U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Branke Dražić, predsednika veća, Danijele Nikolić i Katarine Manojlović Andrić, članova veća, u parnici tužilje AA iz ..., čiji je punomoćnik Miloš Simić, advokat iz ..., protiv tuženog BB iz ..., čiji je punomoćnik Aleksandar Ilić, advokat iz ..., radi izmene odluke o izdržavanju, odlučujući o reviziji tuženog koja je izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž2 275/21 od 08.07.2021. godine, u sednici veća koja je održana dana 20.10.2021. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE kao neosnovana revizija tuženog izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž2 275/21 od 08.07.2021. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Nišu P2 954/20 od 22.03.2021. godine, stavom prvim izreke, odbijen je tužbeni zahtev kojim je tužilja tražila da se obaveže tuženi da na ime svog doprinosa za izdržavanje tužilje plaća mesečno iznos od po 8.000,00 dinara, počev od dana 03.11.2016. godine kao dana podnošenja tužbe dok za to postoje zakonski uslovi, te da se u tom smislu promeni sudsko poravnanje u predmetu P broj 1376/04 od 06.07.2004. godine u stavu prvom izreke presude. Stavom drugim izreke, određeno je da svaka stranka snosi svoje troškove postupka.

Presudom Apelacionog suda u Nišu Gž2 275/21 od 08.07.2021. godine, stavom prvim izreke, odbijena je žalba tužilje AA i potvrđena presuda Osnovnog suda u Nišu P2 954/20 od 22.03.2021. godine u stavu drugom izreke. Stavom drugim izreke, konstatovano je da se preinačuje ista presuda u stavu prvom izreke, tako što je stavom trećim izreke obavezan tuženi da na ime svog doprinosa za izdržavanje tužilje plaća mesečno iznos od po 5.000,00 dinara počev od 01.06.2018. godine pa udubuće dok za to postoje zakonski razlozi, doznačavanjem dosuđenog novčanog iznosa preko pošte, putem poštanske uputnice, do 05.-og u mesecu za tekući mesec, počev od 01.06.2018. godine pa ubuduće dok za to postoje zakonski razlozi, u kom delu se menja stav prvi sudskog poravnanja zaključenog pred Opštinskim sudom u Nišu u predmetu P 1376/04 od 06.07.2004. godine, dok je za veći iznos od traženog od 8.000,00 dinara mesečno, kao i za period od podnošenja tužbe 03.11.2016. godine pa do 01.06.2018. godine, tužbeni zahtev odbijen kao neosnovan.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tuženi je blagovremeno izjavio reviziju, zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka, pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja i pogrešne primene materijalnog prava.

Ispitujući pobijanu presudu, u smislu odredbe člana 408. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je našao da revizija tuženog nije osnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti. Bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 12. ZPP na koju se tuženi u reviziji poziva, ne predstavlja razlog za izjavljivanje revizije saglasno odredbi člana 407. ZPP.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja je rođena dana ...2002. godine u vanbračnoj zajednici VV i tuženog. Sudskim poravnanjem P 1376/04 od 06.07.2004. godine roditelji tužilje su se sporazumeli da otac doprinosi njenom izdržavanju sa 11% od minimalne zarade u RS počev od dana poravnanja. Tokom 2004. godine majka tužilje je zasnovala novu bračnu zajednicu sa osobom koju je tužilja smatrala biološkim ocem. Tužilja je 2015. godine saznala da je tuženi njen biološki otac i decembra iste godine prešla je da živi kod njega. Početkom jula 2017. godine prijavila je policiji da ju je otac tukao i vratila se kod majke, zatim u par navrata prelazila da živi kod oca i vraćala se kod majke. Dana 01.07. 2017. godine tuženom je izrečena hitna mera zabrane komuniciranja i prilaska tužilji kao žrtvi u trajanju od 48 sati na osnovu njene prijave, koja je produžena rešenjem Osnovnog suda u Nišu za period od mesec dana zbog opasnosti od potencijalnog vršenja psihičkog i fizičkog nasilja. Rešenjem istog suda Kn broj 214/17 od 26.08.2017. godine tuženom produžena ova mera na 30 dana. Tužilja je maturirala u srednjoj ... školi, a dana ...2020. godine napunila je 18 godina. Prema izveštaju Centra za socijalni rad od 14.05.2018. godine tužilja se vratila da živi kod oca, a prema izveštaju ove ustanove od 05.11.2018. godine tužilja od juna 2018. godine živi kod majke. Školske 2020/21 upisala je ... „...“- Odsek za ... studije ..., kao samofinansirajući student. Njene potrebe kao studenta za ishranom, garderobom, školarinom, nabavkom udžbenika i vannastavnim aktivnostima iznose 31.189,00 dinara, što predstavlja minimalnu sumu izdržavanja koju periodično određuje ministarstvo nadležno za porodičnu zaštitu. Tuženi nije u radnom odnosu i izdržava se od socijalne pomoći koja iznosi 7.300,00 dinara mesečno, živi sa majkom koja ostvaruje penziju od 18.000,00 dinara, nema nepokretnosti u vlasništvu, niti drugih prihoda, a nema ni obavezu izdržavanja trećih lica. Majka tužilje je u radnom odnosu u ... radnji „...“ na određeno vreme, gde je za oktobar, novembar i decembar 2019. godine ostvarila zaradu u ukupnom iznosu od 44.000,00 dinara, živi sa drugim suprugom i još dvoje dece, deca ostvaruju dečiji dodatak u iznosu od ukupno 9.900,00 dinara mesečno, a suprug je korisnik socijalne pomoći. Nema nepokretnosti u vlasništvu, niti drugih prihoda ni imovine.

Na osnovu ovako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je odbio tužbeni zahtev sa obrazloženjem da je tužilja dana ...2020. godine napunila 18 godina, postala punoletna i verila se, te da nije dokazala da se nalazi na redovnom školovanju, zbog čega je odbio tužbeni zahtev.

Drugostepeni sud je preinačio prvostepenu presudu sa obrazloženjem da su ispunjeni uslovi za izmenu ranije sudske odluke o doprinosu tuženog za izdržavanje tužilje, jer su se promenile okolnosti na kojima je ta odluka zasnovana, tužilja je tada imala 2 godine, a u vreme podnošenja tužbe u ovoj parnici pohađala je srednju školu, a u aktuelnom trenutku i strukovne studije, zbog čega je usvojio tužbeni zahtev u iznosu od 5.000,00 dinara, imajući u vidu potrebe tužilje i visinu minimalne sume izdržavanja koju kao naknadu za hranjenike određuje nadležno ministarstvo za porodičnu zaštitu, kao i mogućnosti majke koja je u radnom odnosu i koja doprinosi izdržavanju tužilje.

Odredbom člana 155. stav 2. Porodičnog zakona propisano je punoletno dete koje se redovno školuje ima pravo na izdržavanje od roditelja srazmerno njihovim mogućnostima, a najkasnije do navršene 26. godine života.

Saglasno navedenom, roditelji su dužni da izdržavaju svoje dete koje se redovno školuje do isteka vremena trajanja školovanja u odgovarajućoj školi, odnosno fakultetu, ali u svakom slučaju obaveza prestaje kada dete navrši 26 godina života.

U konkretnom slučaju, tužilja je školske 2020/21 upisala Akademiju ... studija „...“-Odsek za ... studije ..., kao samofinansirajući student, koja je akreditovana u Republici Srbiji, suprotno navodima u reviziji.

Nisu osnovani navodi u reviziji da tuženi živi od socijalne pomoći i da je nezaposlen, a da tužilja može kao punoletna da doprinosi sopstvenom izdržavanju, te da tuženom ostaje iznos od 2.374,00 dinara čime je ugrožena njegova egzistencija. Tuženi nije dokazao da je radno nesposoban, te da, iako prima socijalnu pomoć, može da se angažuje na jednostavnim fizičkom poslovima kod trećih lica i ostvari zaradu. Tuženi ne može da se poziva na to da ova suma predstavlja preterani teret i nepravdu za njega u smislu odredbe člana 155. stav 4. Porodičnog zakona. Tačno je da je tuženi primalac socijalne pomoći, ali je u relativno takvom životnom dobu da može da pronađe jednostavne fizičke poslove i nije dokazao da je njegovo zdravstveno stanje takvo da ima umanjenu radnu sposobnost. Osim toga, ova odluka može izmeniti u svako doba kada se promene činjenice i okolnosti na kojima je zasnovana.

Sa iznetih razloga, saglasno odredbi člana 414. stav 1. ZPP odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća – sudija

Branka Dražić, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić