselju, kao i državnim putevima, osim autoputa, za koje poslove i osniva javno preduzeće. Neposredni uzrok štete koju je pretrpeo tužilac, nije propust organa tuženog, već između ostalog (neodržavanje magistralnog puta) i nepropisno izvedeni radovi na prilaznom putu restorana, za koje u ovom postupku nije utvrđeno ko ih je izvodio.

Imajući u vidu napred navedeno, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u izreci, primenom člana 414. ZPP.

Predsednik veća – sudija

Jasminka Stanojević,s.r.

Za tačnost otpravka

upravitelj pisarnice

Marina Antonić