.jpg "Sudska praksa")
Republika Srbija
VRHOVNI KASACIONI SUD
Rev 4314/2020
29.10.2020. godina
Beograd
U IME NARODA
Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Slađane Nakić Momirović, predsednika veća, Dobrile Strajina i Marine Milanović, članova veća, u parnici iz porodičnih odnosa tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Dragan Bajinović, advokat iz ..., protiv tužene BB iz ..., čiji je punomoćnik Mile Petković, advokat iz ..., radi vršenja roditeljskog prava po tužbi i protivtužbi, odlučujući o reviziji tužene, izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž2 232/2020 od 17.06.2020. godine, na sednici održanoj 29.10.2020. godine, doneo je
P R E S U D U
ODBIJA SE kao neosnovana revizija tužene, izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž2 232/2020 od 17.06.2020. godine.
O b r a z l o ž e nj e
Osnovni sud u Boru, presudom P2 24/19 od 04.03.2020. godine, usvojio je tužbeni zahtev tužioca, tako što je maloletnu decu stranaka VV, rođenog ...2014. godine u ... i GG, rođenu ....2016. godine u ..., poverio tužiocu kao ocu na samostalno vršenje roditeljskog prava koje obuhvata čuvanje i podizanje, vaspitavanje, obrazovanje, zastupanje, izdržavanje i upravljanje i raspolaganje imovinom dece, a prebivalištem maloletnih smatraće se prebivalište i adresa oca (stav prvi izreke). Uredio je način održavanja ličnih odnosa maloletnih VV i GG sa tuženom, na način što će zajedno provoditi svaki prvi i treći vikend u mesecu, počev od petka u 17,00 sati do nedelje u 17,00 sati i naizmenično u vreme Novogodišnjih, Božićnih, Vaskršnjih i Prvomajskih praznika, kao i na dan rođenja dece, sa obavezom tužene da decu preuzima u ... i vraća ih ocu i obavezao tužioca da omogući navedeni način održavanja ličnih odnosa pod pretnjom zakonskih posledica (stav drugi izreke). Obavezao je tuženu da doprinosi izdržavanju maloletnih VV i GG sa po 3.000,00 dinara mesečno za svako dete ponaosob, počev od 08.02.2019. godine kao dana podnošenja tužbe pa ubuduće, sa obavezom plaćanja do 15. u mesecu za tekući mesec, s tim što je zaostale rate dužna da isplati odjednom sa zakonskom zateznom kamatom od momenta dospelosti svake rate pojedinačno, pa do isplate, sve preko tužioca i u roku od 15 dana pod pretnjom izvršenja, dok je odbio kao neosnovan zahtev preko dosuđenih iznosa a do traženih iznosa od po 5.000,00 dinara mesečno za svako dete ponaosob u iznosima od po 2.000,00 dinara (stav treći izreke). Odbio je kao neosnovan protivtužbeni zahtev tužene, kojim je tražila da se zajednička maloletna deca VV i GG povere tuženoj na samostalno vršenje roditeljskog prava i uredi način održavanja ličnih odnosa dece sa ocem i obaveže tužilac da doprinosi izdržavanju dece sa po 25% mesečno od svojih primanja iz radnog odnosa umanjenih za poreze i doprinose i za obavezno socijalno osiguranje za svako dete ponaosob (stav četvrti izreke). Obavezao je tuženu da naknadi tužiocu troškove postupka u iznosu od 112.875,00 dinara, u roku od 15 dana pod pretnjom izvršenja (stav peti izreke).
Apelacioni sud u Nišu, presudom Gž2 232/2020 od 17.06.2020. godine, odbio je kao neosnovanu žalbu tužene i potvrdio presudu Osnovnog suda u Boru P2 24/19 od 04.03.2020. godine u prvom, drugom, usvajajućem delu trećeg, četvrtom i petom stavu izreke.
Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužena je blagovremeno izjavila reviziju, kao posebnu, zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka, pogrešne primene materijalnog prava i pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja, na osnovu odredbe člana 404. stav 1. Zakona o parničnom postupku.
Tužilac je blagovremeno podneo odgovor na reviziju.
Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu na osnovu odredbe člana 403. stav 2. tačka 1, a u vezi člana 408. Zakona o parničnom postupku – ZPP (,,Službeni glasnik RS“ br. 72/11, 49/13 - US, 74/13 - US, 55/14, 87/18 i 18/20) i utvrdio da revizija tužene nije osnovana.
U postupku pred nižestepenim sudovima nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju ovaj sud pazi po službenoj dužnosti na osnovu člana 408. ZPP. Revizija je izjavljena i zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka učinjene u postupku pred drugostepenim sudom, revizijskog razloga propisanog odredbom člana 407. stav 1. tačka 3. ZPP. Međutim, prema oceni ovoga suda, u tom delu navodima revizije se ne dovodi u sumnju zakonitost i pravilnost pobijane presude.
Prema utvrđenom činjeničnom stanju, stranke su živele u vanbračnoj zajednici koja je prestala ...2019. godine, odlaskom tužene. U toku trajanja vanbračne zajednice rođena su njihova maloletna deca i to sin VV ...2014. godine i ćerka GG ...2016. godine. Posle prestanka zajednice života stranaka, maloletna deca su ostala da žive sa tužiocem. Prema nalazu i stručnom mišljenju Centra za socijalni rad iz Bora, utvrđeno je da tužilac kao otac prepoznaje potrebe dece i pokazuje kapacitete i roditeljske kompetencije da na njihove potrebe adekvatno odgovori, da se tužilac o deci samostalno brinuo, dok je tužena u vreme trajanja zajednice boravila u inostranstvu, da on i sada obezbeđuje deci bezbednu i stimulativnu sredinu i u čuvanju dece ima kontinuiranu podršku svoje majke sa kojom živi u zajedničkom domaćinstvu. Prema izveštaju Centra za socijalni rad u Novom Sadu, koji je imao u vidu i Centar za socijalni rad u Boru, prilikom davanja mišljenja, tužena kao majka pokazuje nedoslednost u verbalnom i neverbalnom ispoljavanju i ponašanju i ista poseduje ograničene roditeljske kapacitete u pogledu osiguranja bezbedne i stimulativne sredine i stabilnog porodičnog okruženja za odrastanje dece. Stručno mišljenje organa starateljstva je da prema proceni roditeljskih kapaciteta stranaka, uzrastu dece, njihovu emotivnu vezanost za oca i adaptiranost na sredinu u kojoj žive, decu treba poveriti ocu na samostalno vršenje roditeljskog prava. U izveštaju Centra za socijalni rad u Boru dat je predlog vezan za način održavanja ličnih odnosa maloletne dece sa tuženom na način kako je to usvojeno izrekom presude. Prvostepeni sud je procenio mesečni iznos koji je potreban za izdržavanje maloletne dece, imajući u vidu da mal. VV ima pet godina, a mal. GG tri godine i isti opredelio na iznos od po 18.000,00 dinara. Tužilac je u radnom odnosu u preduzeću „DD“ u ... sa mesečnom zaradom od oko 65.000,00 dinara. Tužilac nema obavezu izdržavanja drugih lica i živi u zajednici sa svojom majkom koja je zaposlena u istom preduzeću sa mesečnom zaradom od oko 60.000,00 dinara. Tužena je u radnom odnosu u preduzeću „ĐĐ“ D.O.O. iz ... i za januar 2020. godine ostvarila je zaradu u iznosu od 33.155,80 dinara. Tužena iz prethodne bračne zajednice ima dvoje dece uzrasta od ... i ... godina i sada živi sa drugim licem u iznajmljenom stanu koji mesečno košta 300 evra, zajedno sa utrošenom strujom i komunalnom naknadom i ista ima pomoć od lica koje sa njom živi.
Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su pravilno primenili materijalno pravo kada su imajući u vidu najbolji interes dece doneli odluku da roditeljsko pravo nad maloletnom decom vrši tužilac kao njihov otac, uredili način održavanja ličnih odnosa između maloletne dece i tužene kao majke, na način bliže određen u stavu drugom izreke prvostepene presude, obavezali tuženu da na ime izdržavanja maloletne zajedničke dece plaća po 3.000,00 dinara mesečno, kao i kada je odbijen protivtužbeni zahtev tužene kojim je tražila da joj se povere maloletna deca na samostalno vršenje roditeljskog prava i uredi način održavanja ličnih odnosa dece sa ocem i obaveže tužilac da doprinosi izdržavanju dece sa po 25% svojih mesečnih primanja iz radnog odnosa umanjenih za poreze i doprinose za obavezno socijalno osiguranje za svako dete ponaosob.
Odredbom člana 272. stav 2. Porodičnog zakona („Sl. glasnik RS“, broj 18/05, 72/11 i 6/15), je propisano, da, ako roditelji nisu zaključili sporazum o vršenju roditeljskog prava ili sud proceni da njihov sporazum nije u najboljem interesu deteta, odluku o poveravanju zajedničkog deteta jednom roditelju, o visini doprinosa za izdržavanje od strane drugog roditelja i o načinu održavanja ličnih odnosa deteta sa drugim roditeljem donosi sud.
Prema tome, kako su se nižestepeni sudovi rukovodili najboljim interesom maloletne dece i odluku o samostalnom vršenju roditeljskog prava od strane tužioca kao oca nad maloletnom decom, doneli tako što su prihvatili stručno mišljenje nadležnog organa i prema predlogu istog uredili način održavanja ličnih odnosa između maloletne dece i tužene kao majke, s obzirom na to da dete ima pravo da održava lične odnose sa roditeljem sa kojim ne živi i odluku o doprinosu za izdržavanje maloletne dece doneli imajući u vidu potrebe maloletne dece i mogućnosti tužene kao dužnika izdržavanja, to su neosnovani navodi revizije o pogrešnoj primeni materijalnog prava.
Nisu od uticaja na drugačiju odluku ovog suda ni navodi revizije kojima se između ostalog ukazuje, da je tužena kao majka neophodna deci, da je u radnom odnosu i da je zaključila ugovor o zakupu stana od 80 m2 na neodređeno vreme radi obezbeđenja i stvaranja uslova za čuvanje i podizanje maloletne dece, imajući u vidu utvrđeno činjenično stanje, predlog nadležnog organa i najbolji interes maloletne dece.
Pri tome, kako se revizija odbija kao neosnovana, to nije neophodno dalje detaljno obrazlagati ovu presudu u smislu odredbe člana 414. stav 2. ZPP.
Iz iznetih razloga, Vrhovni kasacioni sud je na osnovu odredbe člana 414. stav 1. ZPP, odlučio kao u izreci.
Predsednik veća – sudija
Slađana Nakić Momirović,s.r.
Za tačnost otpravka
upravitelj pisarnice
Marina Antonić
