.jpg "Sudska praksa")
Republika Srbija
VRHOVNI KASACIONI SUD
Rev 4353/2021
14.10.2021. godina
Beograd
U IME NARODA
Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Slađane Nakić Momirović, predsednika veća, Dobrile Strajina i Marine Milanović, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Rade Zatezalo, advokat iz ..., protiv tužene Republike Srbije, Ministarstvo odbrane, iz Beograda, čiji je zastupnik Vojno pravobranilaštvo iz Beograda, radi naknade štete, odlučujući o reviziji tužioca, izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 1113/21 od 20.05.2021. godine, na sednici održanoj 14.10.2021. godine, doneo je
P R E S U D U
ODBIJA SE kao neosnovana revizija tužioca, izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 1113/21 od 20.05.2021. godine.
O b r a z l o ž e nj e
Viši sud u Subotici, presudom P 16/19 od 23.02.2021. godine, delimično je usvojio tužbeni zahtev tužioca, tako što je obavezao tuženu da isplati tužiocu na ime naknade nematerijalne štete zbog pretrpljenih duševnih bolova usled povrede načela jednakih prava i obaveza prouzrokovane diskriminacijom, iznos od 20.000,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od dana presuđenja do isplate, sve u roku od 15 dana po prijemu pisanog otpravka presude, pod pretnjom izvršenja (stav prvi izreke). Odbio je tužbeni zahtev preko dosuđenog iznosa, a do traženih 150.000,00 dinara (stav drugi izreke). Obavezao je tuženu da naknadi tužiocu troškove postupka u ukupnom iznosu od 44.300,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti presude do konačne isplate, sve u roku od 15 dana od dana prijema prepisa presude, pod pretnjom izvršenja (stav treći izreke).
Apelacioni sud u Novom Sadu, presudom Gž 1113/21 od 20.05.2021. godine, usvojio je žalbu tužene i presudu Višeg suda u Subotici P 16/19 od 23.02.2021. godine, preinačio u pobijanom delu, tako što je odbio tužbeni zahtev tužioca za naknadu nematerijalne štete zbog pretrpljenih duševnih bolova usled povrede načela jednakih prava i obaveza prouzrokovane diskriminacijom u iznosu od 20.000,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od dana presuđenja do dana isplate, kao i zahtev za naknadu troškova postupka u iznosu od 44.300,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti presude do isplate (stav prvi izreke). Obavezao je tužioca da naknadi tuženoj troškove prvostepenog postupka u iznosu od 6.000,00 dinara, u roku od 15 dana pod pretnjom izvršenja (stav drugi izreke). Obavezao je tužioca da naknadi tuženoj troškove drugostepenog postupka u iznosu od 12.000,00 dinara, u roku od 15 dana pod pretnjom izvršenja (stav treći izreke).
Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilac je izjavio reviziju, kao posebnu, zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka, pogrešne primene materijalnog prava i pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja, na osnovu odredbe člana 404. stav 1. Zakona o parničnom postupku.
Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu na osnovu člana 408. Zakona o parničnom postupku - ZPP („Službeni glasnik RS“, br.72/11, 49/13 - US, 74/13 – US, 55/14, 87/18 i 18/20) i utvrdio da revizija tužioca nije osnovana.
U postupku pred nižestepenim sudovima nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju ovaj sud pazi po službenoj dužnosti, na osnovu člana 408. ZPP. U reviziji je ukazano na bitnu povredu odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 12. ZPP. Međutim, zbog navedene bitne povrede odredaba parničnog postupka, revizija se ne može izjaviti, s obzirom na to da ista nije propisana kao razlog za izjavljivanje revizije, odredbama člana 407. stav 1. tačka 1. – 3. ZPP. Ostalim navodima revizije u pogledu bitne povrede odredaba parničnog postupka, prema oceni ovog suda, ne dovodi se u sumnju zakonitost i pravilnost pobijane presude.
Prema utvrđenom činjeničnom stanju, presudom Višeg suda u Subotici P 56/15 od 21.09.2016. godine, usvojen je tužbeni zahtev tužioca prema tuženoj i utvrđeno da je Zaključkom Vlade Republike Srbije broj 401-161/2008 od 17.01.2008. godine, kojim su dozvoljena sredstva radi isplate novčane pomoći ratnim vojnim rezervistima sa prebivalištem na teritoriji sedam nerazvijenih opština: Kuršumlija, Blace, Bojnik, Lebane, Žitorađa, Doljevac i Prokuplje povređeno načelo jednakih prava i obaveza i izvršena diskriminacija na osnovu mesta prebivališta tužioca AA iz ..., koje nije navedeno u Zaključku Vlade Republike Srbije 401-161/2008 od 17.01.2008. godine. Tužilac je u toku ratnih dejstava NATO saveza na teritoriji tadašnje Savezne Republike Jugoslavije, mobilisan kao vojni rezervista i učestvovao je u ratu. Posle okončanja ratnih dejstava, ni tužiocu, ni ostalim vojnim rezervistima nisu isplaćene naknade, niti ratne dnevnice zbog učešća u ratu. Zaključkom Vlade Republike Srbije broj 401-161/2008 od 17.01.2008. godine, dozvoljena je isplata novčane pomoći ratnim vojnim rezervistima i to samo onima koji su imali prebivalište na teritoriji sedam nerazvijenih opština: Kuršumlija, Blace, Bojnik, Lebane, Žitorađa, Doljevac i Prokuplje (tužba je podneta 17.12.2018. godine).
Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, drugostepeni sud je preinačio prvostepenu presudu i odbio tužbeni zahtev tužioca za naknadu nematerijalne štete zbog pretrpljenih duševnih bolova usled povrede načela jednakih prava i obaveza prouzrokovanih diskriminacijom u iznosu od 20.000,00 dinara.
Vlada Republike Srbije je 11.01.2008. godine postigla Sporazum sa ratnim vojnim rezervistima koji imaju prebivalište u opštinama Kuršumlija, Lebane, Bojnik, Žitorađa, Doljevac, Prokuplje i Blace, koje su izabrane zbog statusa nerazvijenih opština, a kojim sporazumom je regulisana isplata ratnih dnevnica. Zaključkom Vlade Republike Srbije od 17.01.2008. godine, određeno je da se prenos novčanih sredstava izvrši na posebne račune navedenih sedam opština, te da se ratnim vojnim rezervistima iz ovih opština isplati novčana naknada u skladu sa zaključenim Sporazumom, pod uslovom da se ta lica odreknu svih potraživanja u sporovima koje su vodili pred nadležnim sudovima protiv Republike Srbije radi isplate naknade.
Zakon o zabrani diskriminacije („Službeni glasnik RS“, broj 22/09), je stupio na snagu 07.04.2009. godine, pre podnošenja tužbe sudu, zbog čega se postojanje osnova za diskriminaciju ceni neposrednom primenom člana 21. Ustava Republike Srbije („Službeni glasnik RS“, broj 98/06).
U konkretnoj situaciji pravilno je odbijen tužbeni zahtev tužioca za naknadu nematerijalne štete zbog povrede prava ličnosti, iako je utvrđeno postojanje diskriminacije od strane tužene prema tužiocu, s obzirom na to da je tužbeni zahtev tužioca za naknadu nematerijalne štete zastareo zbog proteka rokova iz člana 376. Zakona o obligacionim odnosima („Službeni list SFRJ“ br. 29/78, 39/85, 45/89, 57/89 i „Službeni list SRJ“ broj 31/93), imajući u vidu da je tužba podneta 17.12.2018. godine, a navedeni Zaključak Vlade Republike Srbije donet 17.01.2008. godine, zbog čega su neosnovani navodi revizije o pogrešnoj primeni materijalnog prava.
Pri tome, kako se odbija kao neosnovana revizija tužioca i navodi iz revizije nisu od uticaja na drugačiju odluku ovoga suda, to nije neophodno dalje detaljno obrazlagati ovu presudu u smislu odredbe člana 414. stav 2. ZPP.
Iz iznetih razloga, Vrhovni kasacioni sud je na osnovu odredbe člana 414. stav 1. ZPP, odlučio kao u izreci.
Predsednik veća – sudija
Slađana Nakić Momirović,s.r.
Za tačnost otpravka
upravitelj pisarnice
Marina Antonić
