.jpg "Sudska praksa")
Republika Srbija
VRHOVNI KASACIONI SUD
Rev 5221/2022
03.11.2022. godina
Beograd
U IME NARODA
Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: dr Dragiše B. Slijepčevića, predsednika veća, dr Ilije Zindovića i Tatajne Matković Stefanović, članova veća, u pravnoj stvari tužioca Preduzeće za građevinsko zemljište i izgradnju Beograda JP „Beograd“, protiv tuženih: 1) AA iz ..., kog zastupa punomoćnik Mirjana Grubač, advokat iz ..., 2) BB iz ..., kog zastupa punomoćnik Vukica Midorović, advokat iz ..., 3) VV iz ..., koju zastupa punomoćnik Vukica Midorović, advokat iz ... i 4) GG iz ..., kog zastupa punomoćnik Radmila Krstić Bosanac, advokat iz ..., radi duga, vrednost predmeta spora 12.755.752,90 dinara, odlučujući o reviziji tuženih drugog i trećeg reda, izjavljenim protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž 5285/20 od 08.12.2020. godine, u sednici veća održanoj dana 03.11.2022. godine, doneo je
P R E S U D U
ODBIJA SE kao neosnovana revizija tuženih drugog i trećeg reda, izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž 5285/20 od 08.12.2020. godine.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Višeg suda u Beogradu P 6982/17 od 16.03.2020. godine usvojen je tužbeni zahtev pa su obavezani tuženi da tužiocu solidarno isplate iznos od 40.089.211,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom na iznos glavnog duga od 16.526.582,00 dinara, počev od 18.01.2019. godine do isplate. Tuženi su obavezani da tužiocu solidarno naknade i troškove parničnog postupka.
Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž 5285/20 od 08.12.2020. godine odbijene su žalbe tuženih i potvrđena prvostepena presuda Višeg suda u Beogradu. Odbijeni su zahtevi tuženih za naknadu troškova drugostepenog postupka.
Protiv pravnosnažne drugostepene presude, tuženi drugog i trećeg reda su blagovremeno izjavili reviziju, zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava, ukazujući na bitnu povredu odredaba parničnog postupka iz člana 361. stav 2. tačka 12. ZPP („Službeni glasnik RS“ br. 125/2004 i 111/2009).
Ispitujući pobijanu drugostepenu presudu u granicama revizijskih navoda, u smislu odredbe člana 399. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je utvrdio da je revizija tuženih drugog i trećeg reda neosnovana.
U postupku donošenja drugostepene presude nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 361. stav 2. tačka 9. ZPP, na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti. U drugostepenoj presudi nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 361. stav 2. tačka 12. ZPP, na koju se neonsnovano ukazuje revizijom tuženih.
Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tuženi prvog reda kao prvi investitor, tuženi četvrtog reda kao drugi investitor i DD kao treći investitor zaključili su Ugovor o zajedničkoj izgradnji, overen 17.11.2004. godine. Ugovoreno je da tuženi četvrtog reda GG i DD snose troškove pribavljanja urbanističko-tehničkih uslova za izgradnju i troškove prema Direkciji za građevinsko zemljište i izgradnju Beograda. Dana 23.05.2005. godine zaključen je Ugovor o zajedničkoj izgradnji između tuženog drugog reda kao prvog suinvestitora, tužene trećeg reda kao drugog suinvestitora, tuženog četvrtog reda kao trećeg suinvestitora i DD kao četvrtog suinvestitora. Ugovor se odnosio na izgradnju kolektivne stambene zgrade u svemu prema građevinskoj dozvoli. Ugovoreno je da tuženi četvrtog reda GG i DD snose sve troškove pribavljanja uslova za izgradnju i troškove prema Direkciji za građevinsko zemljište i izgradnju Beograda. Punomoćjem od 22.12.2015. godine davaoci punomoćja, ovde tuženi drugog i trećeg reda ovlastili su tuženog četvrtog reda GG i DD da mogu u njihovo ime i za njihov račun da zaključe ugovor sa Direkcijom za građevinsko zemljište i izgradnju i da preduzimaju pravne i druge radnje vezane za izgradnju objekta u ulici ... broj ... . Punomoćje je izdato u svrhu realizacije izgradnje objekta po Ugovoru o zajedničkoj izgradnji od 23.05.2005. godine i aneksa tog ugovora. Dana 13.03.2006. godine zaključen je Ugovor između Direkcije za građevinsko zemljište i izgradnju Beograda s jedne strane i AA, BB i VV, investitora koje zastupa GG i GG kao jemca platca, s druge strane. Ugovorom je utvrđena naknada za uređenje građevinskog zemljišta koje su tuženi kao investitori dužni da plate. Tuženi četvrtog reda se obavezao kao jemac platac. U ugovoru je konstatovano da investitor i jemac platac za obaveze po tom ugovoru odgovaraju solidarno. Po tužbi ovde tuženih BB i VV za utvređenje ništavosti navedenog ugovora zaključenog sa Direkcijom postupak je okončan pravnosnažnim odbijanjem tužbenog zahteva. Veštačenjem je utvrđeno da ukupan dug tuženih po osnovu naknade za uređenje građevinskog zemljišta po zaključenom Ugovoru sa direkcijom iznosi 16.526.582,00 dinara po osnovu glavnog duga i 23.562.629,00 dinara na ime kamate.
Imajući u vidu utvrđene činjenice u toku postpuka, pravilan je zaključak nižestepenih sudova da su tuženi dužni da tužiocu plate naknadu za uređivanje građevinskog zemljišta. Ta obaveza tuženih izričito je propisana odredbom člana 74. stav 1. Zakona o planiranju i izgradnji („Sl. glasnik RS“, br.47/2003). Tuženi su stoga po samom Zakonu obveznici plaćanja naknade za uređivanje građevinskog zemljišta kao investitori izgradnje objekta. Stoga je bez uticaja koji je bio obim ovlašćenja tuženog četvrtog reda za zastupanje tuženih drugog i trećeg reda. Izdatim ovlašćenjem za zastupanje nije mogla biti derogirana zakonska obaveza tuženih kao investitora da Direkciji plate naknadu za uređivanje građevinskog zemljišta. U tom smislu je bez uticaja da li su tuženi bili formalno ili faktički investitori izgradnje objekta, kako to pravilno nalazi drugostepeni sud. Tuženi su Ugovor o izgradnji od 23.05.2005. godine zaključili kao investitori izgradnje objekta povodom kog se plaća naknada za uređivanje građevinskog zemljišta. Stoga su u obavezi da tu naknadu plate Direkciji. Način na koji su tuženi međusobno regulisali svoje odnose nije od uticaja na postojanje te obaveze tuženih, izričito ustanovljene zakonom.
U reviziji tuženih insistira se na tome da je tuženi četvrtog reda zaključio predmetni ugovor sa Direkcijom suprotno izdatom punomoćju, te da je prekoračio granice ovlašćenja za zastupanje tuženih drugog i trećeg reda, u smislu odredbe člana 87. ZOO. U konkretnom slučaju, kako je već istaknuto, nema mesta primeni odredaba o prekoračenju granica ovlašćenja u zastupanju. Obaveza tuženih da Direkciji plate naknadu za uređivanje građevinskog zemljišta je zakonska obaveza, propisana odredbom člana 74. stav 1. Zakona o planiranju i izgradnji. Tuženi su u skladu sa stavom 2. iste odrebe bili dužni da zaključe ugovor sa direkcijom i da plate ugovorenu naknadu. Sledi da su pravno irelevantni svi revizijski navodi tuženih u vezi sa obimom i domašajem izdatog punomoćja tuženom četvrtog reda. Navedeno može biti od uticaja samo na regresni zahtev tuženih kao solidarnih dužnika prema tuženom 4. reda, u smislu odredbe člana 423. stav 1. ZOO, a imajući u vidu sadržinu zaključenih ugovora o zajedničkoj izgradnji.
Sledom izloženog, zaključeni ugovor sa Direkcijom nije ništav, na šta se neosnovano ukazuje revizijom tuženih. Štaviše, ništavost tog ugovora već je cenjena u postupku u kom je takav tužbeni zahtev ovde tuženih pravnosnažno odbijen kao neosnovan.
Na temelju iznetih razloga Vrhovni kasacioni sud je primenom odredbe člana 414. stav 1. ZPP odlučio kao u izreci.
Predsednik veća-sudija
dr Dragiša B. Slijepčević,s.r.
Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić
