Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tužioci su izjavili reviziju, zbog bitnih povreda odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava, pozivajući se na članove 403. i 404. ZPP.

Ispitujući pravilnost pobijane presudu u smislu člana 408. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je našao da je revizija tužilaca dozvoljena kao redovna na osnovu člana 403. stav 2. tačka 2. ZPP, zbog čega nema potrebe da se o reviziji odlučuje kao o izuzetno dozvoljenoj, ali da nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja VV rođena ... 1944. godine je majka tužilaca BB rođenog ... 1965. godine i AA rođenog ... 1966. godine, sa prebivalištem u ... . Suprug tužilje VV, a otac tužilaca AA i BB, DD, rođen je ...1939. godine a preminuo je ... 2013. godine. Roditelji DD su GG rođen ... 1912. godine koji je preminuo ... 1954. godine i ĐĐ rođena ... 1912. godine, preminula ... 1990. godine. Tužioci do zaključenja glavne rasprave (a ni u toku žalbenog postupka) nisu priložili dokaze da je raspravljena zaostavština njihovog dede, odnosno svekra sada pokojnog GG, niti DD, njihovog oca, odnosno supruga. Rešenjem Osnovnog suda u Zrenjaninu O 2558/19 od 03.12.2019. godine konstatovano je da su ovde tužioci pokrenuli postupak za raspravljanje zaostavštine pokojnog GG bivšeg iz ..., ali je tim rešenjem postupak obustavljen jer navedeno lice nema imovine.

U zemljišno-knjižnom ulošku broj .. KO ..., prvi upis je prenos top parc. br. .. njiva od 959kv.hv iz zemljišno-knjižnog uloška br. .. KO ... u korist dotadašnjih vlasnika EE, ŽŽ, ZZ, II, JJ, GG i KK, svi sa po 1/7 delova. U C listu o teretima navodi se da je dana 14.09. 1956. godine pod brojem .. usled napred navedenog prenosa na osnovu člana 24. Zakona o agrarnoj reformi kolonizacija od 23. avgusta 1945. godine, zabeleženo da se zemljište u A listu u roku od 15 godina, računajući od dana nadele u zemljišnu knjigu ne može razdeliti, prodati, dati u zakup, založiti, ni darovati ni u celini ni delimično. Hronološki drugi upis izvršen je pod brojem DN .. dana 09.01.1961. godine kada je na osnovu ostavinskog rešenja Prvog sreskog suda u Zrenjaninu broj O 179/60 od 01.07.1960. godine uknjiženo pravo suvlasništva dela EE i ŽŽ, na GG sa ½ dela i KK sa ½ dela. Zatim je pod brojem DN ../78 dana 31.07.1978. godine u B listu na osnovu člana 5. i člana 8. Zakona o građevinskom zemljištu („Službeni list SPV“ 15/76 i 6/78) uknjiženo pravo vlasništva na zemljištu u korist društvene svojine. Sledeći upis izvršen je u A listu rešenjem DN ../79 tako što je prvobitna parcela podeljena na novih 19, te je njen osnovni topgrafski broj .. dobio brojeve od 1 zaključno sa brojem 19. Tako su formirane sporne parcele pod topografskim brojem .., koje je identična kat. parceli .. ulica od 1 ari 88 m2 i topografskim brojem .. identična kat. parceli .., njiva od 1 ar 35 m2. U momentu pokretanja ove parnice bilo je identično stanje stvarnih prava i u listu nepokretnosti broj .. u KO ..., a u međuvremenu je na osnovu izvršene konverzije prava korišćenja u pravo svojine kao suvlasnik ovih parcela u 2/7 dela upisan GG, bez navođenja jedinstvenog matičnog broja i adrese. Ove parcele su Planom generalne regulacije „Gradnulica“ u Zrenjaninu („Sl. list Grada Zrenjanina“, br.8/15, 14/18) predviđene kao javna površina – deo pristupne ulice ..., a u prirodi se koriste za javni saobraćaj, od strane neograničenog broja lica i kompletno su opremljene infrastrukturom, dok je saobraćajna površina izgrađena od asfaltnog zastora. Tržišna vrednost obe parcele je 605.382,00 dinara a primenom razlomka od 2/7 dela na ovu vrednost dobija se iznos od 172.966,28 dinara, koji deljenjem na tri tužioca iznosi pojedinačno po 57.655,40 dinara. Predmet tužbenog zahteva je isplata novčane vrednosti na ime tržišne vrednosti oduzetih nepokretnosti kao vid naknade zbog povrede prava na imovinu.

Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je zaključio da sada pok. GG i tužiocima kao njegovim pravnim sledbenicima, kao učesnicima faktičke eksproprijacije prilikom pretvaranja navedenih parcela u javnu površinu – ulicu, nije isplaćena novčana naknada za oduzete nepokretnosti, zbog čega je tužiocima dosudio novčanu naknadu u utvrđenoj visini njihove tržišne vrednosti na osnovu člana 41. stav 2. Zakona o eksproprijaciji u vezi sa članom 1. Protokola 1 uz Evropsku konvenciju o ljudskim pravima, zaključujući da se radi o faktičkoj eksproprijaciji od strane tuženog.

Po oceni drugostepenog suda tužioci u ovom postupku nemaju aktivnu legitimaciju, što je rezultiralo odbijanjem tužbenog zahteva.

Stanovište drugostepenog suda je pravilno.

Lice (GG) na čije se pravo tužioci pozivaju preminuo je 1954. godine. Postupak raspravljanja zaostavštine iza ovog lica je obustavljen zbog nepostojanja imovine. Lice sa istim imenom i prezimenom, ali bez matičnog broja je 1956. godine upisano na parceli koja je predmet spora. Ovo lice je osim 1/7 dela stekao u svojinu još 1/7 dela nekretnine po osnovu nasleđa 1960. godine i spominje se kao živo 1978. godine kada je parcela iz privatne prešla u društvenu svojinu, a on evidentiran kao njen korisnik sa 2/7 dela, a posle konverzije prava korišćenja je upisan u javnoj evidenciji nepokretnosti kao suvlasnik sa tim idealnim udelima. Imajući u vidu da tužioci na kojima je teret dokazivanja nisu do zaključenja glavne rasprave dokazali da su oni naslednici sada pok. GG koji je preminuo 1954. godine (a isto lice je 1956. godine upisano kao nosilac prava svojine na predmetnim parcelama), pravilan je zaključak drugostepenog suda da na strani tužilaca nema aktivne legitimacije.

Nisu osnovani revizijski navodi kojima se ukazuje da je ostavinsko rešenje samo deklarativnog ali ne i konstitutivnog karaktera, zbog čega su tužioci naslednici po sili zakona i da im za dokazivanje aktivne legitimacije nije potrebno ostavinsko rešenje, kada se ima u vidu da je na spornim katastarskim parcelama upisan kao suvlasnik GG koji je preminuo 1954. godine, a da je jedan od njegovih zakonskih naslednika bio sin DD koji je preminuo 2013. godine, tako da je na tužiocima koji pretenduju da su njihovi zakonski naslednici bio taj teret dokazivanja na osnovu člana 231. stav 2. ZPP, što su u konkretnom slučaju mogli (a nisu) učinili dokazujući to na osnovu ostavinskog rešenja.

Bez uticaja su preostali navodi revidenata kojima ističu da im za faktički oduzeto zemljište kao u konkretnom slučaju, pripadala odgovarajuća novčana naknada, u kontekstu pravilno zauzetog stanovišta o nedostatku aktivne legitimacije tužilaca.

Na osnovu člana 414. stav 1. ZPP odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća – sudija

Zvezdana Lutovac, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić