Malodobne tužilje podnele su odgovor na reviziju tuženog.

Ispitujući pobijanu drugostepenu presudu u granicama revizijskih navoda, u smislu odredbe člana 408. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je utvrdio da je revizija tuženog neosnovana.

U postupku donošenja drugostepene presude nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti. Revizija ne može da se izjavi zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 1 ZPP, učinjene u postupku pred prvostepenim sudom, u skladu sa odredbom člana 407. stav 1. tačka 3. ZPP.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, brak zakonske zastupnice malodobnih tužilja i tuženog razveden je presudom Osnovnog suda u Novom Sadu P2 373/12 od 29.03.2012. godine. Malodobne tužilje AA, rođena ...2003. godine i BB, rođena ...2005. godine, poverene su majci na samostalno vršenje roditeljskog prava. Tuženi je inicijalno bio obavezan da na ime izdržavanja malodobnih tužilja plaća iznos od po 6.000,00 dinara za svako dete. Navedena presuda izmenjena je presudom Osnovnog suda u Novom Sadu P2 851/2014 od 04.02.2105. godine. godine tako što je iznos izdržavanja povećan na 7.000,00 dinara mesečno po detetu. Tuženi je umesto navedenog iznosa od 7.000,00 dinara do dana podnošenja tužbe u ovom postupku na ime izdržavanja maloletnih tužilja plaćao iznos od po 9.000,00 dinara za svako dete. U toku postupka utvrđene su mesečne potrebe maloletnih tužilja i utvrđeno je da mesečne potrebe maloletne AA iznose 27.000,00 dinara, a maloletne BB 25.500,00 dinara, kao i struktura tih potreba. U pogledu mogućnosti tuženog kao dužnika izdržavanja utvrđeno je da ima u kuću u svom vlasništvu, da ostvaruje redovna mesečna primanja u iznosu od 70.000,00 dinara, da izdržava svog sina maloletnog DD, rođenog ...2013. godine, dobijenog u braku sa novom suprugom ĐĐ. Tuženi ima i sina EE rođenog ...2002. godine, za kog plaća izdržavanje u iznosu od 9.000,00 dinara mesečno. Utvrđeno je da je u prethodnom periodu bio radno angažovan u ... u periodu od 2015. godine do 2020. godine, gde je svake godine boravio po tri meseca i ostvarivao prosečne mesečne prihode od 270.000,00 dinara do 340.000,00 dinara, uz snošenje troškova za hranu i druge lične potrebe. Nije izvesno da li će tuženi ponovo imati takav radni angažman. Tuženi ima i mesečnu ratu kredita u iznosu od 229,10 evra mesečno. Zastupnica malodobnih tužilja živi sa tužiljama u stanu koji je u njenom vlasništvu, površine 44 m2. Radi kao ... u lokalu koji je u njenom vlasništvu. U periodu od 09.09.2019. godine do dana 04.08.2020. godine, kada je ponovo registrovala delatnost, majka malodobnih tužilja je neprijavljeno obavljala ... delatnost u kom periodu je mogla mesečno da zaradi oko 30.000,00 dinara.

Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev tužilja za iznos od po 12.000,00 dinara mesečno za svako dete, nalazeći da je ovaj iznos adekvatno srazmeran potrebama malodobnih tužilja i mogućnostima tuženog kao dužnika izdržavanja. Prvostepeni sud nalazi da su se promenile okolnosti na osnovu kojih je bila doneta prethodna odluka o visini izdržavanja malodobnih tužilja. Imajući u vidu vremenski period koji je protekao, da su tužilje sada učenice srednje škole, to su njihove potrebe za garderobom, higijenom i slobodnim aktivnostima povećane. Utvrđena je visina izdržavanja u iznosu manjem od minimalne sume izdržavanja, za koju je u ovom postupku na osnovu rešenja Ministarstva za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja od 04.02.2020. godine, utvrđeno da iznosi 26.726,00 dinara. Drugostepeni sud u svemu prihvata date razloge prvostepenog suda i potvrđuje prvostepenu presudu kao pravilnu i zakonitu.

Vrhovni kasacioni sud nalazi da su nižestepeni sudovi na utvrđeno činjenično stanje pravilno primenili materijalno pravo.

Izdržavanje se shodno odredbi člana 160. stav 1. Porodičnog zakona određuje prema potrebama poverioca i mogućnostima dužnika izdržavanja, pri čemu se vodi računa o minimalnoj sumi izdržavanja. Mogućnosti dužnika izdržavanja, u skladu sa stavom 3 iste odredbe, zavise kako od njegovih prihoda, tako i od mogućnosti za zaposlenje i sticanje zarade, njegove imovine, njegovih ličnih potreba, obaveze da izdržava druga lica i drugih okolnosti od značaja za određivanje izdržavanja. Visina izdržavanja kada je poverilac izdržavanja dete, shodno odredbi člana 162. stav 3. Porodičnog zakona, treba da omogući najmanje takav nivo životnog standarda za dete kakav uživa roditelj dužnik izdržavanja. Imajući navedeno u vidu, prilikom utvrđivanja izdržavanja uzimaju se u obzir ne samo redovna mesečna primanja dužnika izdržavanja, već i njegove mogućnosti za zaposlenje i sticanje zarade. Svi navedeni kriterijumi cenjeni su prilikom utvrđivanja mesečne sume izdržavanja, u odnosu na obe maloletne tužilje pojedinačno, a sve prema utvrđenim mogućnostima tuženog kao dužnika izdržavanja. Pravilno nižestepeni sudovi zaključuju da protek vremena u odnosu na prethodno donetu odluku, kojom je bila utvrđena visina izdržavanja u iznosu od 7.000,00 dinara mesečno za svako dete, opravdava promenu utvrđene visine izdržavanja. Imajući u vidu uzrast maloletnih tužilja, koje su u momentu donošenja prethodne odluke, imale 10 i 11 i po godina i bile učenice osnovne škole, a koje u momentu vođenja ovog postupka imaju 16 i 17 i po godina i učenice su srednje škole, nesporno je da su se njihove potrebe u međuvremenu izmenile i povećale. Navedeno ukazuje da postoje promenjene okolnosti na osnovu kojih se u skladu sa odredbom člana 164. Porodičnog zakona, može smanjiti ili povećati visina izdržavanja, utvrđena ranije donetom odlukom.

Revizijom tuženog osporava se utvrđeno činjenično stanje i utvrđena visina mesečnih primanja tuženog, kao i visina obaveza koje tuženi ima po osnovu kredita koji otplaćuje. Ističe se da ukupna suma koju tuženi plaća po osnovu izdržavanja svoje četvoro dece (od toga dvoje ne iz braka sa majkom maloletnih tužilja), prelazi 50% redovnih mesečnih primanja tuženog, što je nedozvoljeno. Osporava se i visina utvrđenih mesečnih potreba maloletnih tužilja.

Utvrđeno činjenično stanje ne može biti predmet pobijanja u postupku po reviziji, u skladu sa odredbom člana 407. stav 2. ZPP. Stoga su nedozvoljeni revizijski navodi kojima se osporava utvrđena visina mesečnih primanja tuženog, visina njegovih obaveza, kao i utvrđene mesečne potrebe maloletnih tužilja. Visina izdržavanja, shodno odredbi člana 162. stav 1. Porodičnog zakona, može biti određena u fiksnom mesečnom iznosu ili u procentu od redovnih mesečnih novčanih primanja dužnika izdržavanja. U slučaju kada je visina izdržavanja određena u procentu od redovnih mesečnih novčanih primanja, u skladu sa odredbom istog člana stav 2, visina izdržavanja ne može biti manja od 15% niti veća od 50% redovnih mesečnih novčanih primanja dužnika izdržavanja, umanjenih za poreze i doprinose za obavezno socijalno osiguranje. U konkretnom slučaju visina izdržavanja određena je u fiksnom mesečnom iznosu od po 12.000,00 dinara za svako dete. Iz navedenog sledi da visina izdržavanja nije utvrđena u procentu od redovnih mesečnih novčanih primanja ovde tuženog kao dužnika izdržavanja, pa nema mesta primeni odredbe člana 162. stav 2. Porodičnog zakona. Osim toga, predmet ovog parničnog postupka je utvrđenje visine izdržavanja u odnosu na maloletne tužilje AA i BB, a ne izdržavanje drugo dvoje dece tuženog. Činjenica da tuženi pored ovde maloletnih tužilja izdržava još dvoje dece, predstavlja samo okolnost koja se u skladu sa odredbom člana 160. stav 3. Porodičnog zakona uzima u obzir prilikom utvrđivanja visine izdržavanja. Imajući navedeno u vidu, Vrhovni kasacioni sud ocenio je iznete revizijske navode tuženog neosnovanim.

U skladu sa iznetim, Vrhovni kasacioni sud odlučio je kao u izreci, primenom odredbe člana 414. ZPP.

Predsednik veća – sudija

dr Dragiša B. Slijepčević,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić