Ispitujući pobijanu presudu na osnovu člana 408. ZPP (''Službeni glasnik RS'' br. 72/11 ... 18/20) Vrhovni kasacioni sud je našao da je revizija tuženog neosnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP na koju ovaj sud pazi po službenoj dužnosti niti je u postupku pred dugostepenim sudom učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 1. u vezi člana 396. ZPP, na koju povredu ukazuje revizija, jer je drugostepeni sud cenio žalbene navode i o istima se izjasnio u obrazloženju, a što je prevashodni zadatak drugostepenog suda.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužioci su suvlasnici na građevinskom zemljištu u ... koje je upisano u list nepokretnosti broj ... KO ... i to svako od njih na po jednoj polovini od parcele ... i svako u po 3179/6606 na kp. br. .../.... Tužioci su to zemljište nasledili od svojih pravnih prethodnika a koji su isto koristili kao poljoprivredno. U toku 2012. godine tužioci su sproveli parcelaciju nasleđenih nepokretnosti na koji način je nastala parcela broj ... i parcela broj .../.... Delovi tih parcela se koriste kao javna površina i to parcela .../... sa površinom od 28,62 ara ušla je u sastav ulice osnivača ..., ulice ... i ulice ... u naselju ... . Parcela broj ... je celom površinom od 4,47 ari u sastav ulice ... u istom naselju. Tržišna vrednost ovih parcela po cenama na dan presuđenja iznosi 59 evra za 1m2, odnosno 6.932,00 dinara za m2. Obe parcele su obuhvaćene planom regulacije naseljenog mesta ... kao javna površina, ulica, a to su i u prirodi. Imaju elektroenergetsku mrežu i ulično osvetljenje. Ulica ..., kojoj obe parcele pripadaju, ima sve instalacije predviđene za ulicu i nosi tablu sa nazivom ulice. Isto važi i za ulicu osnivača ... a ulica ... je u fazi izgradnje, nasuta je tucanikom, poseduje vodovod, kanalizaciju, gasnu mrežu i druge instalacije i predviđena za ulicu lokalnim planom regulacije naselja.

Polazeći od napred navedenog, nižestepeni sudovi nalaze da je predmetno zemljište privedeno urbanističkoj nameni odnosno da su tužioci lišeni državine istog bez sprovedenog postupka te da im otuda pripada pravo na naknadu tržišne vrednosti navedeneh parcela po cenama na dan presuđenja. Pravni osnov za takav zaključak nižestepeni sudovi nalaze u Protokolu 1 uz Evropsku konvenciju o zaštiti ljudskih prava kao i u odredbama Ustava Reublike Srbije a tim aktima se jemči mirno uživanje imovine i drugih imovinskih prava stečenih po zakonu pri čemu se pravo svojine može oduzeti ili ograničiti samo u javnom interesu koji je utvrđen zakonom uz naknadu koja ne može biti niža od tržišne.

Kod činjenice da su tužioci suvlasnici spornog zemljišta i da su faktičkim radnjama organa pod kontrolom tuženog lišeni državine na istom, kao i da je to zemljište faktičkim radnjama organa pod kontrolom tuženog privedeno nameni koja je utvrđena planskim aktima tuženog te da se i koristi u te svrhe – kao ulica, dakle kao javna svojina tuženog, pravilno su zaključili nižestepeni sudovi da tužiocima za oduzeto zemljište (faktički ekspropisano) pripada naknada koja ne može biti niža od tržišne. To što u ovom postupku nije utvrđeno da se radi o zemljištu u javnoj svojini tuženog, a što se ističe u reviziji, ne može biti osnov za pobijanje nižestepenih odluka, jer takav zahtev je u toku postupka mogao da istakne i tuženi. Što se tiče visine naknade odnosno utvrđene tržišne vrednosti predmetnog zemljišta do iste su sudovi došli obavljenim veštačenjem. Pri tome, nije sporan stav revizije da je na vrednost tog zemljišta uticao i nivo infrastrukturne opremljenosti zemljišta, ali je to posledica faktičke eksproprijacije, odnosno nelegalnog zauzimanja tuđeg zemljišta. Kada se sprovodi odgovarajući postupak (eksproprijacija, izuzimanje i slično) tada je od značaja za određivanje visine naknade šta je bilo predmet tog postupka i tada se uzima stanje stvari u tom momentu. Kod nelegalnog zauzimanja zemljišta bitan je momenat odlučivanja o naknadi, pored ostalog i zato što su tužioci od momenta faktičkog zauzimanja zemljišta bili lišeni mogućnosti njegovog korišćenja i dobiti od istog.

S obzirom da se ni ostalim navodima iz revizije ne dovodi u sumnju pravilnost nižestepenih odluka, to je odlučeno kao u izreci na osnovu člana 414. stav 1. ZPP.

Predsednik veća - sudija

Božidar Vujičić, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić