Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu odluku, primenom odredbe člana 408. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ br. 72/11...18/20) i utvrdio da je revizija tužioca neosnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a ni povrede stava 1. tog člana Zakona, pred drugostepenim sudom, koje bi mogle da utiču na donošenje zakonite i pravilne odluke.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, pred Opštinskim sudom u Kruševcu je, u predmetu R 3162/2001 dana 16.10.2001. godine, zaključeno poravnanje između predlagača AA iz sela ..., Opština ... (ovde tužioca) i BB, sa jedne strane i protivnika predlagača Privrednog društva „VV“ d.o.o. Kruševac sa druge strane, na osnovu koga predlagači imaju pravo svojine, po osnovu finansiranja izgradnje na osam stanova navedenih u tom poravnanju, ukupne površine 506 m2, sa pripadajućim podrumima koji imaju iste brojeve kao i stanovi, a nalaze se u stambenoj zgradi .. u ulici ... broj .. u ... na kp.br. .. K.O. ... . Određena je i zajednički predložena i dogovorena privremena mera zabranom prodaje ili bilo kakvog drugog opterećenja stanova broj 10, 20, 30, 46,50, 56, 60, 70, 75 i 80 ili bilo kakva prenumeracija izvan projekta u stambenoj zgradi .. u ulici ... br. .. u ... na kp.br. .. K.O. ... a od strane protivnika predlagača. Na osnovu dostavne naredbe, primerak rešenja je dostavljen Upravi prihoda, Geodetskoj upravi i Službi za overu Opštinskog suda u Kruševacu. Zakonski zastupnik privrednog društva „VV“ d.o.o. Kruševac nikada nije uveo tužioca u državinu stanova koji su bili predmet tog poravnanja, iako su isti bili u celosti izgrađeni i završeni. VV je preminuo 2004. godine, a potom su svi predmetni stanovi prodati trećim licima tako što je poslednji ugovor overen pred Opštinskim sudom u Kruševcu dana 16.04.2008. godine. Tokom 2010. godine, tužilac je saznao da je nad privredenim društvom „VV“ d.o.o. Kruševac, otvoren stečajni postupak u kom je tužilac, preko punomoćnika, dostavio zahtev za izlučenje dana 29.04.2015. godine, stečajnom dužniku tog privrednog društva, kojim je tražio da se donese odluka o izlučenju na predmetnim stanovima broj 10, 20, 30,4 6, 50, 56, 60, 70, 75 i 80 u zgradi .. koja se nalazi u ulici ... broj .. u ... na kp.br. .. K.O. ..., a na kojima je izlučni poverilac stekao pravo svojine po osnovu zaključenog sudskog poravnanja kod Opštinskog suda u Kruševcu u predmetu R 3162/2001. Stečajni upravnik Privrednog društva „VV“ d.o. Kruševac, osporio je zahtev tužioca za izlučenje gore navedenog stambenog prostora, pošto to društvo nije u državini navedenih stanova. Tužilac svoj tužbeni zahtev za naknadu materijalne štete zasniva na nezakonitom i nepravilnom radu organa tužene – Opštinskog suda u Kruševacu, koji je propustio da službi overe – vanparničnom odeljenju, Upravi prihoda i Geodetskoj upravi dostavi primerak poravnanja R 3162/2001 od 16.10.2001. godine a kojim je protivniku predlagača „VV“ d.o.o. Kruševac, zabranjeno raspolaganje predmetnim stanovima. Tužena je, u podnesku od 26.02.2016. godine, istakla prigovor zastarelosti tužiočevog potraživanja imajući u vidu protek vremena od dana zaključenja ugovora o kupoprodaji stanova do dana podnošenja tužbe.

Kod utvrđenog činjeničnog stanja, pravilno su nižestepeni sudovi zaključili da je potraživanje tužioca zastarelo zbog čega je, pravilno, njegov tužbeni zahtev za naknadu štete odbijen.

Odredbom člana 172. stav 1. Zakona o obligacionim odnosima propisano je da pravno lice odgovara za štetu koju njegov organ prouzrokuje trećem licu u vršenju ili u vezi sa vršenjem svojih funkcija.

Potraživanje naknade štete zastareva u rokovima propisanim odredbom člana 376. stav 1. i 2. Zakona o obligacionim odnosima tako što je stavom 1. te odredbe Zakona propisan rok od tri godine od kada je oštećenik doznao za štetu i za lice koje je štetu učinilo, a stavom drugim iste odredbe propisano je da u svakom slučaju ovo potraživanje zastareva za pet godina od kada je šteta nastala.

Odredbom člana 360. stav 1. Zakona o obligacionim odnosima propisano je da zastarelošću prestaje pravo zahtevati ispunjenje obaveze. Zastarelost nastupa kada protekne zakonom određeno vreme u kom je poverilac mogao zahtevati ispunjenje obaveze, shodno stavu drugom te odredbe zakona. U smislu stava trećeg odredbe člana 360. Zakona o obligacionim odnosima, sud se ne može obazirati na zastarelost ako se dužnik nije na nju pozvao.

U konkretnom slučaju, tuženi se pozvao na zastarelost pa kako je osnov potraživanja tužioca naknada štete, sledi da njegovo potraživanje zastareva u subjektivnom roku od tri godine od kada je doznao za štetu i za lice koje je štetu učinilo, odnosno objektivnom roku od pet godina od kada je šteta nastala. Šteta je za tužioca nastala prodajom stanova koji su bili predmet zaključenog sudskog poravnanja protivno odobrenoj i zajednički predloženoj privremenoj meri kojom je bila zabranjena prodaja i bilo kakvo drugo opterećenje predmetnih stanova. U toj situaciji, šteta je za tužioca nastajala sukcesivno, prodajom svakog pojedinog stana na koji se zabrana odnosi, a u punom obimu šteta je za tužioca nastala prodajom poslednjeg neprodatog stana, na osnovu ugovora koji je overen dana 16.04.2008. godine. Zastarelost počinje teći prvog dana posle dana kada je poverilac imao pravo da zahteva ispunjenje obaveze, ako zakonom za pojedine slučajeve nije šta drugo propisano, shodno odredbi člana 361. stav 1. Zakona o obligacionim odnosima. To znači da je tužilac imao mogućnost da tužbu za naknadu štete podnese najkasnije 16.04.2013. godine, u okviru objektivnog roka od pet godina propisanog citiranom odredbom člana 376. stav 2. Zakona o obligacionim odnosima. Pošto je tužilac tužbu sudu podneo dana 21.12.2015. godine, sledi da je prigovor zastarelosti koji je tužena istakla osnovan, a zbog toga je tužbeni zahtev tužioca neosnovan.

Neosnovani su navodi revizije tužioca da mu je Opštinski sud u Kruševcu štetu naneo nečinjenjem, odnosno propuštanjem dostavljanja privremene mere službi overe i vanparničnom odeljenju Opštinskog suda u Kruševcu. U vreme kada su zaključivani ugovori o kupoprodaji predmetnih stanova u primeni je bio Zakon o overavanju potpisa, rukopisa i prepisa („Službeni glasnik RS“ br. 39/1993), na osnovu koga je Osnovni sud u Kruševcu te ugovore overavao. Odredbom člana 1. tog Zakona, stavom prvim, propisano je da je overavanje potpisa ili rukopisa potvrđivanje njihove autentičnosti. Ovim overavanjem ne potvrđuje se istinitost sadržaja isprave (stav 4.). Odredbom člana 2. stav 1. Zakona o overavanju potpisa, rukopisa i prepisa propisano je da overavanje potpisa, rukopisa i prepisa obavlja opštinski sud, ako ovim ili drugim zakonom nije drukčije određeno. Dakle, službeno lice suda koje overava potpis odnosno rukopis, ne potvrđuje istinitost sadržaja isprave nego potvrđuje autentičnost potpisa pa je zbog toga bez uticaja to što je postojala zabrana otuđenja stanova koji su bili predmet ugovora overavnih pred sudom, jer službeno lice suda nije bilo dužno da se upušta u sadržaj isprave čiju je autentičnost overavalo.

Neosnovani su navodi revizije tužioca da je za njega šteta nastala tek momentom kada je postupajući sudija, dostavnom naredbom, naložio dostavljanje poravnanja, što je bilo 2015. godine. Suprotno tome, šteta je za tužioca nastala prodajom stanova koji je trebalo da budu njemu predati, na osnovu zaključenog sudskog poravnanja, pa je momenat dostavljanja tog poravnanja službi overe i vanparničnom odeljenju Opštinskog suda u Kruševcu, bez uticaja na početak toka roka zastarevanja tužiočevog potraživanja.

Iz izloženih razloga, Vrhovni kasacioni sud je odluku kao u izreci doneo primenom odredbe člana 414. stav 1. Zakona o parničnom postupku.

Predsednik veća - sudija

Vesna Popović,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić