U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Branislave Apostolović, predsednika veća, Zorane Delibašić i Branislava Bosiljkovića, članova veća, u parnici tužioca AA iz ... – ..., čiji su punomoćnici Zoran Petrović, advokat iz ... i Nemanja Kovačević advokat iz ..., protiv tužene Republike Srbije – Ministarstvo odbrane, čiji je zakonski zastupnik Vojno pravobranilaštvo sa sedištem u Beogradu, radi utvrđenja diskriminacije, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž 3482/19 od 20.08.2019. godine, u sednici veća održanoj 28.11.2019. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE KAO NEOSNOVANA revizija tužioca izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž 3482/19 od 20.08.2019. godine.

ODBIJA SE kao neosnovan zahtev tužioca za naknadu troškova revizijskog postupka.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Višeg suda u Jagodini P1 1062/17 od 24.04.2019. godine, stavom prvim izreke, usvojen je tužbeni zahtev tužioca, pa je utvrđeno da je Zaključkom Vlade Republike Srbije 05 broj 401-161/2008-01 od 17.01.2008. godine, kojim su dozvoljena sredstva radi isplate novčane pomoći učesnicima sa prebivalištem na teritoriji sedam nerazvijenih opština: Kuršumlija, Blace, Bojnik, Lebane, Žitorađa, Doljevac i Prokuplje, povređeno načelo jednakih prava i obaveza, čime je izvršena diskriminacija na osnovu mesta prebivališta učesnika rata sa prebivalištem na teritoriji svih ostalih optšina koje nisu u navedenom Zaključku Vlade RS, a time i ovde tužioca kao učesnika rata 1999. godine, a stavom drugim izreke je obavezana tužena da tužiocu naknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 62.300,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od izvršnosti presude pa do isplate.

Apelacioni sud u Kragujevcu je presudom Gž 3482/19 od 20.08.2019. godine usvojio žalbu tužene i preinačio prvostepenu presudu tako što je odbio kao neosnovan tužbeni zahtev, te obavezao tužioca da tuženoj naknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 18.000,00 dinara.

Protiv navedene pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tužilac je blagovremeno preko punomoćnika izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Odlučujući o izjavljenoj reviziji u smislu člana 408. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“ br. 72/11 i 55/14) Vrhovni kasacioni sud je utvrdio da revizija nije osnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. sav 2. tačka 2. ZPP, na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti.

U pravnosnžano okončanom postupku je utvrđeno da se tužilac u periodu od 18.12.1998. godine do 15.12.1999. godine nalazio na odsluženju redovnog vojnog roka i da je u periodu od 24.03. do 26.06.1999. godine učestvovao u ratu pri VP ../.. ... za koje vreme nije primao ratne dnevnice. Vlada Republike Srbije je 17.01.2008. godine donela zaključak kojim je prihvaćena informacija o potrebi obezbeđenja sredstava ostvarenih u postupku privatizacije za isplatu pomoći nerazvijenim opštinama navedenim u tom aktu i njihovoj raspodeli po kriterijumima koje sačine zajedničke komisije sastavljene od predstavnika lokalne samouprave i štrajkačkih odbora ratnih vojnih rezervista sa prebivalištem na teritoriji tih opština. Po tom zaključku, pravo na dobijanje novčane pomoći stiče svaki ratni vojni rezervista iz označeih opština koji dostavi pravnosnažnu presudu donetu na osnovu odricanja od tužbenog zahteva pred nadležnim sudovima protiv Republike Srbije, radi isplate naknade, kao i pismenu izjavu da nema daljih potraživanja po tom osnovu prema državi. Navedeni zaključak je donet u skladu sa sporazumom od 11.01.2008. godine koji je zaključen sa štrajkačkim odborima ratnih vojnih rezervista Kuršumlije, Blaca, Bojnika, Lebana, Žitorađe, Doljevca i Prokuplja.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je našao da je Zaključkom Vlade Republike Srbije od 17.01.2008. godine povređeno načelo jednakih prava i obaveza i tako je izvršena diskriminacija tužioca po mestu njegovog prebivališta u odnosu na ratne vojne rezeviste, učesnika ratnih sukoba sa prebivalištem na teritoriji Opština navedenih u tom zaključku. Iz tog razloga je primenom člana 21, 32. i 36. Ustava Republike Srbije, člana 14. Evropske konvencije za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda usvojio tužbeni zahtev i utvrdio postojanje diskriminatorskog postupanja tužene.

Drugostepeni sud je odlučujući o žalbi tužene zaključio da je prvostepeni sud pogrešno primenio materijalno pravo kada je usvojio tužbeni zahtev.

Imajući navedeno u vidu, pravilno je i po oceni Vrhovnog kasacionog suda odbijen tužbeni zahtev iz razloga koje prihvata i revizijski sud.

Odredbom člana 7. Zakona o Vojsci Jugoslavije („Službeni list SRJ“ broj 43/94) važećeg u vreme kada je tužilac učestvovao u ratu, bilo je propisano da vojsku sačinjavaju stalni i rezervni sastav, da stalni sastav vojske sačinjavaju profesionani vojnici i vojnici na služenju vojnog roka, dok rezervni sastav vojske sačinjavaju rezervni oficiri, rezervni podoficiri, vojnici u rezervi i žene – vojni obveznici.

Sledom rečenog, tužilac ne spada u grupu lica koja bi imala pravo na naplatu ratnih dnevnica. U vreme ratnih dejstava tokom 1999. godine tužilac nije bio pripadnik rezervnog sastava bivše Vojske Jugoslavije, već pripadnik njenog stalnog sastava kao vojnik na redovnom odsluženju vojnog roka. Zaključak Vlade Republike Srbije od 17.01.2008. godine odnosi se na ratne vojne rezerviste – pripravnike rezervnog sastava bivše Vojske Jugoslavije, pa se zato tužilac ne nalazi u istom položaju da bi označenim aktom organa tužene države mogao biti diskriminisan po mestu svog prebivališta.

Imajući u vidu izneto, pravilno je drugostpeni sud odbio zahtev tužioca kao neosnovan.

Iz navedenih razloga, na osnovu člana 414. stav 1. ZPP je odlučeno kao u stavu prvom izreke.

Odluka o zahtevu tužioca za naknadu troškova postupka po reviziji, sadržana u drugom stavu izreke, doneta je primenom člana 153. stav 1. u vezi člana 165. stav 1. ZPP. Tužilac nije uspeo u postupku po reviziji, pa zato nema pravo na naknadu troškova tog postupka.

Predsednik veća – sudija

Branislava Apostolović,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić