Protiv pravnosnažne drugostepene presude, tuženi su blagovremeno izjavili revizije i to tužena JP „Gradska stambena agencija“ zbog pogrešne primene materijalnog prava, a tužena BB iz svih zakonom propisanih razloga.

Ispitujući pobijanu presudu na osnovu člana 403. stav 2. tačka 3. i člana 408. ZPP (''Službeni glasnik RS'' br. 72/11... 18/20) Vrhovni kasacioni sud je našao da su revizije tuženih neosnovane.

U provedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP na koju ovaj sud pazi po službenoj dužnosti, a tužena BB u svojoj reviziji ni na jednu konkretnu povredu postupka ne ukazuje.

Prema činjeničnom stanju, koje je utvrdio drugostepeni sud po održanoj raspravi, 20.04.1993. godine Privatno preduzeće za projektovanje i inženjering „Robi“ iz Pančeva kao prodavac i tužilac AA kao kupac zaključili su ugovor o prodaji stana površine 52m², stan broj .. u objektu oznake L-1 spratnosti II+4 u naselju „VV“ u ... . Ugovoreno je da će stan biti izgrađen prema projektno tehničkoj dokumentaciji i izgrađen od strane prodavca, a da kupac može predložiti prodavcu da izvrši određene izmene u toj dokumentaciji. Ugovorena je fiksna cena od 22.500,00 dinara po m² korisne površine, a kupac je obavezan da konačan iznos cene uplati u roku od dva dana od dana potpisivanja ugovora s tim što je rok završetka i predaje stana šest meseci. Ugovorom je predviđena ugovorna kazna za slučaj da prodavac zakasni sa završetkom izgradnje i predaje stana kupcu, a garantni rok za kvalitet građevinskih radova je 10 godina, s tim što se prodavac obavezao da na pismeni zahtev kupca otkloni nedostatke za koje je odgovoran o svom trošku u primerenom roku. Ugovor je overen pred Opštinskim sudom u Pančevu 09.02.2000. godine, a za izgradnju objekta u kome se nalazi predmetni stan prodavac je dobio odobrenje za gradnju 30.07.1993. godine. Po zaključenju ugovora sa tužiocem nad prodavcem PP „Robi“ otvoren je 1998. godine stečaj. Rešenjem St 1262/98 od 21.12.2001. godine utvrđeno je potraživanje stečajnih poverilaca pa i ovde tužioca i to na predaju stana u ulici ... broj .., stan .., površine 52m² ili protivvrednost od 36.000 nemačkih maraka. To rešenje je postalo pravnosnažno 19.03.2002. godine. S obzirom da su stanovi koji se nalaze u istom objektu gde i stan za koji je tužilac zaključio pomenuti ugovor o prodaji sa stečajnim dužnikom započeti, ali da nisu dovršeni 25.05.1999. godine postignut je dogovor između Direkcije za izgradnju i uređenje Pančeva, PP „Robi“ i PP „Aleks“ iz Obrenovca da se završetak izgradnje tih stanova ustupi PP „Aleks“ i da se određeni broj tako izgrađenih stanova dodeli Fondu solidarnosti Pančevo. Na osnovu tog sporazuma zaključen je 26.07.1999. godine ugovor o prodaji stanova kojim je PP „Aleks“ iz Obrenovca prodao kupcu Fondu solidarnosti Pančevo četiri stana među kojima i ovde sporni stan površine 53,15m² u ulazu broj .. na .. spratu, dvosoban.

Posle zaključenog ugovora o prodaji stana između PP „Aleks“ kao prodavca i Fonda solidarnosti Pančevo kao kupca i nakon donošenja rešenja St 1262/98 od 21.12.2001. godine kojim je utvrđeno potraživanje tužioca na sporni stan ili isplatu 36.000 nemačkih maraka, 15.11.2006. godine zaključen je ugovor kojim je utvrđeno da je „Opštinska stambena agencija“ kao pravni prethodnik tuženog JP „Gradska stambena agencija“ vlasnik po osnovu izgradnje dvosobnog stana u ..., u ulici ... broj .., stan broj .., površine 53,15m² - ovde sporni stan, da je taj stan na konkursu dodeljen AD „Pan projekt“ iz Pančeva, koji je bio tuženi u ovom postupku ali je u međuvremenu zbog otvaranja stečaja postupak u odnosu na njega prekinut, te da tužena BB kao zakupac tog stana ima pravo na njegov otkup. Ugovorom je dalje utvrđeno da BB isplati vlasniku JP „Opštinska stambena agencija“ 625.900,80 dinara koji iznos predstavlja potraživanje vlasnika prema njenom zakupodavcu i da je isplatom tog iznosa kupac istovremeno isplatio otkupnu cenu stana prema svom prodavcu AD „Pan projekt“ i time postala vlasnik spornog stana. Pre nego što je 29.07.1999. godine PP „Aleks“ kao prodavac zaključio ugovor o prodaji Fondu solidarnosti Pančevo stana koji je 1993. godine prodat tužiocu, PP „Robi“ iz Pančeva, tužiočev prodavac je sa PP „Aleks“ iz Obrenovca kao izvođačem radova zaključio aneks ugovora o izgradnji 26.05.1999. godine kojim su ugovorne strane održale na snazi ugovor od 26.05.1999. godine i kojim su utvrdile da se izvođač PP „Aleks“ obavezuje da izvrši sve radove na sanaciji do sada izvedenih radova ukupne neto površine 606,12m² i da se izvođaču radova ugovorena cena izvedenih radova plati ustupanjem prava vlasništva i raspolaganja na 390,91m² izgrađenog stambenog prostora, s tim da ugovorena cena ne obuhvata pravo raspolaganja sa pet stanova ukupne neto površine 205,55m² + 35,27m² kao i 180m² dodatne stambene površine koja površina ostaje na raspolaganje naručiocu odnosno PP „Robi“. Ugovorne strane su se dogovorile da će zapisnikom opredeliti i individualno odrediti brojeve stanova kojim raspolažu naručilac i izvođač kao i stanova koji su već ustupljeni poveriocu na ime namirenja njihovih potraživanja koji zapisnik čini sastavni deo aneksa. Izvođač je obavezan da ukoliko je prodao veći broj stanova, tako da naručiocu ne može staviti na raspolaganje 180m² stambene površine, može obavezu prema naručiocu ispuniti ustupanjem slobodne stambene površine pre svega manjih stambenih jedinica i ustupanja odgovarajuće količine građevinskog materijala ili isplatom u novcu polazeći od tržišne vrednosti stana.

Tužilac u ovoj parnici traži da se utvrdi da je ugovor koji su međusobno zaključili JP „Opštinska stambena agencija“, AD „Pan projekt“ i BB, a po kome je tužena BB postala vlasnik spornog stana ništav zbog toga što je pre zaključenja ovog ugovora tužilac već postao vlasnik predmetnog stana. Po izvedenim dokazima na raspravi drugostepeni sud zaključuje da je tužiočev tužbeni zahtev osnova jer je tužilac u postupku dokazao da je bio vlasnik predmetnog stana te da otuda tuženici istim kasnije nisu mogli raspolagati pa je samim tim ugovor koji je predmet spora ništav kao protivan prinudnim propisima. Pri tome, drugostepeni sud nalazi da činjenica da je ugovor po kome je tužilac postao vlasnik predmetnog stana zaključen 1993. godine, a da je overen pred sudom 2000. godine nije od značaja s obzirom da se navedeni ugovor može smatrati ugovorom o građenju, a za punovažnost takvog ugovora nije obavezno da potpisi ugovarača na njemu budu overeni kod suda. Takođe je drugostepeni sud i cenio isticanje tužene BB o jačem pravu svojine na predmetnom stanu, ali je sud našao da to nije od značaja za ocenu punovažnosti ugovora.

Pravilno je zaključio drugostepeni sud da je sporni ugovor u konkretnom slučaju ništav. Odredbom člana 47. ZOO je propisano da kada je predmet obaveze nemoguć, nedopušten, neodređen ili neodrediv, ugovor je ništav. U konkretnom slučaju stan koji je bio predmet raspolaganja između tuženika je pre toga već postao vlasništvo tužioca ne samo po osnovu ugovora o građenju, a kako je ugovor kojim je tužilac stekao pravo na stanu tretirao drugostepeni sud, nego i zbog činjenice da je u toku postupka stečaja nad PP „Robi“ tužiocu utvrđeno pravo potraživanja upravo na predaju predmetnog stana. Kod takve odluke stečajnog suda nije od presudnog značaja isticanje u reviziji tuženog JP „Gradska stambena agencija“ da se predmetni ugovor ne može tretirati ugovorom o građenju već da se radi o ugovoru o kupoprodaji. Tužena BB u svojoj reviziji osporava punovažnost ugovora između tužioca i PP „Robi“ tvrdeći da se radi o falsifikatu, ali se očigledno radi o okolnostima za koje je ova tužena saznala nakon okončanja postupka, pa se te okolnosti ne mogu uzimati u obzir prilikom odlučivanja o reviziji.

Kako se ni ostalim navodima iz revizija ne dovodi u sumnju pravilnost drugostepene odluke, to je i odlučeno kao u izreci na osnovu člana 414. stav 1. ZPP.

Predsednik veća - sudija

Božidar Vujičić, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić