Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu u delu izreke pod stavom dva, tuženi je blagovremeno izjavio preko punomoćnika reviziju, zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Tuženi je dao odgovor na reviziju u kome je osporio osnovanost revizijskih navoda.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu, primenom člana 408. u vezi sa članom 403. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“ broj 72/11 ... 18/20), pa je ocenio da revizija nije osnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je sa Košarkaškim klubom „Swisslion Takovo“ iz Vršca, pravnim prethodnikom tuženog, zaključio ugovor o poslovno-tehničkoj saradnji dana 24.09.2009. godine. Članom 4. ugovoreno je da ugovorne strane zaključuju ugovor na period od četiri godine sa mogućnošću raskida istog na kraju svake košarkaške sezone u zavisnosti od postignutih sportskih rezultata i da će ugovorne strane posebnim odlukama i aneksima ugovora utvrđivati obaveze za svaku godinu, a za period trajanja igračke sezone. Članom 5. je ugovoreno da se Grad obavezuje i garantuje da će obezbediti novčana sredstva putem sponzorstva ili donatorstva koja su potrebna za nesmetano finansiranje rada košarkaškog kluba za izvršavanje obaveza plaćanja prema poveriocima, stručnom i sportskom kadru i sve obaveze po osnovu ugovora, faktura ili na drugi način dospele, a koje se odnose na košarkaški klub počev od 01.08.2009. godine, a da sve obaveze do 31.07.2009. godine Grad neće snositi, već će za iste odgovarati prethodni sponzor. Na osnovu pomenutog ugovora zaključivani su ugovori o isplati dotacija sportskoj organizaciji, a prema programu Gradskog veća na osnovu odluka istog u toku 2010, 2011, 2012. godine, sa aneksima ugovora za 2012. godinu i ugovor o dotaciji za 2013. godinu, takođe sa aneksima ugovora o dotaciji za 2013. godinu, između ranije „Swisslion Takovo“ kasnije „Radnički KG“ Kragujevac i Grada Kragujevca. Sporni Aneks II Ugovora o poslovno-tehničkoj saradnji između parničnih stranaka zaključen je dana 21.11.2013. godine u kome je u članu 1. navedeno da ugovorne strane saglasno konstatuju da je potreba za zaključenjem Aneksa II osnovnog ugovora proistekla iz činjenica da se usled postojanja finansijskih poteškoća u ispunjavanju ugovornih obaveza od strane Grada Kragujevca ne može ostvariti svrha ugovora, poslovni ugovor više ne odgovara očekivanju ugovornih strana, te da je obostrana potreba ugovornih strana očitana u zaključenju tog aneksa i pravičnoj izmeni odredaba osnovnog ugovora. Članom 4. spornog aneksa dodat je član 19. osnovnom ugovoru koji glasi da dospele a neizmirene finansijske obaveze koje terete Grad Kragujevac po osnovnom ugovoru o poslovno-tehničkoj saradnji od 04.09.2009. godine, koji je izmenjen aneksom od 2012. godine, a koje obaveze su nesporne po osnovu i po visini budući da su predstavnici Grada Kragujevca u organima uprave košarkaškog kluba upoznati sa istim i ne spore visinu dospelih obaveza Grada Kragujevca prema KK „Radnički KG“ biće izmirene prema mogućnostima Grada i u razumnim rokovima, te da iznos dugovanja koji tereti Grad Kragujevac izdat od strane košarkaškog kluba na dan potpisivanja Aneksa II, predstavlja njegov sastavni deo i da sve ostale odredbe ugovora ostaju neizmenjene. Aneks II Ugovora o poslovno-tehničkoj saradnji od 21.11.2013. godine potpisan je od strane gradonačelnika Grada Kragujevca, AA i isti je snabdeven pečatom Grada, a potpisan je i od strane direktora KK „Radnički KG“ BB, bez saglasnosti Gradskog veća i pribavljanja mišljenja nadležnih uprava i Gradskog pravobranioca.

Na osnovu tako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je zaključio da finansiranje sportskih udruženja sredstvima grada, što je suština ugovora zaključenog između tužioca i tuženog, nije moguća mimo odredaba Zakona o sportu („Službeni glasnik Republike Srbije“ broj 24/11, 99/11) koji je bio na snazi u vreme zaključenja spornog aneksa, jer su predmetnim aneksom finansirane aktivnosti obuhvaćene potrebama i interesima građana u oblasti sporta iz člana 137. tog Zakona, koje su se shodno odredbama istog mogle zadovoljiti isključivo putem finansiranja godišnjih programa na način i u postupku propisanom članom 138. Zakona o sportu; da je sporni Aneks II ugovora zaključen u svemu prema odredbama Zakona o obligacionim odnosima; da su nakon zaključenja ugovora o poslovno-tehničkoj saradnji između parničnih stranaka za svaku sportsku sezonu zaključivani ugovori o dotaciji i aneksi ugovora o dotaciji, da je Grad Kragujevac svaki taj ugovor i aneks potvrđivao odlukom Gradskog veća o odobravanju sredstava dotacije pojedinačno za svaku sportsku sezonu – godinu u konkretnom periodu, to zaključenjem Aneksa II nisu ugašene prethodne obaveze tužioca, već je njima uređen način izmirenja postojećih obaveza u vidu izdavanja isprave o postojanju obaveze, tako da činjenica da potpistivanju spornog Aneksa II ugovora nedostaje saglasnost i odgovarajuća mišljenja Gradskog veća, nije od uticaja na odluku u ovoj pravnoj stvari, pa nema mesta primeni člana 122. Zaokna o sportu jer predmetni Aneks II predstavlja sporazum o dugovanjima tužioca, odnosno o već odobrenim sredstvima za projekte koji su realizovani od strane tuženog, pa je odlučio kao u izreci presude.

Drugostepeni sud je odlučujući o žalbi tužioca, zaključio da je finansiranje tuženog od strane tužioca na osnovu Ugovora o poslovno-tehničkoj saradnji od 24.09.2009. godine i ugovora i aneksa ugovora o dotaciji koji su zaključivani za svaku kalendarsku godinu pojedinačno, bili u skladu sa imperativnim propisima za sve vreme dok je na snazi bio Zakon o sportu („Službeni glasnik Republike Srbije“ broj 52/96, 101/2005), tako da sporni Aneks II Ugovora od 21.11.2013. godine u delu člana 4. kojim tužilac priznaje svoja dugovanja prema tuženom, a koja se odnose na finansiranje potreba tužene sredstvima iz budžeta Grada Kragujevca za period do stupanja na snagu Zakona o sportu („Službeni glasnik Republike Srbije“ broj 24/11 ... 10/16) 12.04.2011. godine, nije ništav kako je pravilno odlučio prvostepeni sud. Međutim, od stupanja na snagu Zakona o sportu („Službeni glasnik Republike Srbije“ broj 24/11) 12.04.2011. godine, tuženi kao sportska organizacija može biti finansiran iz budžeta Grada Kragujevca jedino pod uslovima propisanim tim aktom – da se finansiranje ne može vršiti bez podnošenja godišnjeg programa od strane tuženog i odobrenja tog programa od strane tužioca prema kalendaru iz člana 118. Zakona o sportu pod uslovima, kriterijumima, načinu i postupku dodele sredstava koje je tuženi trebao da predvidi shodno odredbi člana 122. stav 1. i člana 138. stav 2. Zakona o sportu, zbog čega je sporni Aneks II od 21.11.2013. godine u delu člana 4. koji se odnosi na dospele a neizmirene finansijske obaveze koje terete tužioca za period nakon 12.04.2011. godine ništav, pa je odlučio kao u pobijanom stavu dva izreke primenom člana 394. stav 1. tačka 4. ZPP.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda drugostepeni sud je pravilnom primenom materijalnog prava odlučio kao u pobijanom stavu dva izreke presude.

Odredbom člana 122. stav 1. Zakona o sportu („Službeni glasnik Republike Srbije“ broj 24/11 ... 10/16) propisano je da sa podnosiocem odoborenog programa ministarstvo zaključuje ugovor o realizovanju programa kojim se obavezno uređuje: naziv i sedište nosioca programa; vrsta i sadržina programa; vreme realizacije programa, odnosno obavljanja aktivnosti; ciljevi i očekivani rezultati; visina dodeljenih sredstava; vremenski plan upotrebe sredstava; način nadzora nad odvijanjem realizacije programa, obaveze nosioca programa u pogledu podnošenja izveštaja o realizaciji programa; dokazivanje realizacije programa, namenskog korišćenja sredstava, medijskog predstavljanja programa i učešća Republike Srbije u njegovom finansiranju.

Odredbom člana 138. stav 2. istog Zakona propisano je da jedinica lokalne samouprave preko svojih organa uređuje bliže uslove, kriterijume, način i postupak dodele sredstava iz budžeta jedinice lokalne samouprave, odnosno odobrenje programa za zadovaoljavanje potreba građana u oblasti sporta na teritoriji jedinice lokalne samouprave i način javnog objavljivanja podataka o predloženim programima za finansiranje, odobrenim programima i realizaciji odobrenih programa.

Odredbom člana 103. stav 1. Zakona o obligacionim odnosima propisano je da ugovor koji je protivan prinudnim propisima, javnom poretku ili dobrim običajima ništav je ako cilj povređenog dobra ne upućuje na neku drugu sankciju ili ako zakon u određenom slučaju ne propisuje što drugo. Odredbom člana 105. ZOO propisano je da ništavost neke odredbe ugovora ne povlači ništavost i samog ugovora, ako on može opstati bez ništave odredbe, i ako ona nije bila ni uslov ugovora ni odlučujuća pobuda zbog koje je ugovor zaključen (stav 1.); ali će ugovor ostati na snazi čak iako je ništava odredba bila uslov ili odlučujuća pobuda ugovora u slučaju kada je ništavost ustanovljena upravo da bi ugovor bio oslobođen te odredbe i važio bez nje.

Imajući u vidu da prema citiranim odredbama Zakona o sportu koji je stupio na snagu 12.04.2011. godine, tuženi, kao sportska organizacija može biti finansiran iz budžeta Grada Kragujevca jedino pod uslovima predviđenim tim Zakonom, to se finansiranje tuženog sredstvima iz budžeta tužioca počev od navedenog datuma nije moglo vršiti bez podnošenja godišnjeg programa od strane tuženog i odobrenja tog programa od strane tužioca prema kalendaru iz člana 118. Zakona o sportu, pod uslovima, kriterijumima, načinu i postupku dodele sredstava koje je tužena trebalo da predvidi shodno navedenoj odredbi člana 138. stav 2. Zakona o sportu i bez zaključenja ugovora sa sadržinom kako je navedeno u članu 122. stav 1. Zakona o sportu.

Kako je članom 4. spornog aneksa pored priznanja svih dospelih, a neizmirenih dugovanja prema tuženoj od strane tužioca, koji ne spori visinu istih i obavezu da ih izmiri prema mogućnostima tužioca u razumnom roku, navedeno i da iznos dugovanja koji tereti tužioca, izdat od strane tuženog na dan potpisivanja spornog aneksa 21.11.2013. godine, predstavlja sastavni deo aneksa, to je i po oceni Vrhovnog kasacionog suda pravilan zaključak i pravni stav drugostepenog suda da je članom 4. spornog aneksa u delu u kome tužilac priznaje svoja dugovanja prema tuženom, koja se odnose na finansiranje sredstvima budžeta Grada Kragujevca za period posle stupanja na snagu Zakona o sportu („Službeni glasnik Republike Srbije“ broj 24/11 ... 10/16) 12.04.2011. godine ništav, jer je protivan prinudnim propisima – Zakona o sportu, na osnovu člana 103. stav 1. i člana 105. Zakona o obligacionim odnosima, obzirom da stranke nisu dokazale da je počev od stupanja na snagu Zakona o sportu 12.04.2011. godine finansiranje tuženog od strane tužioca vršeno na način i pod uslovima propisanim Zakonom o sportu.

Pravilna je i odluka o troškovima parničnog postupka doneta primenom odredbe člana 165. stav 2. Zakona parničnom postupku.

Kako se ni ostalim revizijskim navodima ne dovodi u sumnju pravilnost pobijane presude, Vrhovni kasacioni sud je odbio kao neosnovanu reviziju tuženog i odlučio kao u izreci, primenom člana 414. stav 1. ZPP.

Predsednik veća-sudija,

Marina Milanović, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić