Protiv navedene pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužena je blagovremeno izjavila reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava. Predložila je da se, u pogledu odluke o glavnoj stvari, o izjavljenoj reviziji odlučuje kao o izuzetno dozvoljenoj. Troškove postupka po reviziji je tražila.

U konkretnom slučaju radi se o postupku u vezi sa porodičnim odnosima - sporu o vršenju roditeljskog prava, uređenog članovima 264-273. Porodičnog zakona kojima nije isključeno pravo na reviziju, tako da je ista dozvoljena u smislu člana 208. navedenog zakona. Zbot toga nema mesta primeni člana 404. stav 1. Zakona o parničnom postupku u vezi sa članom 202. Porodičnog zakona, i odlučivanju o reviziji tužene kao o posebnoj reviziji.

Ispitujući pravilnost pobijane drugostepene presude, u smislu člana 408. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik Republike Srbije“, broj 72/11 ... 55/14), Vrhovni kasacioni sud je našao da revizija nije osnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, način održavanja ličnih odnosa maloletnog VV, rođenog ... godine, sa ocem - tužiocem uređen je pravnosnažnom presudom Opštinskog suda u Inđiji P. 384/08 od 15.12.2008. godine kojom je razveden brak stranaka. Tom presudom je odlučeno da će dete viđati oca dva puta mesečno u trajanju od po jednog sata, u prostorijama organa starateljstva i u prisustvu majke - tužene. Pravnosnažnom presudom Osnovnog suda u Staroj Pazovi - Sudska jedinica u Iniđiji P2 1189/13 od 04.08.2015. godine odbijen je tužbeni zahtev kojim je tužena tražila da se tužilac liši roditeljskog prava. Odnosi stranaka su narušeni, oni se i pred detetom međusobno optužuju i vode sudske postupke radi podele zajedničke imovine, neplaćanja izdržavanja i sličnog. Način održavanja ličnih odnosa deteta i oca, određen označenom pravnosnažnom presudom, nije funkcionisao i bio je praćen sukobima roditelja i u prostorijama organa starateljstva. Dete pokazuje otpor prema ocu i odbija komunikaciju sa njim, sve pod uticajem majke koja podstiče takav negativan stav deteta jer na njega prenosi neprijateljske stavove prema tužiocu. Mišljenje organa starateljstva je da tužilac poseduje zadovoljavajuće roditeljske kapacitete kojima može odgovoriti potrebama maloletnog deteta za vreme viđanja, i da manifestuje iskrenu želju i motivisanost da sa detetom uspostavi dobar odnos, dok tužena ne podstiče već opstruira njihove kontakte.

Na ovako utvrđeno činjenično stanje, nižestepeni sudovi su pravilno primenili materijalno pravo.

Pravo deteta da održava lične odnose sa roditeljem sa kojim ne živi propisano je članom 61. stav 1. Porodičnog zakona. To pravo, shodno drugom i trećem stavu istog člana, može biti ograničeno samo sudskom odlukom kada je to u najboljem interesu deteta, kao i ako postoje razlozi da se roditelj sa kojim dete ne živi potpuno ili delimično liši roditeljskog prava, ili u slučaju nasilja u porodici. Prema članu 78. stav 3. Porodičnog zakona, održavanje ličnih odnosa sa detetom je pravo i dužnost roditelja koji ne vrši roditeljsko pravo.

U konkretnom slučaju, način održavanja ličnih odnosa deteta i tužioca određen pravnosnažnom sudskom odlukom nije omogućio uspostavljanje bližih međusobnih odnosa, a to nije u najboljem interesu maloletnog VV, pa zato postoje opravdani razlozi za izmenu tako određenog načina održavanja ličnih odnosa. Uzrok toga je uticaj majke - tužene, u čijem prisustvu otac - tužilac može viđati dete u prostorijama organa starateljstva, koja prenošenjem ličnog negativnog stava prema tužiocu onemogućava dete u ispoljavanju ličnih osećanja i uspostavljanju odnosa sa ocem. To je, uz uzrast deteta i njegov dosadašnji psihofizički razvoj koji isključuje potrebu prisustva majke, bio razlog da organ starateljstva u svom mišljenju predloži izmenu načina održavanja ličnih odnosa deteta i oca, i to van prostorija organa starateljstva - u kući u kojoj tužilac živi, kao i bez prisustva majke - tužene.

Nisu osnovani navodi revizije da je materijalno pravo pogrešno primenjeno i da se nisu stekli uslovi za izmenu utvrđenog načina održavanja ličnih odnosa deteta i tužioca, jer dete ispoljava otpor prema njemu i zato nije u njegovom najboljem interesu da se održavanje ličnih odnosa uredi na drugačiji način, tim pre što već ima izgrađen roditeljski odnos sa vanbračnim partnerom tužene kojeg smatra ocem.

Otpor deteta prema održavanju ličnih odnosa sa tužiocem nastao je pod uticajem tužene, koja ne samo da ne podstiče odnose deteta sa njegovim biološkim ocem, već nastoji da ih onemogući prenošenjem na dete svog ličnog negativnog stava prema tužiocu i predstavljanjem njenog vanbračnog partnera kao oca deteta. Takvo postupanje tužene nije u interesu maloletnog deteta, što je uočio i organ starateljstva, jer ono ima pravo da održava lične odnose sa svojim biološkim ocem. Lični kontakti u kratkom vremenskom periodu od jednog sata, u prostorijama organa starateljstva i uz prisustvo tužene pod čijim se uticajem dete nalazi, nisu omogućili uspostavljanje bliskih odnosa deteta i oca. Zato je izmena određenog načina održavanja ličnih odnosa maloletnog VV i tužioca neophodna za dalji razvoj deteta i u njegovom je najboljem interesu, jer će mu omogućiti da u kontaktima sa ocem, bez prisustva i uticaja drugih, uspostavi emotivnu vezu i iskaže svoje želje, potrebe, nedoumice i nezadovoljstva koje, imajući u vidu sve okolnosti slučaja, svakako postoje.

O troškovima postupka odlučeno je pravilnom primenom člana 207. Porodičnog zakona.

Iz navedenih razloga, na osnovu člana 414. stav 1. Zakona o parničnom postupku, odlučeno je kao u prvom stavu izreke.

Odluka o odbijanju revizije čini neosnovanim i zahtev tužene za naknadu troškova postupka po tom pravnom leku zbog čega je, na osnovu člana 165. stav 1. u vezi sa članom 153. stav 1. Zakona o parničnom postupku, odlučeno kao u drugom stavu izreke.

Predsednik veća - sudija

Branislava Apostolović, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić