Republika Srbija
VRHOVNI SUD SRBIJE
Rev 529/07
26.06.2008. godina
Beograd

U IME NARODA

Vrhovni sud Srbije u Beogradu, u veću sastavljenom od sudija Snežane Andrejević, predsednika veća, Sonje Brkić, Slađane Nakić-Momirović, Spomenke Zarić i Milomira Nikolića, članova veća, u parnici tužilaca \"AA", vlasnika BB, VV i STR \"GG", vlasnika DD, čiji je zajednički punomoćnik AB, advokat, protiv tuženih Opštine Paraćin koju zastupa Opštinski javni pravobranilac, Republike Srbije koju zastupa Republički javni pravobranilac – Odeljenje u Kragujevcu i JP Direkcija za izgradnju Opštine Paraćin, čiji je punomoćnik BA, advokat, radi naknade štete, odlučujući o revizijama tuženih Opštine Paraćin i JP Direkcije za izgradnju Opštine Paraćin, izjavljenoj protiv presude Okružnog suda u Jagodini Gž. 1729/06 od 26.9.2006. godine, u sednici veća od 26.6.2008. godine, doneo je

P R E S U D U

I ODBIJAJU SE kao neosnovane revizije tuženih Opštine Paraćin i JP Direkcije za izgradnju Opštine Paraćin, izjavljene protiv presude Okružnog suda u Jagodini Gž. 1729/06 od 26.9.2006. godine, u delu stava prvog izreke kojim je potvrđena presuda Opštinskog suda u Paraćinu P. br. 112/03 od 17.8.2005. godine u stavu prvom pod a) i v) izreke i u stavu drugom izreke, u odnosu na navedne tužene.

II ODBACUJU SE kao nedozvoljene revizije tuženih izjavljene protiv drugostepene presude u delu stava prvog izreke kojim je potvrđena prvostepena presuda u stavu prvom pod b) izreke.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Opštinskog suda u Paraćinu P. br. 112/07 od 17.8.2005. godine stavom 1a) izreke obavezani su tuženi da solidarno isplate na ime naknade štete tužiocu \"AA" ukupno 6.486.337,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počevši od 22.3.2005. godine pa do isplate. Stavom 1b) izreke tuženi su obavezani da tužiocu STR \"GG" solidarno naknade materijalnu štetu u ukupnom iznosu od 239.730,00 dinara sa pripadajućom zakonskom kamatom. Stavom 1v) izreke tuženi su obavezani da tužiocu VV na ime naknade materijalne štete solidarno isplate 771.947,00 dinara sa pripadajućom zakonskom kamatom. Stavom drugim izreke tuženi su obavezani da solidarno naknade tužiocima troškove postupka u iznosu od 398.285,00 dinara.

Presudom Okružnog suda u Jagodini Gž. 1729/06 od 26.9.2006. godine, stavom prvim izreke odbijene su kao neosnovane žalbe tuženih Opštine Paraćin i JP Direkcija za izgradnju Opštine Paraćin, i potvrđena je prvostepena presuda u odnosu na ove tužene. Stavom drugim izreke prvostepena presuda je ukinuta u odnosu na tuženu Republiku Srbiju i u ovom delu predmet je vraćen prvostepenom sudu na ponovno suđenje.

Protiv drugostepene presude reviziju je blagovremeno izjavila Opština Paraćin, zbog bitnih povreda odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Reviziju je blagovremeno preko punomoćnika izjavio tuženi JDP Direkcija za izgradnju Opštine Paraćin, zbog bitnih povreda odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni sud je ispitao pobijanu presudu u smislu člana 399. ZPP i našao da su revizije tuženih delimično neosnovane, i delimično nedozvoljene.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 361. stav 2. tačka 9. ZPP na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti. Nema ni bitne povrede iz člana 361. stav 1. ZPP, učinjene pred drugostepenim sudom, na koju se revizijama tuženih neosnovano ukazuje, budući da su u pobijanoj drugostepenoj presudi ocenjeni žalbeni navodi od značaja, u smislu člana 382. stav 1. ZPP. Revizijom tužene Opštine Paraćin neosnovano se ističe postojanje bitne povrede iz člana 361. stav 2. tačka 12. ZPP, budući da je pobijana presuda jasna, nije protivurečna i sadrži razloge o bitnim činjenicama. Revizijom tužene JP Direkcije za izgradnju Opštine Paraćin neosnovano se ističe postojanje bitne povrede iz stava 2. tačka 3. istog člana, jer se ne radi o tužbi koja je podignuta posle zakonom propisanog roka.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju u noći iz među 17.6. i 18.6.1999. godine došlo je do izlivanja ĐĐ, i poplavljena domaćinstva tužilaca bez njihove krivice. Po predlogu za obezbeđenje dokaza od strane ovde tužilaca u vanparničnom predmetu R. 339/99, radi obezbeđenja dokaza, sud je izlazio na lice mesta dana 29.6.1999. godine sa veštakom, čijim nalazom je utvrđen obim nastale štete. Prema priloženim zapisnicima Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede od 29.6.1999. godine, utvrđeno je da je vodoprivredni inspektor ovog ministarstva obavešten o pričinjenoj šteti, o čemu je sačinjen zapisnik. Rešenjem Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede od 21.7.1999. godine naloženo je Opštini Paraćin da u roku od 60 dana od dana dobijanja rešenja rekonstruiše, odnosno izgradi novi most i da u roku od 10 dana od dana dobijanja rešenja podnese zahtev za izdavanje vodoprivredne saglasnosti za izgradnju novog mosta. Odlukom koja je objavljena u Opštinskom službenom glasniku od 13.3.1995. godine, Opština Paraćin poverila je poslove održavanja propusta koji se nalaze uz lokalne i nekategorisane puteve, Javnom preduzeću Direkcija za izgradnju Opštine Paraćin. Veštačenjem je utvrđena visina nastale štete na objektima, mašinama i pokretnim stvarima tužilaca, koje su tom prilikom poplavljene. Prema rešenju Komisije za utvrđivanje šteta od elementarnih nepogoda od 31.1.2005. godine, Opštini Paraćin su po ovom osnovu odobrena sredstva stalne rezerve budžeta Srbije u iznosu od 350.000,00 dinara. Tužioci su se obraćali Izvršnom odboru SO Paraćin dana 21.9.1999.godine, kao i 24.10.2000. godine radi naknade štete. Prema izveštaju Republičkog hidrometeorološkog zavoda iz Beograda, u junu 1999. godine na području sliva reke ___ nisu bile proglašene mere za odbranu od poplava, niti vanredno stanje.

Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, pravilno su nižestepeni sudovi primenili materijalno pravo kada su tuženi solidarno obavezani da tužiocima \"AA" i VV naknade nastalu materijalnu štetu u visini navedenoj izrekom prvostepene presude, sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom.

Naime, u postupku je veštačnjem i to građevinskog inžinjera konstruktorskog smera kao i iz iskaza vodoprivrednog inspektora utvrđeno da do nastanka štete na strani tužilaca usled poplave nije došlo zbog više sile, već iz razloga što prilikom izgradnje propusta za vodu nisu ispoštovane odredbe čl. 15, 16, i 21. Zakona o vodama, te da je uzrok plavljenja podizanje nivoa puta, uz izgradnju propusta bez dovoljne propusne moći. Radovi na izgradnji mosta i propusta izvodili su se po nalogu Opštine Paraćin, a prema opštinskoj odluci, JP Direkcija za izgradnju Opštine Paraćin bila je zadužena za održavanje propusta uz lokalne i nekategorisane puteve.

Prema članu 184. Zakona o obligacionim odnosima, preduzeća i druga pravna lica koja vrše komunalnu ili drugu sličnu delatnost od opšteg interesa odgovaraju za štetu ako bez opravdanog razloga obustave ili neredovno vrše svoju uslugu. Izvorni delokrug opštine kao jedinice lokalne samouprave odnosi se, između ostalog, i na obavezu opštine da preko svojih organa uređuje i obezbeđuje obavljanje i razvoj komunalnih delatnosti, i obezbeđuje organizacione, materijalne i druge uslove za njihovo obavljanje, usled čega osniva komunalna i javna preduzeća, ustanove i organizacije utvrđene Statutom opštine, i vrši nadzor nad njihovim radom, prema čl. 2, 3, 4, 5. i 8. Zakona o komunalnim delatnostima ("Službeni glasnik RS", br. 16/97, 42/98). Radi obezbeđenja uslova za redovno održavanje i korišćenje komunalnih objekata, komunalno preduzeće ima pravo da preduzima potrebne mere i odgovara za štetu koja nastane izvođenjem radova, u smislu člana 20. istog Zakona. Nadzor nad radom javnih komunalnih preduzeća i drugih preduzeća koja obavaljaju komunalne delatnosti vrši opštinska uprava, a poslove inspekcijskog nadzora opštinski komunalni inspektor, u smislu člana 25. istog Zakona.

S obzirom na navedene propise i utvrđeno činjenično stanje, tuženi su u obavezi da tužiocima naknade nastalu štetu u smislu čl. 172. u vezi čl. 184. Zakona o obligacionim odnosima. Budući da se radi o šteti uzrokovanoj nepravilnim radom više organa, to je obaveza za naknadu ovakve štete solidarna. Tužba je u ovom predmetu podneta pre isteka zastarnih rokova iz člana 376. stav 2. Zakona o obligacionim odnosima, pa se revizijom tuženog javnog preduzeća Direkcija za izgradnju opštine Paraćin neosnovano ističe da je prema ovom preduzeću potraživanje tužilaca zastarelo.

U odnosu na deo nižestepenih presuda kojim je dosuđena naknada nematerijalne štete tužiocu STR \"GG", revizija tuženih nije dozvoljena.

Naime, podneskom od 5.4.2005. godine tužba je preinačena, između ostalog, tako što je tužilac STR \"RIZ" tražio naknadu materijalne štete u ukupnom iznosu od 176.175,00 dinara.

Prema članu 394. stav 2. ZPP, revizija nije dozvoljena u imovinsko-pravnim sporovima kad se tužbeni zahtev odnosi na potraživanje u novcu, predaju stvari ili izvršenje neke druge činidbe, ako vrednost pobijanog dela pravnosnažne presude ne prelazi 500.000,00 dinara.

Kako u odnosu na navedenog tužioca pobijani deo pravnosnažne presude ne prelazi granični iznos za dozvoljenost revizije od 500.000,00 dinara, sledi da revizija tuženih u odnosu na ovog tužioca nije dozvoljena.

Iz navedenih razloga, Vrhovni sud je odlučio kao u izreci, na osnovu čl. 405. stav 1. i 404. ZPP.

Predsednik veća – sudija,

Snežana Andrejević, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice,

Mirjana Vojvodić

ljm