U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija Slađane Nakić Momirović, predsednika veća, Dobrile Strajina i Marine Milanović, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Milan Mazić, advokat iz ..., protiv tuženog JVP „SRBIJAVODE“ Beograd, čiji je punomoćnik Marjana Antonijević, advokat iz ..., radi naknade štete, odlučujući o reviziji tuženog izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž 174/19 od 28.05.2019. godine, u sednici održanoj 17.09.2020. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE, kao neosnovana revizija tuženog izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž 174/19 od 28.05.2019. godine.

ODBIJA SE, kao neosnovan zahtev tuženog za naknadu troškova revizijskog postupka.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Valjevu P 337/18 od 30.10.2018. godine, stavom prvim izreke, odbijen je, kao neosnovan zahtev tužioca kojim je tražio da se obaveže tuženi da tužiocu na ime naknade štete zbog gubitka prihoda na ime uzgajane deteline-lucerke, koja je radovima u organizaciji i nadzoru tuženog u toku 2015. godine uništena za dalji rod na kp. br. ..., ... i ... KO ... u visini od 291.452,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 30.10.2018. godine do isplate. Stavom drugim izreke, odbijen je, kao neosnovan zahtev tužioca kojim je tražio da se obaveže tuženi da tužiocu na ime naknade štete zbog pretrpljenog gubitka na ime posečenog i otuđenog drveta, jove i vrbe uz reku Jadar u količini od 30 m3, koje je radovima u organizaciji i nadzoru tuženog u toku 2015. godine posečeno na kp. br. ..., ... i ... KO ... u visini od 94.394,75 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 30.10.2018. godine do isplate. Stavom trećim izreke, odbijen je, kao neosnovan zahtev tužioca kojim je tražio da se obaveže tuženi da tužiocu na ime naknade štete zbog pretpljenog umanjenja i gubitka dela kp. br. ..., ... i ... KO ... plati 688.000,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 03.10.2018. godine do isplate. Stavom četvrtim izreke, odbavezan je tužilac da tuženom na ime troškova postupka plati 155.196,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti presude do isplate.

Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž 174/19 od 28.05.2019. godine, stavom prvim izreke, preinačena je prvostepena presuda u stavu prvom, drugom i trećem izreke i obavezan tuženi da tužiocu naknadi štetu i to: zbog gubitka prihoda na ime roda deteline-lucerke na kp. br. ..., ... i ... KO ... u visini od 291.452,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 30.10.2018. godine do isplate; zbog pretrpljenog gubitka na ime posečenog i otuđenog drveta jove i vrbe uz reku Jadar u količini od 30 m3, u visini od 94.394,75 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 30.10.2018. godine do isplate i zbog pretrpljenog umanjenja i gubitka dela kp. br. ..., ... i ... KO ... u visini od 688.000,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 03.10.2018. godine do isplate. Stavom drugim izreke, preinačena je odluka o troškovima postupka sadržana u stavu četvrtom stavu prvostepene presude i obavezan tuženi da tužiocu na ime troškova postupka plati 337.950,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti presude do isplate.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tuženi je blagovremeno izjavio reviziju, zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu na osnovu člana 408. u vezi sa članom 403. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku-ZPP („Službeni glasnik RS“, broj 72/11 ... 87/18) i utvrdio da revizija tuženog nije osnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju pred prvostepenim i drugostepenim sudom, u cilju sanacije oštećenja zaštitnih vodnih objekata nastalih kao posledica poplavnog talasa u maju 2014. godine-sanacija regulisanog dela reke Jadar, izvođeni su radovi na regulaciji reke i radovi na zaštiti od poplava, odnosno proširenja korita reke Jadar. Za izradu tehničke dokumentacije i vršenje nadzora bilo je zaduženo tuženo JVP „SRBIJAVODE“, radove je izvodilo preduzeće „Jugokop“ Podrinje d.o.o. Šabac, a radovi su finansirani od strane Ambasade Italije u Republici Srbiji. Izvođenje radova obavljeno je tokom 2015. godine i isto je vršeno preko parcela tužioca kp.br. ..., ... i ... KO ... . Parcele se nalaze jedna pored druge, čine jednu celinu i prostiru se duž reke Jadar. Tužilac je na tim parcelama u jesen 2014. godine posadio detelinu, lucerku. Duž tih parcela bila su posađena drva jove i vrbe, u dužini od 250 metara uz reku Jadar, u količini od 30 m3, koja su posečena i data trećem licu. Između faktičkog stanja i katastarskog stanja u površini parcela postoji neslaganje, jer je usled radova došlo do pomeranja međne linije između kp. br. ... i kp. br. ..., tako što je kp.br. ... KO ..., korito reke Jadar, koja spada u vodu prvog reda, proširena, a kp. br. ... umanjena za 0.07.69 ha, a kp. br. ... za 81 m2, u merama i granicama kako je to utvrđeno od strane sudskog veštaka geometra. Iz nalaza i mišljenja sudskog veštaka šumarske struke, utvrđeno je da je sečom stabala jove i vrbe u količini od 30 m3, na predmetnim parcelama tužioca, prouzrokovana šteta u visini od 94.394,75 dinara. Iz nalaza i mišljenja sudskog veštaka poljoprivredne struke utvrđeno je da je ukupan gubitak prihoda tužioca od ekploataciju zemljišta za proizvodnju deteline lucerke u 2015, 2016. i 2017. godini za kp.br. ..., ... ukupne površine 0.74.35 ha (faktička površina od 0.65.85 ha je manja) iznosi 291.452,00 dinara. Iz nalaza i mišljenja sudskog veštaka diplomiranog građevinskog ineženjera utvrđeno je da je tržišna vrednost predmetnih parcela koje su podobne za uzgajanje lucerke, po 85.000,00 dinara po aru, ukupno za sporne parcele 688.000,00 dinara.

Prvostepeni sud je odbio, kao neosnovan zahtev tužioca za naknadu štete, sa obrazloženjem da tuženi nije investitor i naručilac radova, već da je u ime i za račun Republike Srbije vršio investitorska prava, te da sa tih razloga nije odgovoran za štetu prouzrokovanu prilikom izvođenja tih radova.

Drugostepeni sud je nakon održane rasprave, preinačio prvostepenu presudu i usvojio zahtev tužioca, smatrajući da je tuženi pasivno legitimisan.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, pravilno je drugostepeni sud primenio materijalno pravo kada je preinačio prvostepenu presudu i usvojio zahtev tužioca.

Članom 3. Zakona o javnoj svojini propisano je da su u javnoj svojini prirodna bogatstva, dobra od opšteg interesa i dobra u opštoj upotrebi, za koje je zakonom utvrđeno da su u javnoj svojini, stvari koje koriste organi i organizacije Republike Srbije, autonomne pokrajine i jedinica lokalne samouprave, ustanove, javne agencije i druge organizacije čiji je osnivač Republika Srbija, autonomna pokrajina i jedinica lokalne samouprave i druge stvari koje su, u skladu sa Zakonom u javnoj svojini.

Članom 23. stavom 1. Zakona o vodama propisano je da pod upravljanjem vodnim objektima u javnoj svojini, u smislu ovog zakona, smatra se izgradnja, rekonstrukcija, sanacija i održavanje (redovno i investiciono) vodnih objekata na vodnom zemljištu, vršenje prava investitora u ime Republike Srbije, odnosno autonomne pokrajine, unapređivanje, čuvanje i staranje o njihovom namenskom korišćenju. Stavom 2. istog člana propisano je da javno vodoprivredno preduzeće upravlja vodnim objektima za uređenje vodotoka i za zaštitu od poplava na vodama I reda i vodnim objektima za odvodnjavanje, koji su u javnoj svojini, dok je stavom 4. propisano da javno vodoprivredno preduzeće odgovara za upravljanje vodnim objektima iz stava 2. i 3. ovog člana, do visine sredstava predviđenih godišnjim programom upravljanja iz člana 42. stav 1. ovog zakona. Članom 150. stavom 1. Zakona o vodama, propisano je da poslovi od opšteg interesa koji se finansiraju u skladu sa ovim zakonom, jesu: 1) poslovi uređenja vodotoka i zaštite od štetnog dejstva voda i to: (1) izgradnja, rekonstrukcija, sanacija, održavanje i upravljanje regulacionim i zaštitnim vodnim objektima u javnoj svojini i održavanje vodotoka, kao i drugi poslovi propisani ovim zakonom, članom 151. da sredstva za finansiranje po osnovu člana 150. ovog zakona obezbeđuju se iz: 1) budžeta Republike Srbije; 2) budžeta autonomne pokrajine; 3) naknada za vode; 4) koncesione naknade; 5) ostalih izvora, dok je stavom 2. propisano da sredstva iz stava 1. tačka 3) i 4) ovog člana su javni prihod.

Članom 207. Zakona o obligacionim odnosima, propisano je da naručilac i izvođač radova na nepokretnosti solidarno odgovaraju trećem licu za štetu koja mu nastane u vezi sa izvođenjem tih radova.

Kod utvrđenog da je tuženi bio naručilac radova koji su izvođeni radi sanacije korita reke Jadar, usled kojih radova je tužiocu uništen prinos od deteline na parcelama na kojima su ti radovi izvođeni i posečena stabla drveća, koja su data licu koja je ta drva poseklo, to je tuženi, kao naručilac radova, na osnovu člana 207. Zakona o obligacionim odnosima i Zakona o vodama, suprotno navodima revizije, u obavezi da tužiocu naknadi štetu nastalu u vezi sa izvođenjem tih radova u visini koja je utvrđena na osnovu nalaza i mišljenja sudskih veštaka, na osnovu člana 154, 155. i 185. Zakona o obligacionim odnosima.

S obzirom da je tuženi obavljao poslove iz svoje nadležnosti prema godišnjem programu poslovanja, na koji saglasnost daje Vlada Republike Srbije, a koji su poslovi od opšteg interesa i koji su definisani članom 150. Zakona o vodama, to je tuženi u obavezi da tužiocu naknadi i štetu koja je prouzrokovana izvođenjem radova proširenjem korita reke Jadar, jer je došlo do smanjenja površine parcela koje su vlasništvo tužioca. Naime, vodotok jeste korito tekuće vode zajedno sa obalama i vodom koja njime stalno ili povremeno teče, koja su u javnoj svojini i kojima upravlja tuženi, pa kod utvrđenog da je usled izvođenja radova došlo do proširenja korita reke Jadar, usled čega je došlo do smanjenja površine parcela koja su vlasništvo tužioca, to sledi da je pasivno legitimisan tuženi, odnosno da je tuženi u obavezi da tužiocu isplati naknadu za zauzeti deo njegovih parcela, jer su povređena i ugrožena subjektivna prava tužioca na ovom zemljištu i povređeno njegovo pravo na mirno uživanje imovine. Kako je tuženi u obavezi da tužiocu plati naknadu za zauzeti deo njegovih parcela, to je visina iste utvrđena na osnovu nalaza i mišljenja sudskog veštaka, imajući u vidu status i položaj zemljišta, sa kojih razloga su neosnovani navodi revizije tuženog o pogrešnoj primeni materijalnog prava i nedostatku pasivne legitimacije na strani tuženog.

Sa napred navedenih razloga, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u stavu prvom izreke, na osnovu člana 414. stav 1. ZPP.

Imajući u vidu da tuženi nije uspeo u postupku po reviziji, to isti nema pravo na naknadu troškova revizijskog postupka, sa kojih razloga je odlučeno kao u stavu drugom izreke.

Predsednik veća - sudija

Slađana Nakić Momirović, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić