U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Biserke Živanović, predsednika veća, Spomenke Zarić i Vesne Subić, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Anđelija Vasić, advokat iz ..., protiv tužene Republike Srbije, Ministarstvo omladine i sporta, koju zastupa Državno pravobranilaštvo, radi duga, odlučujući o reviziji tužene izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž 721/19 od 18.07.2019. godine, na sednici održanoj 30.09.2021. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE, kao neosnovana, revizija tužene izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž 721/19 od 18.07.2019. godine.

ODBIJA SE kao neosnovan zahtev tužioca za naknadu troškova revizijskog postupka.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Prvog osnovnog suda u Beogradu P 8545/17 od 12.10.2018. godine, stavom prvim izreke, odbijen je kao neosnovan tužbeni zahtev kojim je tužilac tražio da se obaveže tužena da mu na ime duga za novčanu naknadu isplati iznos od 10.000 evra sa domicilnom kamatom od 20.12.2014. godine do isplate, sve u dinarskoj protivvrednosti po srednjem kursu NBS na dan isplate. Stavom drugim izreke, obavezan je tužilac da tuženoj naknadi troškove postupka u iznosu od 90.375,00 dinara.

Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž 721/19 od 18.07.2019. godine, stavom prvim izreke, preinačena je prvostepena presuda i delimično usvojen tužbeni zahtev tužioca, tako što je obavezana tužena da tužiocu na ime duga za novčanu nagradu isplati iznos od 10.000 evra, sa domicilnom kamatom od 16.01.2015. godine do isplate, sve u dinarskoj protivvrednosti po srednjem kursu NBS na dan isplate i na ime troškova postupka iznos od 195.690,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od dana nastupanja uslova za izvršenje, dok je zahtev tužioca za isplatu kamate za period od 20.12.2014. godine do 16.01.2015. godine odbijen kao neosnovan. Stavom drugim izreke, obavezana je tužena da tužiocu naknadi troškove drugostepenog postupka u iznosu od 77.220,00 dinara.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužena je blagovremeno izjavila reviziju, zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Tužilac je podneo odgovor na reviziju.

Ispitujući pravilnost pobijane presude u smislu člana 408. ZPP (''Službeni glasnik RS'' br. 72/11...18/20), Vrhovni kasacioni sud je utvrdio da je revizija tužene neosnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je profesionalni sportista i bio je član ... seniorske reprezentacije Srbije koja je na evropskom prvenstvu u ... ... godine u ... i ... osvojila bronzanu medalju. Učestvovao je na svim pripremnim utakmicama koje su prethodile prvenstvu, ali je pred samo prvenstvo povredio koleno, zbog čega na ovom prvenstvu nije nastupao ni na jednoj utakmici ... reprezentacije Srbije, ali je bio u sastavu tima. Tužilac se obratio tuženoj sa zahtevom za isplatu novčane nagrade za osvojenu bronzanu medalju na ovom prvenstvu ... godine i podneo predlog za mirno rešenje spora, o kome nije odlučeno.

Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je odbio tužbeni zahtev tužioca pozivajući se na član 2. i 5. u vezi člana 8. Uredbe o nacionalnim sportskim priznanjima i novčanim nagradama, smatrajući da mu ne pripada pravo na novčanu nagradu, jer nije učestvovao ni na jednoj od utakmica na evropskom prvenstvu ... .... godine u ... i ..., koja činjenica isključuje pravo tužioca na novčanu nagradu iz člana 123. stav 2. u vezi člana 3. tačka 9. Zakona o sportu, koji pojam sportiste definiše u širem smislu, za razliku od Uredbe koja pojam sportiste definiše u užem smislu, vezujući ga za nastupanje najmanje jedanput na utakmicama održanim u okviru međunarodnog sportskog takmičenja na kojima je ostvaren relevantan sportski rezultat.

Drugostepeni sud je našao da je na pravilno utvrđeno činjenično stanje prvostepeni sud pogrešno primenio materijalno pravo zbog čega je preinačio prvostepenu presudu i delimično usvojio tužbeni zahtev.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda pravilno je drugostepeni sud usvojio tužbeni zahtev tužioca za naknadu materijalne štete, te se revizijom neosnovano ukazuje na pogrešnu primenu materijalnog prava.

Prema članu 1. Zakona o sportu („Službeni glasnik RS“, br. 24/11, 99/11), profesionalni sportista je sportista koji se bavi sportskom aktivnošću kao jedinim ili osnovnim zanimanjem (tačka 8.), sportista takmičar je sportista amater i profesionalni sportista koji učestvuje na sportskom takmičenju kao član sportske organizacije ili samostalno u skladu sa sportskim pravilima (tačka 9.) Prema članu 123. stav 2. Zakona, sportistima i trenerima državljanima Republike Srbije koji kao članovi reprezentacije Republike Srbije na Olimpijskim igrama, Paraolimpijskim igrama, Šahovskoj olimpijadi, svetskim i evropskim prvenstvima u olimpijskoj ili paraolimpijskoj sportskoj disciplini osvoje jednu od medalja ili osvoje Dejvis Kup ili FED Kup Međunarodne teniske federacije, dodeljuje se novčana nagrada. Prema članu 124. stav 2. istog zakona Vlada bliže određuje uslove i visinu nacionalnih sportskih nagrada i donosi akt o dodeli nacionalnog sportskog priznanja. Prema članu 2. stav 1. Uredbe o nacionalnim priznanjima i nagradama za poseban doprinos razvoju i afirmaciji sporta („Službeni glasnik RS“, br. 8/13 i 7/15), sportista je državljanin Republike Srbije koji je kao član seniorske prve A selekcije državne sportske reprezentacije Republike Srbije nastupao najmanje jedanput na utakmicama održanim u okviru međunarodnog sportskog takmičenja, na kome je ostvaren relevantan sportski rezultat u smislu ove Uredbe. Prema članu 8. Uredbe, za osvojenu medalju na Evropskom prvenstvu u ekipnim ili pojedinačnim sportovima u olimpijskoj ili paraolimpijskoj sportskoj disciplini dodeljuje se novčana naknada za svakog osvajača medalje i glavnog trenera ekipe, tj. trenera sportiste u iznosu od 10.000 evra u dinarskoj protivvrednosti za bronzanu medalju. Odredbom člana 195. stav 1. Ustava Republike Srbije propisano je da svi podzakonski opšti akti Republike Srbije, opšti akti organizacija kojima su poverena javna ovlašćenja, političkih stranaka, sindikata i udruženja građana i kolektivni ugovori moraju biti saglasni zakonu.

Shodno citiranim zakonskim odredbama i odredbama Uredbe, suprotno navodima revizije, i po oceni ovoga suda, proizlazi da je osnovano tužiočevo potraživanje naknade štete zbog neisplaćene nagrade koju je ostvario kao član reprezentacije Republike Srbije osvajajući bronzanu medalju na Evropskom prvenstvu. Shodno duhu Ustava RS i pravila propisanog citiranom odredbom, ne mogu se Uredbom kao podzakonskim aktom koji donosi Vlada u cilju primene i razrade donetog Zakona, menjati i ukidati prava i uvoditi novi uslovi i to otežavajući, zbog čega se primenom hijerarhije propisa koju propisuje Ustav Republike Srbije, u konkretnoj pravnoj stvari, ima primeniti Zakon kao opšti akt koji propisuje jasne (i povoljnije) uslove za sportistu, u smislu odrednice ko se smatra sportistom pozvanim za dodelu nagrade kao priznanja za ostvareni uspeh, u konkretnom slučaju tužioca. Naime, Uredbom o nacionalnim priznanjima i nagradama za poseban doprinos razvoju afirmacije iz sporta uveden je otežavajući uslov, da je sportista aktivno odigrao bar jednu utakmicu koji uslov ne predviđa Zakon o sportu u odredbi člana 123., te kako se Uredbom kao podzakonskim aktom ne mogu propisivati nepovoljniji uslovi od onih koji su propisani zakonom, to se u konkretnom slučaju ima primeniti citirana odredba člana 123. i 124. Zakona o sportu. Kako tužilac ispunjava sve uslove propisane navedenim članovima Zakona o sportu, a kako, suprotno revizijskim navodima, to pravilno nalazi i drugostepeni sud, istome pripada pravo na isplatu novčane nagrade u iznosu od 10.000 evra, shodno članu 8. Uredbe o nacionalnim priznanjima i nagradama za poseban doprinos razvoju i afirmaciji iz sporta, sa pripadajućom domicilnom kamatom, a sve u dinarskoj protivvrednosti po srednjem kursu NBS na dan isplate. Neosnovano se revizijom ukazuje da se u konkretnom slučaju ima primeniti citirana Uredba na koju upućuje i član 124. Zakona o sportu, jer je citiranim članom Zakona predviđeno da se Uredbom samo urede bliži uslovi za dodeljivanje priznanja i novčanih nagrada, a ne da se da se menjaju i otežavaju uslovi za dobijanje istih, odnosno uvode novi uslovi za ostvarenje prava na nagradu mimo onih jasno propisanih Zakonom. Suprotno revizijskim navodima, Uredbu nije trebalo proglasiti nezakonitom da bi se primenio Zakon, već na to pravilo upućuje Ustav Republike Srbije. Ostali navodi revizije kojima se daje drugačija ocena izvedenih dokaza i s tim u vezi ukazuje na pogrešnu primenu materijalnog prava, nisu od uticaja na drugačiju odluku o postavljenom tužbenom zahtevu i ne dovode u pitanje pravilnost pobijane presude zbog čega je Vrhovni kasacioni sud reviziju odbio kao neosnovanu.

Imajući izneto u vidu, primenom odredbe člana 414 stav 1. ZPP, odlučeno je kao u stavu prvom izreke.

Budući da troškovi sastava odgovora na reviziju, po oceni Vrhovnog kasacionog suda nisu bili nužni i neophodni za vođenje ove parnice, to je zahtev tužioca za naknadu ovih troškova neosnovan, zbog čega je na osnovu člana 165. stav 1. u vezi člana 154. ZPP, Vrhovni kasacioni sud odlučio kao u stavu drugom izreke.

Predsednik veća-sudija

Biserka Živanović,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić