Rev 5450/2021 3.19.2.2.5.2; određivanje naknade za eksproprisanu nepokretnost

Republika Srbija
VRHOVNI KASACIONI SUD
Rev 5450/2021
10.03.2022. godina
Beograd

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: dr Dragiše B. Slijepčevića, predsednika veća, Jasmine Stamenković i dr Ilije Zindovića, članova veća, u vanparničnom postupku predlagača AA iz ..., koju zastupa punomoćnik Petar Jovčić, advokat iz ..., protiv protivnika predlagača Grada Vranje, koga zastupa zamenik Gradskog pravobranilaštva, radi naknade za eksproprisanu nepokretnost, odlučujući o reviziji protivnika predlagača, izjavljenoj protiv rešenja Višeg suda u Vranju Gž 1182/20 od 21.06.2021. godine, u sednici veća održanoj dana 10.03.2022. godine, doneo je

R E Š E NJ E

ODBIJA SE kao neosnovana revizija protivnika predlagača, izjavljena protiv rešenja Višeg suda u Vranju Gž 1182/20 od 21.06.2021. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Rešenjem Osnovnog suda u Vranju R1 32/18 od 06.12.2019. godine odbijen je prigovor nedostatka pasivne legitimacije istaknut od strane protivnika predlagača. Obavezan je protivnik predlagača da predlagaču na ime naknade za eksproprisano i oduzeto gradsko građevinsko zemljište, katastarske parcele broj .. KO Vranje, grad u površini od 1282 m2 i gradsko građevinsko neizgrađeno zemljište sa kat. parcele broj .. KO Vranje grad u površini od 486 m2, sve u ukupnoj površini od 1768 m2, koje su eksproprisane po rešenju Opštinskog sekretarijata za upravu, Odeljenje za upravno – pravne poslove od 20.03.1992. godine, isplati naknadu za svaki m2 preuzetog zemljišta po 3.900,00 dinara, što za oduzetih 1.768 m2 ukupno iznosi 6.895.200,00 dinara, sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom od 06.12.2019. godine pa do konačne isplate. Protivnik predlagača obavezan je da predlagaču naknadi troškove parničnog postupka.

Rešenjem Višeg suda u Vranju Gž 1182/20 od 21.06.2021. godine odbijena je žalba protivnika predlagača i potvrđeno rešenje Osnovnog suda u Vranju R1 32/18 od 06.12.2019. godine. Odbijen je zahtev predlagača za naknadu troškova drugostepenog postupka.

Protiv pravnosnažnog drugostepenog rešenja protivnik predlagača blagovremeno je izjavio reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postpuka, pogrešne primene materijalnog prava i odluke o troškovima postupka.

Predlagač je podneo odgovor na reviziju.

Ispitujući pobijano drugostepeno rešenje, u granicama revizijskih navoda u smislu odredbe člana 408, u vezi odredbe člana 420. ZPP i 27. stav 2. Zakona o vanparničnom postupku, Vrhovni kasacioni sud je utvrdio da je revizija protivnika predlagača neosnovana.

U postupku donošenja pobijanog drugostepenog rešenja nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, od predlagača je rešenjem Opštinskog sekretarijata za upravu – Odeljenje za upravno-pravne poslove SO Vranje od 20.03.1992. godine eksproprisano gradsko građevinsko zemljište sa kat. parcele broj .. KO Vranje, u površini od 1282 m2, i gradsko građevinsko neizgrađeno zemljište sa kat. parcele broj .. KO Vranje u površini od 486 m2, vlasništvo ovde predlagača. Zemljište je eksproprisano radi izgradnje skladišta – radišta, a za potrebe Društvenog fonda za građevinsko zemljište i puteve Opštine Vranje. Tom prilikom ovde predlagaču nije isplaćena naknada za eksproprisano zemljište. Veštačenjem u ovom postupku utvrđena je tržišna cena za eskproprisanu nepokretnost predlagača u iznosu od 3.900,00 dinara po m2, a na osnovu Odluke o određivanju zona. Shodno navedenoj Odluci, predmetne parcele nalaze se u planu detaljne regulacije zone 4, a zemljište se nalazi u trećoj zoni, u poslovno-proizvodnoj odnosno prerađivačkoj zoni, pri čemu je reč o komunalno opremljenom zemljištu, sa izgrađenim saobraćajnicama, niskonaponskom i vodovodnom mrežom i mrežom fekalne kanalizacije. U toku postupka pozvano je javno preduzeće „Pošta“ da prihvati svojstvo umešača i stupi u parnicu, što je navedeno preduzeće odbilo uz obrazloženje da pomenuto zemljište nije privedeno nameni zbog koje je eksproprisano i da JP „Pošta Srbije“ nije u faktičkoj državini tog zemljišta. Na opisani način je postupljeno jer je protivnik predlagača istakao da je predmetno zemljište, vlasništvo predlagača, eksproprisano za potrebe krajnjeg korisnika OOUP PTT Vranje (sada JP PTT Vranje), te da je to preduzeće obveznik plaćanja naknade.

Nižestepeni sudovi su stanovišta da je protivnik predlagača u obavezi da predlagaču isplati utvrđen iznos naknade za eksproprisano zemljište. Kako je rešenjem o eksproprijaciji zemljište eksproprisano u korist Opštine Vranje, a za potrebe Društvenog fonda za građevinsko zemljište i puteve Opštine Vranje, nižestepeni sudovi zaključuju da je krajnji korisnik po rešenju o eksproprijaciji Grad Vranje kao pravni sledbenik Opštine Vranje. Visina naknade je utvrđena po tržišnoj ceni, u skladu sa odredbom člana 41. stav 2. Zakona o eksproprijaciji.

Vrhovni kasacioni sud je stanovišta da su odluke nižestepenih sudova donete pravilnom primenom materijalnog prava na utvrđeno činjenično stanje. Shodno odredbi člana 44. stav 2. Zakona o eksproprijaciji („Sl. glasnik SRS“,br.40/84,... „Sl. glasnik RS“, br.6/90), važećeg u vreme donošenja rešenja o eksproprijaciji, visina naknade u novcu za eksproprisanu nepokretnost određuje se po tržišnoj vrednosti, prema okolnostima u momentu zaključenja sporazuma o visini naknade, a ako sporazum nije postignut, prema okolnostima u momentu donošenja prvostepene odluke o naknadi. U skladu sa odredbom člana 45. istog zakona, naknada za eksproprisano poljoprivredno i građevinsko zemljište u građevinskom području određuje se u novcu prema tržišnoj vrednosti takvog zemljišta (stav1), na osnovu podataka o tržišnoj vrednosti koje daje služba društvenih prihoda i podataka o iznosima iz sporazuma o naknadi za eksproprisano zemljište, za poslednju kalendarsku godinu u tom mestu (stav 2). Shodno odredbi člana 71. stav 1. Zakona, korisnik eksproprijacije je dužan da navedenu naknadu isplati ranijem sopstveniku u roku određenom sporazumom o naknadi, odnosno u roku od 15 dana od dana pravnosnažnosti odluke o naknadi.

Nesporna je činjenica da je od ovde predlagača eksproprisano gradsko građevinsko i gradsko građevinsko neizgrađeno zemljište u označenoj površini, u korist Opštine Vranje, za potrebe Društvenog fonda za građevinsko zemljište i puteve Opštine Vranje. Nesporna je činjenica da između ranijeg sopstvenika i korisnika eksproprijacije nije postignut sporazum o naknadi koja se ima isplatiti ranijem sopstveniku. Stoga je odlukom suda pravilno obavezan ovde protivnik predlagača kao korisnik eksproprijacije po rešenju o eksproprijaciji da predlagaču kao ranijem sopstveniku isplati utvrđenu naknadu. Naknada je utvrđena prema tržišnoj vrednosti za eksproprisanu nepokretnost u skladu sa odredbom člana 45. tada važećeg Zakona o eksproprijaciji, odnosno u skladu sa odredbom člana 42. važećeg Zakona o eksproprijaciji.

Neosnovan je revizijski navod protivnika predlagača da je predmetnu naknadu trebalo da plati krajnji korisnik eksproprisanog zemljišta, a ne Grad Vranje, koji je samo vodio upravni postupak eksproprijacije. U toku postupka je utvrđeno, a isto nesporno proizlazi i iz rešenja o eksproprijaciji, da je od predlagača eksproprisano zemljište u korist Opštine Vranje. Stoga je na plaćanje naknade pravilno obavezan protivnik predlagača kao korisnik eksproprijacije, koji je kao takav decidno određen u rešenju o eksproprijaciji. Predlagač u toku postupka nije dokazao da je eksproprijacija faktički izvršena u korist drugog pravnog lica. Bez uticaja je revizijski navod protivnika predlagača da je katastarska parcela .. KO Vranje, eksproprisana od predlagača u površini od 1282 m2, u katastru nepokretnosti upisana kao javna svojina RS. U konkretnom slučaju nije reč o svojinskom sporu, za koje bi bilo relevantno ko je upisan kao imalac eksproprisanih nepokretnosti, već o postupku za utvrđivanje naknade za eksproprisane nepokretnosti koju plaća korisnik eksproprijacije. Vrhovni kasacioni sud je cenio i ostale revizijske navode protivnika predlagača, ali ih je ocenio neosnovanim i bez uticaja na pravilnost drugostepene odluke.

Na osnovu iznetog odlučeno je kao u izreci, primenom odredbe čl. 414 ZPP, u vezi odredbe čl. 420 ZPP.

Predsednik veća - sudija

dr Dragiša B. Slijepčević,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić