U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Milomira Nikolića, predsednika veća, Marine Govedarica i Slađane Nakić-Momirović, članova veća, u parnici tužilje AA iz ..., čiji je punomoćnik Miodrag Radančić, advokat iz ..., protiv tuženog BB iz ..., čiji je punomoćnik Mile Petković, advokat iz ..., radi uređenja ličnih odnosa deteta sa roditeljem koji ne vrši roditeljsko pravo, odlučujući o reviziji tuženog izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž2 480/16 od 17.11.2016. godine, u sednici održanoj 29.03.2017. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE kao neosnovana revizija tuženog izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž2 480/16 od 17.11.2016.godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Apelacionog suda u Nišu Gž2 480/16 od 17.11.2016. godine, u delu koji se revizijom pobija, odbijena je žalba tuženog i potvrđena presuda Osnovnog suda u Knjaževcu P2 9/15 od 06.09.2016. godine, u stavu trećem izreke, kojim je određen način održavanja ličnih odnosa između tuženog BB i mal. VV, na taj način da kada tuženi BB boravi u ... može ostvariti lični kontakt sa detetom po dogovoru sa majkom – tužiljom i po želji deteta, u početku uz obavezno prisustvo majke sve dok se između deteta i oca ne uspostavi odnos bliskosti i poverenja, a u periodu kada tuženi ne boravi u ... kontakt između njega i maloletnog deteta će se odvijati putem dostupnih načina komunikacije (telefon i internet).

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tuženi je blagovremeno izjavio reviziju zbog bitnih povreda odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Ispitujući pobijanu presudu primenom člana 408. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ broj 72/11, 55/14), Vrhovni kasacioni sud je našao da revizija nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, kao ni druge bitne povrede odredaba parničnog postupka iz člana 407. stav 1. tač. 2. i 3. ZPP, zbog kojih se revizija može izjaviti, a na koje tuženi neosnovano ukazuje u reviziji.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, iz vanbračne zajednice parničnih stranaka rođena je njihova maloletna ćerka ... godine. Po prestanku zajednice svojih roditelja dete živi sa majkom - tužiljom u porodičnom domaćinstvu roditelja tužilje, u odvojenom stanu. Tuženi od 2007. godine živi i radi u ..., gde je 2016. godine zasnovao porodicu u kojoj nema dece, a zaposlen je u oblasti turizma i hotelijerstva. Prema izveštaju Centra za socijalni rad u ..., pribavljenom za potrebe ovog postupka, maloletna devojčica je imala samo dva susreta sa ocem, a posednji put tokom leta 2014.godine, kada je sa njim, u pratnji majke, bila na letovanju. Po mišljenju organa starateljstva, potrebno je obezbediti redovne i nesmetane kontakte maloletnog deteta sa ocem, kako bi došlo do upoznavanja i postepenog emocionalnog približavanja oca i deteta. Predlog Centra za socijalni rad je da se viđanje između deteta i oca, kada otac boravi u zemlji, odvija po dogovoru roditelja i u skladu sa željama deteta, u početku, u prisustvu majke. Kada otac ne boravi u zemlji, predlog organa starateljstva je da se kontakt između oca i deteta odvija putem telefona i interneta, a u cilju upoznavanja i uspostavljanja boljeg odnosa, što je od značaja za pravilan razvoj deteta.

Kod tako utvrđenog činjeničnog stanja, pravilan je zaključak nižestepenih sudova da treba omogućiti održavnje ličnih odnosa maloletnog deteta sa ocem, odnosno tuženim, u skladu sa predlogom organa starateljstva.

Prema članu 61. stav 2. Porodičnog zakona („Službeni glasnik RS“ br. 18/2005 i 72/11), dete ima pravo da održava lične odnose sa roditeljem sa kojim ne živi. Članom 78. stav 3. Porodičnog zakona, propisano je da roditelj koji ne vrši roditeljsko pravo ima pravo i dužnost da izdržava dete, da sa detetom održava lične odnose i da o pitanjima koja bitno utiču na život deteta odlučuje zajednički i sporazumno sa roditeljem koji vrši roditeljsko pravo. Odredbom člana 266. stav 1. Porodičnog zakona, propisano je da je sud, u sporu za zaštitu prava deteta i u sporu za vršenje, odnosno lišenje roditeljskog prava, uvek dužan da se rukovodi najboljim interesom deteta, dok je u članu 270. istog zakona, propisano, između ostalog, da je sud pre nego što donese odluku o zaštiti prava deteta, dužan da zatraži nalaz i stručno mišljenje od organa starateljstva, porodičnog savetovališta ili druge ustanove specijalizovane za posredovanje u porodičnim odnosima.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, nižestepeni sudovi su pravilno primenili materijalno pravo, kada su utvrdili način održavanja ličnih odnosa deteta sa tuženim, odnosno roditeljem koji ne vrši roditeljsko pravo, uzimajući za osnov svoje odluke predlog Centra za socijalni rad. Takav predlog je dat od strane kvalifikovanog stručnog organa i u skladu je sa najboljim interesom deteta. Naime, tuženi živi van zemlje i nema čestih ličnih kontakata sa detetom, dok majka odnosno tužilja vodi brigu i stara se o detetu od njegovog rođenja. Dete sada pohađa ... razred osnovne škole i može da usvoji savremene načine komunikacije (internet i sl.), što oba roditelja treba da joj omoguće, kako bi mogla da uspostavi i održava kontakt sa ocem. Shodno tome, nižestepeni sudovi su pravilno ocenili da je u najboljem interesu deteta da se susreti sa ocem, kada on boravi u zemlji, održavaju u prisustvu majke, a kada otac nije u zemlji, elektronskim putem, čime se ocu odnosno tuženom pruža mogućnost da prati i utiče na vaspitanje deteta i da odlučuje o pitanjima koja bitno utiču na život deteta. Stoga, navodi revizije o pogrešnoj primeni materijalnog prava nisu osnovani.

Na osnovu člana 414. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u izreci presude.

Predsednik veća-sudija

Milomir Nikolić,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić