Presudom Vrhovnog kasacionog suda Rev 2488/2020 od 23.09.2021. godine odbijena je kao neosnovana revizija tužioca izjavljena protiv navedene drugostepene presude u stavu prvom, drugom i trećem izreke. Stavom drugim izreke, ukinuta je navedena presuda u stavu četvrtom i petom izreke i u tom delu predmet je vraćen drugostepenom sudu na ponovno suđenje.

Presudom Apelacionog suda u Nišu Gž 433/2022 od 22.02.2022. godine, u stavu prvom izreke, usvojen je tužbeni zahtev tužioca i tuženi obavezan da mu na ime naknade za korišćenje dela parcele u površini od 3.280m2 za prelaz provodnika visokog napona isplati ukupani iznos od 221.880,00 dinara, kao i da mu na ime naknade štete zbog uništenja hrastovih i bagremovih stabala isplati 102.626,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 03.12.2019. godine, kao dana presuđenja do isplate, dok je preko dosuđenog odbijen tužbeni zahtev u delu kojim je tužilac tražio naknadu za površinu od 4.386m2 odnosno do iznosa od 657.900,00 dinara, kao i u delu zahteva za isplatu zakonske zatezne kamate na dosuđene iznose za period od 16.12.2013. godine kao dana utuženja do 02.12.2019. godine, kao neosnovan. Stavom drugim izreke, tuženi je obavezan da tužiocu naknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 227.580,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti do isplate.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tuženi je blagovremeno izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava i bitne povrede odredaba parničnog postupka.

Vrhovni sud je ocenio da je revizija tuženog dozovljena na osnovu člana 403. stav 2. tačka 3. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“, br. 72/11...18/20 i 10/23 – drugi zakon), ispitao je pobijanu presudu na osnovu člana 408. tog zakona i utvrdio da je revizija osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je vlasnik k.p. br. .. K.O. ..., pašnjak 5. klase, ukupne površine 5.479m2. Rešenjem Gradske uprave Grada Vranja od 17.02.2011. godine potpuno je eksproprisano poljoprivredno zemljište tužioca u površini od 130m2 navedene parcele u korist tuženog, radi postavljanja stuba za izgradnju dalekovoda, dok je utvrđena nepotpuna eksproprijacija u površini od 640m2 – pravo službenosti, radi prelaza provodnika iznad zemljišta. Rešenjem Osnovnog suda u Vranju R1 193/13 od 21.08.2014. godine, određena je naknada za svaki metar eksproprisanog zemljišta po ceni od 150,00 dinara za 1m2, kao i na ime samoniklih zasada na delu potpuno eksproprisanog zemljišta u iznosu od 12.092,00 dinara i na ime nepotpune eksproprijacije po ceni od 60 dinara za 1m2. Delimična eksproprijacija parcele tužioca izvršena je u periodu od nekoliko godina pre utuženja, a tuženi je na toj parceli preduzimao radove i izvan mera i granica iz rešenja o eksproprijaciji, kao i bez odobrenja tužioca. Tuženi nije izvršio obezbeđenje dokaza u sudskom postupku pre početka izvođenja radova. Radnjama tuženog je stanje na terenu izmenjeno u pogledu konfiguracije tla, izvozom zemljišta sa istog na drugu lokaciju, pri čemu je veštačenjem utvrđeno da se na tom delu predmetne parcele nalazilo šumsko zemljište – šuma, pa šteta nastala krčenjem šumskog zemljišta, preko vrednosti već određene naknade samoniklog zasada na trajno eksproprisanom zemljištu površine 130m2, iznosi 102.626,00 dinara. Naknada koja je isplaćena tužiocu nije obuhvatila korišćenje parcele tužioca od strane tuženog u punoj meri, odnosno u meri u kojoj je predmetna parcela zahvaćena pravom službenosti i koje korišćenje vodi umanjenju vrednosti zemljišta za površinu od 3.280m2, koja se nalazi u zaštitnom pojasu u iznosu od 196.800,00 dinara. Na delu predmetne parcele se nalazi prilazni zemljani put koji nije javni put, a tužilac kao titular prava svojine ima ovlašćenje da zabrani korišćenje istog svim ostalim licima osim tuženom koji ima pravo pristupa vodovima i zaštitnom pojasu radi održavanja po propisima koji regulišu obavljanje elektro – eneregetske delatnosti. Tužiocu pripada pravo na naknadu za korišćenje službenosti prilaznog puta u iznosu od 25.080,00 dinara.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja drugostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev za naknadu štete u iznosu od ukupno 221.880,00 dinara na ime naknade za korišćenje dela parcele tužioca u površini od 3280m2 i za iznos od 102.626,00 dinara zbog uništenja hrastovih i bagremovih stabala, rešavajući kao prethodno pitanje utvrđenje postojanja službenosti u situaciji kada je ista uspostavljena kako na osnovu odluka nadležnih organa, kojima je dozvoljena izgradnja dalekovoda preko premetne parcele u skladu sa propisima koji regulišu oblast energetike i u vezi s tim izvršena i delimična eksproprijacija, ali i samom činjenicom izgradnje energetskih objekata.

Po oceni Vrhovnog suda, osnovano se revizijom tuženog ukazuje na bitnu povredu odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 1. ovog zakona koja je učinjena u postupku pred drugostepenim sudom, zbog koje revizija može da se izjavi po članu 407. stav 1. tačka 3. ZPP i koja je bila od uticaja na zakonitost i pravilnost pobijane presude.

Drugostepeni sud je pobijanu presudu doneo na osnovu rasprave zaključene pred drugostepenim sudom 03.12.2019. godine, u sednici veća održanoj 22.02.2022. godine, iako je u međuvremenu prethodna presuda Apelacionog suda u Nišu Gž 4272/2019 od 03.12.2019. godine delimično ukinuta presudom Vrhovnog kasacionog suda Rev 2488/2020 od 23.09.2021. godine i predmet vraćen drugostepenom sudu na ponovno suđenje.

U postupku povodom revizije po članu 419. ZPP shodno se primenjuje član 398. stav 1. ZPP, kojim je propisano da je prvostepeni sud, (u ovom slučaju drugostepeni), dužan da roku od 30 dana od dana prijema rešenja drugostepenog suda, (u ovom slučaju Vrhovnog kasacionog suda), održi ročište na kojem će da odredi vremenski okvir za novu glavnu raspravu pred prvostepenim sudom, (u ovom slučaju drugostepenim sudom). Prvostepeni sud, (u ovom slučaju drugostepeni sud), je dužan da izvede sve parnične radnje i da raspravi sva sporna pitanja na koja je ukazao drugostepeni sud, (u ovom slučaju Vrhovni kasacioni sud), u svom rešenju (stav 2).

Po članu 384. ZPP, na raspravu pred drugostepenim sudom se pozivaju stranke, odnosno njihovi zakonski zastupnici ili punomoćnici, kao i oni svedoci i veštaci za koje sud odluči da se saslušaju (stav 1), pri čemu stranka može na raspravi da iznosi činjenice i predlaže dokaze iz žalbe u smislu člana 372. ovog zakona (stav 5), a stranka može da predloži da sud izvede i dokaze čije je izvođenje odbio u prvostepenom postupku (stav 6.).

I pored postojanja navedene obaveze da nakon ukidanja prethodne odluke održi raspravu i raspravi sva sporna pitanja na koja je ukazao Vrhovni kasacioni sud u svom rešenju, drugostepeni sud je pobijanu presudu doneo u sednici veća na osnovu rasprave održane i zaključene 03.12.2019. godine, koja je prethodila ukidajućoj presudi kojom je predmet vraćen drugostepenom sudu na ponovno suđenje. Postupajući na izloženi način, drugostepeni sud je učinio bitnu povredu odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 1. u vezi članova 384. i 398. ZPP.

Na osnovu iznetog, Vrhovni sud je primenom člana 415. stav 1. ZPP odlučio kao u izreci.

U ponovnom postupku drugostepeni sud će otkloniti bitnu povredu postupka, imajući u vidu primedbe iznete u ovom rešenju i raspraviti sva sporna pitanja na koja je ukazao Vrhovni kasacioni sud u prethodnoj odluci Rev 2488/2020 od 23.09.2021. godine, kako bi bio u mogućnosti da donese pravilnu i zakonitu odluku.

Predsednik veća – sudija

Dragana Marinković, s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković