Prema utvrđenom činjeničnom stanju, predlagaču je Odlukom predsedništva RO „Sljeme“ u Beogradu od 03.03.1987. godine, gde je bila zaposlena, dodeljen kao neuseljiv jednosoban stan broj ... u ul. ... broj ... koji će početi da koristi u roku od 30 dana od dana prestanka stanarskog prava tadašnjeg korisnika. Privredna komora BiH je ocu predlagača BB dodelila stan u ul. ... broj ... u ... na ime svih članova porodice, koji su činili supruga VV i troje dece među kojima je i predlagač. Posle smrti oca, majka predlagača VV, zaključila je ugovor o otkupu tog stana sa rokom otplate na 40 godina sa upisanom hipotekom po osnovu otkupa koji stan je u katastru nepokretnosti upisan na ime majke predlagača VV. Posle smrti prethodnog nosioca stanarskog prava na predmetnom stanu u ul. ... broj ..., stan broj ..., po predlogu predlagača doneto je rešenje Prvog osnovnog suda u Beogradu R1 622/13 od 05.06.2014. godine koje zamenjuje ugovor o zakupu predmetnog stana na neodređeno vreme, a zatim je 26.09.2014. godine predlagač zaključila ugovor o zakupu stana na neodređeno vreme sa JP Gradsko stambeno, kao zakupodavcem, u kome je navedeno da će stan koristiti sama. Predlagač je 25.10.2014. godine podnela protivniku predlagača Ministarstvu finansija zahtev za otkup stana, koji je dopisom od 30.10.2014. godine obavestio da ne može da postupi po zahtevu i uputio je da svoje pravo ostvaruje pred sudom.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja nižestepeni sudovi su zaključili da nisu ispunjeni uslovi za usvajanje predloga predlagača i primenom odredbi članova 16. i 17. Zakona o stanovanju doneo pobijanu odluku, jer predlagač ima na drugi način rešeno stambeno pitanje i to po osnovu suvlasništva na porodičnoj kući u ..., Gradska opština ... i po osnovu dodele i otkupa stana u ul. ... broj ... u ..., površine 75 m2, koji je dodeljen ocu predlagača i za predlagača kao člana porodičnog domaćinstva, a koji je posle njegove smrti otkupila majka predlagača i na kojoj adresi je predlagač i bila prijavljena prema uverenju MUP-a u periodu od 01.03.1990. godine do 13.02.2011. godine, zbog čega predlagač ne ispunjava sve propisane uslove pod kojima može da otkupi predmetni stan shodno odredbama Zakona o stanovanju.

Navedeni zaključak nižestepenih sudova se, za sada, ne može prihvatiti kao pravilan, jer je zbog pogrešne primene materijalnog prava činjenično stanje ostalo nepotpuno utvrđeno, na šta se osnovano ukazuje navodima revizije predlagača.

Odredbom člana 17. Zakona o stanovanju („Službeni glasnik RS“, br.50/92 ... 99/11), propisano je da se od otkupa po odredbama ovog zakona izuzima stan čiji nosilac stanarskog prava, odnosno član njegovog porodičnog domaćinstva, ima u svojini drugi stan koji je odgovarajući za to porodično domaćinstvo, u smislu ovog zakona (stav 1. tačka 1.); da se odgovarajućim stanom u smislu ovog zakona smatra stan u kome je broj soba jednak broju članova porodičnog domaćinstva, a najviše četvorosoban stan (stav 2.); da je odgovarajući stan u smislu stava 1. tačka 1., 2. i 3. ovog člana stan koji zadovoljava uslove iz stava 2. ovog člana pod uslovom da se bitnije ne pogoršaju uslovi stanovanja (stav 3.).

Prema članu 23. Zakona o vanparničnom postupku, ako su među učesnicima sporne činjenice važne za rešenje prethodnog pitanja, sud će ih uputiti da u određenom roku pokrenu parnicu ili postupak pred upravnim organom radi rešenja spornog prava, odnosno pravnog odnosa. Sud će uputiti na parnicu, odnosno na postupak pred upravnim organom, onog učesnika čije pravo smatra manje verovatnim, ako ovim ili drugim zakonom nije drugačije određeno.

U konkretnom slučaju nižestepeni sudovi su nepotpuno primenili odredbu člana 17. stav 1. Zakona o stanovanju nalazeći da predlagač ne ispunjava sve propisane uslove pod kojima može da otkupi predmetni stan. Ovo zbog toga što su sudovi pored toga što navode da je predlagač rešila stambeno pitanje, propustili da utvrde, da li je taj drugi stan, odnosno suvlasnički deo na kući, odgovarajući za to porodično domaćinstvo u smislu Zakona o stanovanju. Nejasno je da li je porodična kuća u selu ... odgovarajuća za potrebe njenih suvlasnika od kojih je jedan predlagač, i koliko ima suvlasnika na navedenoj nepokretnosti (sudovi to ne navode) i kakva je površina i struktura iste. Takođe za nepokretnost – stan u ul. ... utvrđeno je da je predlagač bila član porodičnog domaćinstva svoga oca, u tom stanu koji je dobio i koji je majka otkupila, a ostalo je neutvrđeno da li je takav stan odgovarajući za to porodično domaćinstvo u smislu navedenog zakona. To što je predlagač bila član porodičnog domaćinstva u stanu oca, nije od značaja za sticanje prava na spornom stanu, ali činjenica da li ima na drugi način rešeno stambeno pitanje i da li je ta nepokretnost, stan, odgovarajuća za to porodično domaćinstvo jeste od značaja za pravilnu primenu materijalnog prava, a upravo to je ostalo nerazjašnjeno. Kod navedenog, među učesnicima u postupku su ostale sporne činjenice od kojih zavisi rešavanje spornog pravnog odnosa kao prethodnog pitanja, iz kojih razloga je vanparnični sud, ukoliko nije mogao da utvrdi sporne činjenice, ovaj vanparnični postupak trebalo da prekine i uputi učesnike na parnicu u smislu člana 23. Zakona o vanparničnom postupku.

Kako se iz navedenih razloga pobijana odluka ne može smatrati pravilnom i zakonitom, to je morala biti ukinuta i predmet vraćen prvostepenom sudu na ponovni postupak.

Iz navedenih razloga Vrhovni kasacioni sud je na osnovu člana 416. stav 2. Zakona o parničnom postupku odlučio kao u izreci.

Predsednik veća - sudija

Jasminka Stanojević, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić