Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilac je blagovremeno izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni sud je ispitao pobijanu presudu u smislu člana 408. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik Republike Srbije“ broj 72/11 ... 10/2023 - drugi zakon) i utvrdio da revizija nije osnovana.

U postupku donošenja pobijane presude nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac Kulturno umetničko društvo „Kolo“ Bujanovac je 12.01.1996. godine zaključio ugovor o ustupanju nepokretnosti na trajno korišćenje sa prenosiocem Društvenom ustanovom za obrazovanje i kulturu „Vuk Karadžić“ Bujanovac, u kojem je kao predmet ustupanja naveden deo zgrade na kojem tužilac u ovom postupku traži utvrđenje prava svojine po osnovu održaja. Ništavost navedenog ugovora o ustupanju je utvrđena pravnosnažnom presudom donetom po tužbi Opštine Bujanovac. Presudom Apelacionog suda u Nišu Gž 1603/18 od 15.03.2019. godine pravnosnažno je odbijen tužbeni zahtev tužioca KUD „Kolo“ kojim je tražio iseljenje JU „Vuk Karadžić“ iz spornih prostorija. U pitanju je deo zgrade izgrađene iz sredstava samodoprinosa, koja se nalazi na kp. .. KO Bujanovac, upisana u ln. .. KO Buanovac, u vreme pokretanja ove parnice upisana kao državna svojina Republike Srbije sa pravom korišćenja Doma kulture „Vuk Karadžić“ Bujanovac, a aktuelno upisana kao javna svojina Opštine Bujanovac. Nesporna je činjenica da je tužilac udruženje na bazi učlanjenja.

Kod iznetih činjenica, pravilno su nižestepeni sudovi zaključili da uslova nema da se tužiocu utvrdi pravo svojine na opisanom delu zgrade po označenom osnovu održaja.

Imajući u vidu utvrđene činjenice da je predmetna zgrada Doma kulture izgrađena sredstvima samodoprinosa, da je na zgradi upisana javna svojina Opštine Bujanovac, pravo korišćenja Javne ustanove „Vuk Karadžić“ Bujanovac i pravnosnažno utvrđene ništavosti ugovora od 12.01.1996. godine kojim je društvena ustanova neovlašćeno ustupila pravo trajnog korišćenja dela objekta tužiocu - udruženju, pravilno su nižestepeni sudovi odlučili kada su tužbeni zahtev odbili kao neosnovan.

Revizija tužioca nije osnovana u osporavanju pravilnosti pobijane presude.

Naime, članom 80. Zakona o udruženjima („Službeni glasnik Republike Srbije“ br. 51/2009, na snagu stupio 21.10.2009. godine, sa primenom od 22.10.2009. godine) propisano je da nepokretnosti u društvenoj svojini na kojima pravo korišćenja imaju društvene organizacije, udruženja ili oblici povezivanja udruženja (savezi), sa sedištem na teritoriji Republike Srbije (u daljem tekstu: društvene organizacije), danom stupanja na snagu ovog zakona postaju sredstva u državnoj svojini na kojima pravo korišćenja ima jedinica lokalne samouprave na čijoj se teritoriji nepokretosti nalaze. Članom 81. propisano je da nepokretnosti u društvenoj svojini na kojima su društvene organizacije do dana stupanja na snagu ovog zakona imale pravo korišćenja prelaze u svojinu, odnosno susvojinu ovih društvenih organizacija, srazmerno udelu kojim su društvene organizacije učestvovale u finansiranju ovih nepokretnosti sopstvenim sredstvima ostvarenim od dobrovoljnih članarina, poklona, donacija, legata i na drugi dozvoljeni način (stav 1), s tim da se sopstvenim sredstvima ne smatraju sredstva ostvarena na osnovu vršenja javnih ovlašćenja ili druga sredstva ostvarena iz budžeta društveno- političkih zajednica (stav 2) i da se svojinska prava iz stava 1. ovog člana utvrđuju u postupku pred nadležnim sudom (stav 3).

Pri iznetoj regulativi, na zgradi izgrađenoj iz sredstava samodoprinosa koja je postala sredstvo u državnoj svojini, odnosno po stupanju na snagu Zakona o javnoj svojini („Službeni glasnik Republike Srbije“ broj 72/11 ... 104/16) u javnoj je svojini Opštine Bujanovac, tužilac nije mogao steći pravo svojine ni u jednom delu. U smislu citiranih odredbi člana 81. Zakona o udruženjima nije dokazano da je tužilac kao udrženje učestvovao u finansiranju predmetne nepokretnosti sopstvenim sredstvima. Namena stvari u javnoj svojini određuje se zakonom ili odlukom nadležnog organa donetog na osnovu zakona, odnosno drugog propisa ili opšteg akta (propisano je u članu 5. Zakona o javnoj svojini).

Shodno tome da tužilac nije mogao steći pravo svojine na delu zgrade izgrađene iz sredstava samodoprinosa, iz razloga koji su izneti, tužbeni zahtev tužioca je neosnovan, a njegovi revizijski navodi kojima se poziva na trajanje državine uticaja ne mogu imati.

Iz iznetih razloga, Vrhovni sud je odlučio kao u izreci, primenom člana 414. stav 1. Zakona o parničnom postupku.

Predsednik veća - sudija

Jelica Bojanić Kerkez, s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković