Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Vesne Subić, predsednika veća, Jelice Bojanić Kerkez i Spomenke Zarić, članova veća, u parnici tužilja AA iz ... i mal. BB iz ..., čiji je zakonski zastupnik majka AA iz ..., a koje zastupa punomoćnik Milan Kundačina, advokat iz ..., protiv tuženog VV iz ..., koga zastupa punomoćnik Rešad Plojović, advokat iz ..., radi utvrđenja očinstva, odlučujući o reviziji tuženog izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž2 138/21 od 01.04.2021. godine, u sednici veća održanoj dana 04.11.2021. godine, doneo je

R E Š E NJ E

UKIDAJU SE presuda Apelacionog suda u Beogradu Gž2 138/21 od 01.04.2021. godine i presuda Višeg suda u Beogradu P2 47/17 od 09.11.2020. godine u stavu četvrtom i šestom izreke i predmet vraća prvostepenom sudu, na ponovno suđenje.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Višeg suda u Beogradu P2 47/17 od 09.11.2020. godine utvrđeno je da je tuženi VV iz ... prirodni otac mal. BB iz ... rođene dana ...2016. godine, JMBG ..., upisane u matičnu knjigu rođenih koja se vodi za matično područje ... pod tekućim brojem .. za 2016. godinu od majke AA iz ...; naloženo je matičaru upis očinstava tuženog VV iz ... u matičnu knjigu rođenih koja se vodi za matično područje ... pod tek. br. .. za 2016. godinu; maloletna BB iz ... je poverena majci AA iz ..., na samostalno vršenje roditeljskog prava, odnosno na dalju negu, brigu i staranje, obavezan je tuženi VV iz ... da daje na ime doprinosa za izdržavanje mal. BB iznos od 30.000,00 dinara do petog u mesecu za tekući mesec, počev od 01.06.2017. godine pa ubuduće, dok postoje zakonski razlozi, uplatom na račun zakonskog zastupnika AA, bliže navedenom u izreci presude; odbijen je tužbeni zahtev tužilja preko dosuđenog iznosa stavom četvrtim do traženih 400 evra u dinarskoj protivvrednosti po srednjem kursu Narodne banke Srbije na dan plaćanja do petog u mesecu za tekući mesec, počev od 01.06.2017. godine pa ubuduće dok postoje zakonski razlozi i obavezan je tuženi da tužiljama nadoknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 503.256,40 dinara.

Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž2 138/21 od 01.04.2021. godine, odbijena je, kao neosnovana žalba tuženog i potvrđena presude Višeg suda u Beogradu P2 47/17 od 09.11.2020. godine u stavu četvrtom i šestom izreke; odbijen je predlog tužilje i tuženog za dosuđenje troškova drugostepenog postupka, kao neosnovan.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tuženi je blagovremeno izjavio reviziju, zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Tužilje su podnele odgovor na reviziju.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu odluku, primenom člana 408. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ br. 72/11...18/20), u vezi člana 202. Porodičnog zakona, pa je ocenio da je revizija osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a u reviziji se ne ukazuje posebno na ostale bitne povrede odredaba parničnog postupka zbog kojih se revizija može izjaviti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, mal. tužilja BB rođena je ...2016. godine, kao zajedničko dete tužilje AA i tuženog VV, koji su bili u emotivnoj vezi od marta do oktobra 2015. godine. Od rođenja mal. BB živi sa majkom, tužiljom AA koja se o njoj samostalno brine, zbog čega je poverena majci na samostalno vršenje roditeljskog prava. Tužilja živi u stanu koji je vlasništvo tužilje AA i koji je kupljen na kredit. Ona je zaposlena na radnom mestu u ... kao ... službenik i ostvaruje mesečnu zaradu od 80.000,00 dinara, a poseduje i automobil. Tuženi je vlasnik nepokretnosti u ..., ima visoku stručnu spremu i zaposlen je Privrednom društvu „GG“ DOO ... u kom je tokom 2018. godine ostvario prosečnu neto zaradu u iznosu od 30.000,00 dinara, a tokom 2019. godine u iznosu od 56.333,33 dinara. Tuženi je jedini član navedenog privrednog društva u kome ima 100% udela kapitala. Uvidom u bilans uspeha navedenog privrednog društva utvrđeno je da je u periodu od 01.01.2019. godine do 31.12.2019. godine ostvaren prihod od 987.000,00 dinara dok je za obračunski period tokom 2018. godine ostvareni prihod iznosio 165.000,00 dinara. Ovo privredno društvo tokom 2019. godine je zapošljavalo šestoro ljudi i ima otvorena četiri aktivna dinarska i devizna računa. Na osnovu odluke o povećanju osnovnog kapitala privrednog društva „GG“ DOO ... od 01.12.2019. godine, došlo je do povećanja od 3.827.500,00 dinara, na osnovu pozajmice tuženog privrednom društvu. Tuženi ima obavezu izdržavanja još dva maloletna deteta, starosti tri godine i godinu ipo dana. Maloletna tužilja pohađa Predškolsku ustanovu „DD“ u ..., za šta se mesečno plaća 5.336,00 dinara. Takođe, pohvađa i radionice ... Centra za edukaciju ..., u okviru dva ciklusa tokom školske 2020/2021 godine, a jedan ciklus od 16 radionica iznosi 12.000,00 dinara. Takođe mal. BB pohađa i Centar za strane jezike „Cambridge Academy“ za šta iznos rate za mesec oktobar iznosi 1.500,00 dinara.

Imajući u vidu ovako utvrđeno činjenično stanje, nižestepeni sudovi su zaključili da je tuženi u mogućnosti i da treba da doprinosi izdržavanju mal. tužilje u iznosu od 30.000,00 dinara mesečno počev od 01.06.2017. godine, pa ubuduće. Pri tome, nižestepeni sudovi su imali u vidu i obavezu zakonskog izdržavanja tuženog u odnosu na dvoje maloletne dece, kao i njegov životni standard te materijalne prilike majke mal. tužilje i njene mogućnosti.

Vrhovni kasacioni sud smatra da se revizijom osnovano ukazuje na pogrešnu primenu materijalnog prava, zbog čega su nižestepeni sudovi propustili da utvrde bitne činjenice koje se odnose na potrebe mal. tužilje, od čega zavisi i odluka o visini doprinosa za izdržavanje koje tuženi, kao otac mal. tužilje treba da plaća.

Članom 73. Porodičnog zakona propisano je da roditelji imaju pravo i dužnost da izdržavaju dete pod uslovima određenim ovim zakonom.

U smislu navedene zakonske odredbe, oba roditelja su dužna da doprinose izdržavanju svog deteta, iz čega proizlazi da u slučaju kada jedan roditelj vrši samostalno roditeljsko pravo drugi roditelj, koji ne vrši roditeljsko pravo, ne bi trebalo da bude obavezan da doprinosi izdržavanju svog deteta većim iznosom od onog koji je potreban za zadovoljavanje svih potreba maloletnog deteta.

U konkretnom slučaju, sudovi nisu na pouzdan način utvrdili sve potrebe mal. tužilje. Naime, iz utvrđenog činjeničnog stanja proizlazi da su mesečne potrebe mal. tužilje iznos koji se plaća za vrtić i dva ciklusa za radionicu ... Centra za edukaciju iz ..., te iznos mesečne rate za pohađanje centra za strane jezike (5.336,00 dinara, 2 ciklusa tokom godine ukupno 24.000,00 dinara i mesečna rata za centar za strane jezike 1.500,00 dinara) iz čega proizlazi da su utvrđene potrebe mal. tužilje oko 10.000,00 dinara mesečno. Pri tome, nisu utvrđene potrebe mal. tužilje koje se tiču ishrane, odevanja, stanovanja. Nižestepeni sudovi su, utvrđujući visinu doprinosa za mal. tužilju, imali u vidu minimalnu sumu izdržavanja od 27.000,00 dinara, pa su tuženog obavezali da plaća mesečno 30.000,00 dinara, što prevazilazi visinu potreba mal. tužilje, kao i minimalnu sumu izdržavanja. Zato je revizija tuženog usvojena i odlučeno kao u izreci presude.

U ponovnom postupku prvostepeni sud će imati u vidu primedbe iz ovog rešenja, te će pouzdano utvrditi visinu potreba mal. tužilje, nakon čega će, primenom kriterijuma za određivanje izdržavanja iz člana 160. Porodičnog zakona, kao i člana 162. stav 3. Porodičnog zakona, doneti novu odluku o tužbenom zahtevu koji se odnosi na visinu doprinosa izdržavanja tuženog za mal. tužilju.

Iz navedenih razloga odlučeno je kao u izreci rešenja, na osnovu člana 416. stav 2. Zakona o parničnom postupku.

Predsednik veća-sudija

Vesna Subić,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić