Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu u njenom usvajajućem delu, tuženi je blagovremeno izjavio reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka, pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja i pogrešne primene materijalnog prava.

Tužilja je odgovorila na reviziju tuženog.

Ispitujući pobijanu presudu na osnovu člana 408., u vezi člana 403. stav 2. tačka 3. ZPP („Službeni glasnik RS“ br. 72/11 ... 10/23), a u vezi člana 92. Zakona o uređenju sudova („Službeni glasnik RS“, broj 10/23), Vrhovni sud je ocenio da je revizija tuženog dozvoljena ali da nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti. Ukazivanje revidenta da je u postupku učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 12. ZPP nije bilo predmet ocene ovog suda jer se radi o povredama postupka koje se ne mogu smatrati revizijskim razlogom u smislu odredbe člana 407. ZPP.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja se 13.01.2016. godine u jutarnjim satima prilikom dolaska na posao u bolnici u kojoj je zaposlena oko 6,20 časova okliznula na ledu na trotoaru ispred fabričkog kruga tuženog iako je vodila računa o kretanju i obuću prilagodila vremenskim uslovima i nagibu ispred Fabrike reznog alata na kome je bilo leda tako što je, da bi zaobišla taj nagib, izašla na kolovoz a potom se vratila na pešačku stazu ispred fabričkog kruga tuženog. U trenutku pada nije bilo prolaznika koji bi joj pomogli pa je tužilja sama ustala i sa povređenom rukom došla do bolnice, na odeljenje na kome je bila zaposlena. Odvedena je u Urgentni centar gde je pregledana i konstatovan joj je prelom zgloba desne ruke zbog čega je ručni zglob imobilisan. Ovu povredu, koja je teška telesna tužilja je prijavila nadležnim organima i sačinila izveštaj o povredi na radu u kome je, kao i u prijavu PU Čačak navela da je pala na trotoaru naspram poslovnog prostora tuženog zbog postojanja leda na toj površini. Pad tužilje nisu videli zaposleni kod tuženog koji vode računa da se so baca na očišćenu površinu, ali da to rade tek po dolasku na posao, odnosno posle 7,30 časova kada mogu da nabave so pošto to ne mogu u noćnim časovima. Ocenom nalaza i mišljenja sudskog veštaka ortopeda utvrđeno je da je tužilja povređena 13.01.2016. godine pri padu na ulici, da joj je dijagnostifikovan prelom donjeg okrajka desne zbice sa zahvatanjem zglobne površine ručnog zgloba i uganuća levog ručnog zgloba zbog čega je trpela bolove i strah u trajanju i intezitetu utvrđenom nalazom i mišljenjem veštaka te da je kao posledica nastale povrede kod tužilje došlo umanjenja životne aktivnosti od 7% trajno jer oseća povremene smetnje pri korišćenju desne šake kada obavlja poslove u kući, a sa povećanim naporom obavlja poslove oko pripremanja hrane i održavanja domaćinstva. Nesigurnost postoji prilikom podizanja i nošenja tereta a teškoće su prisutne i prilikom oslonca na dlan desne šake što otežava bavljanje rekreativnim aktivnostima. Tužilja je doprinela nastanku štete obzirom da se svakodnevno tuda kretala i da joj je bila dobro poznata površina na kojoj je pala zbog čega je visina pravične novčane naknade umanjena za 20% i zbog čega su joj dosuđeni iznosi kao u usvajajućem delu tužbenog zahteva obzirom na odredbe člana 9. stav 1. Odluke o komunalnom redu i opštem uređenju („Službeni list Grada Čačka“, broj 11/15) i odredbe članova 154. 155. i 200. u vezi 192. i člana 277. Zakona o obligacionim odnosima (ZOO).

Navedeno činjenično stanje drugostepeni sud je utvrdio nakon održane rasprave i ocene izvedenih dokaza na osnovu člana 8. ZPP i zaključio da je tužilja povredu zadobila na neočišćenom trotoaru za čije održavanje je odgovoran tuženi zbog čega je tužilja pretrpela nematerijalnu štetu krivicom tuženog i zbog čega joj shodno članu 200. ZOO pripada naknada nematerijalne štete.

Po oceni Vrhovnog suda navedeno stanovište drugostepenog suda zasnovano je na pravilnoj primeni materijalnog prava.

Odredbom člana 3. stav 1. tačka 11. Zakona o komunalnim delatnostima („Službeni glasnik RS“, br. 88/11, 104/16), propisano je da komunalne delatnosti iz člana 2. stav 3. ovog zakona obuhvataju održavanje čistoće na javnim površinama, čišćenje i pranje asfaltiranih, betonskih, popločanih i drugih javnih površina, prikupljanje i odnošenje komunalnog otpada sa tih površina, održavanje i pražnjenje posuda za otpatke na javnim površinama kao i održavanje javnih česmi, bunara, fontana, kupališta, plaža i toaleta kao komunalnih objekata a prema odredbi člana 4. istog zakona jedinica lokalne samouprave u skladu sa ovim zakonom obezbeđuje organizacione, materijalne i druge uslove za izgradnju, održavanje i funkcionisanje komunalnih objekata i za tehničkotehnološko jedinstvo sistema i uređuje i obezbeđuje obavljanje javnih komunalnih delatnosti i njihov razvoj. Odredbom člana 4. Odluke o kumunalnom redu i opštem uređenju Grada Čačka („Službeni list Grada Čačka“, broj 11/2015), donetom na osnovu članova 20. i 24. Zakona o lokalnoj samoupravi i člana 4. Zakona o komunalnim delatnostima, propisano je da su površine u javnom korišćenju u smislu odredaba ove odluke površine koje planskim dokumentom nisu određene kao površine javne namene, a dostupne su većem broju građana kao što su izgrađene i uređene saobraćajne i zelene površine unutar i između otvorenih stambenih blokova, između zgrada, unutar otvorenih tržišnih centara, kolonade, pasaži i drugo, dok je članom 5. propisano da čišćenje i pranje površina javne namene i površina u javnom korišćenju na području Grada Čačka (gradska i prigradska naselja) i naseljenih mesta Ovčar Banja i Banja Gornja Trepča koje su obuhvaćene programom čišćenja i pranja površine javne namene vrši JKP „Komunalac“ Čačak, a na području naseljenog mesta Mrčajevci JKP „Moravac“ Mrčajevci, dok je stavom 2. propisano da održavanje čistoće u drugim naseljenim mestima na teritoriji Grada Čačka staraju se mesne zajednice, dok je članom 9. stav 1. propisano da je JP „Gradac“ Čačak dužno da vrši čišćenje i uklanjanje snega na površinama javne namene u ulicama bliže navedenim u ovom članu a stavom 4. ovog člana da na ostalim površinama javne namene čišćenje snega i leda vrše preduzeća, odnosno ustanove kojima su iste poverene na korišćenje i upravljanje. Iz ovih odredbi proizilazi da uklanjanje snega i leda sa trotoara ispred stambenih zgrada, individualnog i kolektivnog stanovanja i poslovnih prostorija koje nisu obuhvaćene stavom 1. člana 9. navedene Odluke kao i sa trotoara u drugim delovima grada vrše vlasnici istih odnosno korisnici (stav 6. ovog člana) pa kod nesporne činjenice da trotoar ispred fabričkog kruga tuženog nije obuhvaćen stavom 1. člana 9. navedene Odluke to je pravilno drugostepeni sud u sklopu svih okolnosti konkretnog slučaja ocenio da je tužilja pala i teško se telesno povredila na trotoaru čije održavanje i čišćenje snega i leda je u obavezi tuženog, koju obavezu tuženi nije izvršio a da je tužilja nedovoljno pažljivim prelaskom sa kolovoza na trotoar doprinela nastanku štete sa 20% zbog čega je tuženi u obavezi da tužilji naknadi pretrpljenu štetu umanjenu za njen doprinos. Zbog toga je pravilno drugostepeni sud obavezao tuženog, usled čijeg propusta u radu je nastala šteta za tužilju da joj naknadi pretrpeljenu štetu i pravilnom primenom člana 200. Zakona o obligacionim odnosima utvrdio visinu pravične novčane naknade.

Navodi revizije kojima se kroz osporavanje ocene dokaza osporava pravilnost odluke drugostepenog suda su neosnovani. Naime, slobodna ocena dokaza znači vrednovanje dokaza na osnovu kog je sud po slobodnom uverenju na osnovu savesne i brižljive ocene svakog dokaza zasebno i svih dokaza kao celine, te na osnovu rezultata celokupnog postupka odlučuje koju će činjenicu uzeti kao dokazanu. Načelo slobodne ocene dokaza karakteriše odsustvo zakonom utvrđenih pravila o izboru dokaza i njihovom rangiranju prema dokaznoj snazi, pa sud u svakom konkretnom slučaju slobodno formira svoje uverenje o dokazanim odnosno nedokazanim činjenicama. Na raspravi pred drugostepenim sudom izvedeni su dokazi čitanjem isprava i zapisnika o saslušanju svedoka izvedenih pred prvostepenim sudom, a saslušani su tužilja i zakonski zastupnik tuženog, na kakvo postupanje je drugostepeni sud ovlašćen članom 331. ZPP koji se primenjuje u raspravi pred drugostepenim sudom shodno odredbi člana 385. ZPP. U skladu sa navedenim drugostepeni sud je imao mogućnosti da izvrši ocenu dokaza i formira svoj zaključak o odgovornosti tuženog za štetu koju je pretrpela tužilja jer je bio ovlašćen da na osnovu rasprave izvede drugačije činjenično pravni zaključak od zaključka u prvostepenoj presudi.

Kako se ni ostalim navodima revizije ne dovodi u sumnju zakonitost i pravilnost pobijane odluke to je Vrhovni sud iz iznetih razloga primenom odredbe člana 414. stav 1. ZPP odlučio kao u izreci presude.

Odluku iz stava drugog presude Vrhovni sud je doneo primenom člana 154. ZPP smatrajući da navodi iz odgovora na reviziju nisu bili nužni za odlučivanje o reviziji.

Predsednik veća – sudija

Dragana Marinković, s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković