Protiv pravosnažne presude donete u drugom stepenu tuženi su blagovremno izjavili reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni sud je ocenio da je izjavljena revizija dozvoljena, u smislu člana 403. stav 2. tačka 3. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ br. 72/11...10/23), pa je ispitao pobijanu presudu, primenom odredbe člana 408. Zakona o parničnom postupku i utvrdio da je revizija osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju u prvostepenom postupku, pravosnažnim presudama Osnovnog suda u Raškoj P1 551/08 od 25.02.2009. godine, P1 366/06 od 17.05.2007. godine i P1 448/08 od 14.05.2009. godine SZR „... kids“ vlasnika DD iz ... obavezana je da tužiljama isplati iznose na ime neisplaćenih zarada bliže navedenih u tim presudama, na osnovu kojih su doneta i rešenja o izvršenju. Pravosnažnom presudom Osnovnog suda u Raškoj P.br. 168/16 od 10.11.2016. godine utvrđeno je da je DD po osnovu sticanja u bračnoj zajednici stekla pravo svojine na ½ stambene zgrade ukupne površine 706 m2 koja se po listu nepokretnosti broj .. KO ... vodi kao svojina DD i nalazi se u ..., u ulici ... broj .., zemljištu koje se nalazi pod pripadajućim delom zgrade i zemljištu koje služi za redovnu upotrebu tog dela zgrade. Istom presudom utvrđeno je da je DD po osnovu sticanja u bračnoj zajednici stekla pravo svojine na jednoj idealnoj polovini nameštaja, opreme i kućnih aparata koji se nalaze u navedenom objektu i da je stekla pravo svojine na jednoj idealnoj polovini teretnog motornog vozila (džipa) i putničkog motornog vozila, bliže opisanih u presudi, koje se vode kao svojina DD. Službi za katastar nepokretnosti u Raškoj je podnet zahtev za upis prava svojine na jednoj idealnoj polovini navedenih nepokretnosti, po osnovu presude Osnovnog suda u Raškoj P.br. 168/16 od 10.11.2016. godine, ali rešenje nije konačno, što proizlazi iz izjašnjenja navedene Službe od 18.06.2020. godine. Pravosnažnim rešenjem Osnovnog suda u Raškoj O. br. 301/17 od 21.03.2019. godine DD se odrekla nasleđa koje joj po zakonu pripada iza smrti svoga oca ĐĐ iz ..., pa su njena deca, ovde tuženi, po pravu predstavljanja oglašeni za zakonske naslednike iza smrti njihovog dede ĐĐ, na imovini koju između ostalog čini i dvosoban stan koji se nalazi u ..., na kat. parceli broj .., upisan u listu nepokretnosti broj .. KO ... .

Imajući u vidu ovako utvrđeno činjenično stanje, prvostepeni sud je odbio kao neosnovan tužbeni zahtev, smatrajući da tužilje u toku postupka nisu pružile dokaz da dužnik nema dovoljno sredstava za namirenje njihovih dospelih novčanih potraživanja, odnosno nisu pružile dokaz da je pravna radnja DD – njena izjava o odricanju od nasleđa na navedenom stanu preduzeta na štetu tužilja kao poverilaca i da usled izvršenja ovakve radnje nema dovoljno sredstava u imovini dužnika za ispunjenje njihovih dospelih potraživanja, pa nisu ispunjeni uslovi iz člana 280. stav 1. i stav 2. Zakona o obligacionim odnosima za usvajanje tužbenog zahteva. Prvostepeni sud je, pored pismenih dokaza, imao naročito u vidu i iskaze tužilja u kojima su one navele da teku izvršni postupci protiv DD radi namirenja njihovog potraživanja, da su one naplatile svoja potraživanja jednim delom ali ne u celosti, kao i da im je poznato da majka tuženih, DD poseduje veliku kuću u centru grada, nekoliko lokala i dva motorna vozila. U tom smislu tužilje nisu dokazale insolventnost dužnika, odnosno nisu preduzele sve zakonom dozvoljene radnje kojima bi dokazale da su oštećene dužnikovim postupanjem te da svoja potraživanja upravo zbog toga ne mogu da namire, a što su bile dužne da dokažu u smislu člana 231. stav 2. Zakona o parničnom postupku.

Drugostepeni sud je, nakon što je održao raspravu, ukinuo prvostepenu presudu i usvojio tužbeni zahtev, smatrajući da je bitna činjenica što rešenje kojim se dozvoljava upis majke tuženih po presudi tog suda P.br. 168/16 od 10.11.2016. godine, a kojim je ona stekla svojinu sa ½ idealnog udela na nepokretnostima i pokretnim stvarima, još uvek nije konačno, te da su tužilje stekle mogućnost da pobijaju izjavu majke tuženih o odricanju od nasleđa na navedenom stanu u korist tuženih. Ovo naročito imajući u vidu da u vreme podnošenja predloga za izvršenje DD nije bila vlasnik nepokretnosti koje je kasnije dobila u parničnom postupku po osnovu sticanja u bračnoj zajednici.

Osnovano se u reviziji ukazuje da drugostepeni sud nije na pouzdan način utvrdio da li su tužilje, kao poverioci majke tuženih, iscrpe sve mogućnosti i pravna sredstva u izvršnim postupcima za namirenje svojih potraživanja, koja su sredstva namirenja predlagana i da li su u toku postupka menjana sredstva izvršenja, nakon gašenja preduzetničke radnje i gašenja računa i nakon što je majka tuženih postala suvlasnik sa ½ na nepokretnostima u KO ... i pokretnim stvarima (nameštaju i motornim vozilima), što je tužiljama bilo poznato, kako su se i same izjasnile u svojim iskazima. Majka tuženih je postala vlasnik navedenih pokretnih i nepokretnih stvari na osnovu presude iz 2016. godine, a izjavu o odricanju od nasleđa na spornom stanu je dala u ostavinskom postupku iza smrti njenog oca kasnije, pa su tuženi rešenjem Osnovnog suda u Raškoj iz 2019. godine oglašeni za naslednike na spornom stanu. Drugostepeni sud takođe nije utvrđivao šta se dešavalo u izvršnom postupku nakon što je majka tuženih postala suvlasnik nepokretnosti i pokretnih stvari koje je stekla u bračnoj zajednici, imajući u vidu odredbe Zakona o izvršenju i obezbeđenju i mogućnost izvršnog poverioca da uz predlog za izvršenje, što znači i uz predlog za promenu sredstva izvršenja, podnese ispravu podobnu za upis prava svojine izvršnog dužnika ukoliko je neko treće lice upisano na nepokretnosti, a u konkretnom slučaju to je pravosnažna presuda Osnovnog suda u Raškoj P.br.168/16 od 10.11.2016. godine.

Imajući u vidu sve navedeno za sada se ne može prihvatiti stanovište drugostepenog suda da su tužilje dokazale insolventnost njihovog dužnika, majke tuženih, što je jedan od uslova koji mora biti kumulativno ispunjen sa uslovom postojanja potraživanja, da bi tužilje, kao poverioci majke tuženih, mogle da pobijaju njenu izjavu o odricanju od nasleđa datu u ostavinskom postupku 2017. godine, nakon što je doneta presuda kojom je utvrđeno njeno pravo svojine sa ½ na pokretnim i nepokretnim stvarima u KO ..., a što je i tužiljama bilo poznato.

Iz navedenih razloga revizija tuženih je usvojena, a pobijana presuda drugostepenog suda ukinuta.

U ponovnom postupku drugostepeni sud će postupiti po navedenim primedbama, pouzdano utvrditi da li postoje uslovi iz člana 280. stav 1. i stav 2. Zakona o obligacionim odnosima, nakon čega će doneti novu, na zakonu zasnovanu presudu.

S obzirom da odluka o troškovima postupka zavisi od konačnog uspeha stranaka u sporu, drugostepena presuda je ukinuta i u delu odluke o troškovima postupka.

Iz navedenih razloga odlučeno je kao u izreci rešenja, na osnovu člana 416. stav 1. Zakona o parničnom postupku.

Predsednik veća-sudija

Vesna Subić,s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković