Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja je po osnovu nasleđa vlasnik 1/6 od kp.br. 6... njiva 6. klase u MZV „...“, ukupne površine 2 ha 15 ari 68 m2, kao i neuknjiženog građevinskog objekta – porodične stambene zgrade izgrađene na ovoj parceli. Pravni prethodnik tužilje, sada pok. BB je za života sa pravnim prethodnikom tuženog JP PU „Resavica“ RMU „...“ iz ..., zaključio poravnanje pred Opštinskim sudom u Sokobanji u predmetu R 30/04 od 03.12.2004. godine, kojim se pravni prethodnik tuženog obavezao da ocu tužilje isplati iznos od 486.133,39 dinara, na ime neophodnih radova za sanaciju porodične stambene zgrade, pomoćnih prostorija i ambara, koji se nalaze na kp.br. ... KO ..., a koji su oštećeni usled uticaja podzemne ekploatacije uglja. Ocenom nalaza i mišljenja veštaka koji su angažovani u ovom postupku, utvrđeno je da se navedena parcela, na kojoj se nalazi kuća i dva ekonomska objekata, nalaze u zoni uticaja rudarskih radova, gde kao posledica na površini terena dolazi do pojave uleganja – sleganja terena, što dovodi do deformacije zidnih objekata, zbog čega je šteta koja je nastala na objektima u uzročno posledičnoj vezi sa delatnošću tuženog, uz zaključak veštaka, koji su sudovi prihvatili u potpunosti, da sanacija i uspostavljanje ranijeg stanja nije moguća, kao ni uklanjanja uzroka i sprečavanja štete na opisanim nepokretnostima, zbog čega je bilo celishodno izvršiti i njihovu eksproprijaciju, posebno u situaciji kada je tužilji od strane građevinske inspekcije dat nalog da se isele iz opisanih nepokretnosti. Ukupna tržišna vrednost parcele prema cenama na dan davanja nalaza 25.07.2015. godine (na predlog parničnih stranaka a u cilju efikasnosti ovog postuka nije obavljeno novo veštačenje), iznosi 215.680,20 dinara, vrednost stambenog objekta 4.278.554,91 dinar, što sa vrednošću pomoćnih objekata ukupno iznosi 7.957.666,53 dinara.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, pobijanom presudom je delimično usvojen tužbeni zahtev i tužilji dosuđen napred navedeni iznos, kao naknada štete koja je u uzročno posledičnoj vezi sa delatnošću tuženog, uz ocenu sudova da je prigovor zastarelosti ovog potraživanja neosnovan, s obzirom da je visina štete utvrđena tek na osnovu nalaza veštaka iz oblasti građevinarstva dana 25.07.2015. godine, a tužba je podneta sudu 21.09.2015. godine, pri čemu je i izveštaj komisije o stanju objekata u selu ... i ... od 11.09.2012. godine, a na koji su se pozvali i veštaci, sačinjen od strane tuženog.

Vrhovni kasacioni sud nalazi da je pobijana presuda zasnovana na pravilnoj primeni materijalnog prava.

Tužilja je vlasnik nepokretnosti koje su usled dugogodišnje eksploatacije uglja u tom području od strane tuženog, dovedene u stanje da tužilja kao vlasnik ne može koristiti za život, pre svega za stanovanje u koju svrhu su objekti uz dozvolu nadležnih organa, podignuti još 1973. godine. Delimičnom sanacijom tih objekata, nakon zaključenog poravnanja sa pravnim prethodnikom tuženog 2004. godine, imovinsko pravni odnosi stranaka nisu definitivno rešeni, jer je i nakon sanacije objekata tužilje, tuženi nastavio da i dalje u istoj zoni, obavlja delatnost eksploatacije uglja, zbog koje su se tokom 2011. godine i 2012. godine, javile nove deformacije i oštećenja na objektima, usled uleganja-sleganja terena u meri koja je dovela do potpune nemogućnosti korišćenja ovih nepokretnosti u potrebne namene, a pre svega za stanovanje, zbog čega su nadležni organi naložili tužilji iseljenje iz navedenih nepokretnosti.

Dakle, iz utvrđenog činjeničnog stanja, a u kontekstu materijalno pravnih propisa koji utvrđuju obavezu štetnika da štetu koju je skrivio naknadi oštećenom (član 154, 185. stav 1, 2. i 4. ZOO), na koje su se pozvali sudovi donoseći pobijanu presudu, jasno proizilazi obaveza tuženog da po ovom osnovu isplati dosuđeni iznos, koji predstavlja tržišnu vrednost nepokretnosti čiji je vlasnik tužilja, koja je radnjama i delatnošću tuženog, onemogućena da koristi imovinu čiji je vlasnik. Ovakav zaključak sudova se ne dovodi u sumnju ni navodima revizije, kojima se isključivo osporava ocena sudova u pogledu zastarelosti ovog potraživanja. Vrhovni kasacioni sud nalazi da su sudovi odlučujući o ovom prigovoru, pravilno primenili odredbe člana 376. ZOO, te da su imajući u vidu utvrđeno činjenično stanje, pravilno zaključili da nije nastupila zastarelost ovog potraživanja u smislu navedene zakonske odredbe, imajući pri tome u vidu i nespornu činjenicu da uzrok štete nije otklonjen i da se s obzirom na delatnost tuženog, a to je eksploatacija uglja, kontinuirano proizvode štetne posledice.

Iz navedenih razloga, primenom člana 414. ZPP, odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća – sudija

Jasminka Stanojević, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić