U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: dr Dragiše B. Slijepčevića, predsednika veća, Jasmine Stamenković, dr Ilije Zindovića, Tatjane Matković Stefanović i Tatjane Miljuš, članova veća, u pravnoj stvari tužioca Gradske opštine Savski venac, čiji je zastupnik Gradsko pravobranilaštvo grada Beograda, protiv tuženog AA iz ..., odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž 569/22 od 23.02.2022. godine, u sednici održanoj dana 06.10.2022. godine, doneo je

P R E S U D U

DOZVOLJAVA SE odlučivanje o posebnoj reviziji tužioca.

PREINAČUJU SE presuda Apelacionog suda u Beogradu Gž 569/22 od 23.02.2022. godine i presuda Prvog osnovnog suda u Beogradu P 2617/2017 od 13.09.2021. godine, tako što se OBAVEZUJE tuženi AA da tužiocu Gradskoj opštini Savski venac isplati iznos od 503.614,71 dinar sa zakonskom zateznom kamatom od 20.02.2017. godine (kao dana podnošenja tužbe) pa do isplate, u roku od 15 dana od dana prijema pismenog otpravka presude.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Prvog osnovnog suda u Beogradu P 2617/2017 od 13.09.2021. godine, stavom prvim izreke, odbijen je kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca kojim je tražio da se obaveže tuženi da mu isplati iznos od 503.614,71 dinar sa zakonskom zateznom kamatom počev od dana podnošenja tužbe do isplate, u roku od 15 dana od dana prijema pisanog otpravka presude. Stavom drugim izreke, obavezan je tužilac da tuženom na ime troškova parničnog postupka isplati iznos od 114.668,07 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od dana nastupanja uslova za izvršnost do isplate u roku od 15 dana od dana prijema prepisa presude.

Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž 569/22 od 23.02.2022. godine, odbijena je kao neosnovana žalba tužioca i potvrđena presuda Prvog osnovnog suda u Beogradu P 2617/2017 od 13.09.2021. godine.

Protiv pravnosnažne drugostepene presude tužilac je blagovremeno izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava, sa pozivom na odredbu člana 404. ZPP.

Odlučujući o dozvoljenosti revizije u smislu člana 404. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“, br. 72/11... 18/20), Vrhovni kasacioni sud je oceni da su ispunjeni uslovi za odlučivanje o posebnoj reviziji tužioca radi ujednačavanja sudske prakse, pa je iz navedenih razloga odlučeno kao u stavu prvom izreke.

Ispitujući pobijanu presudu na osnovu člana 408. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je utvrdio da je revizija tužioca osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je sa tuženim zaključio predugovor o zakupu poslovnog prostora broj ...-.../... potpisanim danom 05.05.2006. godine. Predmet ugovora je zakup lokala u ... u ulici ... broj ..., površine 9m². Tuženi je uveden u posed u predmetni poslovni prostor dana 30.05.2006. godine i poslovni prostor je koristio sve do iseljenja dana 01.12.2016. godine. Tuženi je iseljen po pravnosnažnoj presudi Prvog osnovnog suda u Beogradu P 14910/15 od 01.06.2016. godine. Odlukom Javnog preduzeća „Poslovni prostor Savski venac“ čiji je osnivač bila Gradska opština Savski venac iz Beograda (tužilac u ovoj parnici) donetim pod brojem ...-.../... dana 24.04.2008. godine stavljena je van snage odluka Upravnog odbora tog preduzeća 01-12/06 od 15.03.2006. godine o određivanju tuženog kao zakup sa opisane nepokretnosti. Zbog neplaćanja mesečne zakupnine u visini od 8.708,40 dinara sa uračunatim PDV-om, raskinut je predugovor ...-.../... od 05.05.2006. godine o čemu je dana 03.06.2008. godine tuženom upućeno obaveštenje .../... . Isti je pozvan da u roku od 30 dana od prijema tog pismena poslovni prostor prazan od lica i stvari preda zakupodavcu uz izmirenje dugovane zakupnine koja je prema opomeni upućenoj pred utuženje pod brojem .../... od 24.08.2012. godine iznosila 470.161,10 dinara. Veštačenjem je utvrđeno da je dug tuženog za period od 01.06.2008. do 01.12.2016. godine bez PDV-a 503.614,71 dinar.

Odlukom o prestanku i brisanju JP „Poslovni prostor Savski venac“ br. 06-1- 63/2016-I-01 od 30.11.2016. godine utvrđeno je da se tom odlukom utvrđuje prestanak Javnog preduzeća za upravljanje, korišćenje i raspolaganje poslovnim prostorom „Poslovni prostor Savski venac“ brisanje preduzeća iz privrednih društava i preuzimanje prava obaveza i poslova JP „Poslovni prostor Savski venac“ od Gradske opštine Savski venac, osnivača javnog preduzeća.

Pri ovako utvrđenom činjeninom stanju, nižestepeni sudovi su zaključili da je tužbeni zahtev tužioca neosnovan iz sledećih razloga:

Na strani Gradske opštine Savski venac postoji nedostatak aktivne legitimacije. Ovo stoga što je članom 23. Odluke o načinu postupanja sa nepokretnostima koje su u javnoj svojini Grada Beograda odnosno na kojima Grad Beograd ima posebna svojinska ovlašćenja, propisano da na Grad Beograd odnosno organizacionu jedinicu Gradske uprave nadležne za obavljanje poslova upravljanja i davanje u zakup poslovnih zgrada i poslovnog prostora, prelaze sva prava i obaveze iz ugovora o zakupu koje su zaključile gradske opštine odnosno javna preduzeća ili druge organizacione jedinice osnovane od gradskih opština iz člana 22. stav 1. naznačene odluke, ukoliko su u saglasnosti sa zakonom i propisima Grada Beograda počev od 01.12.2016. godine s tim što će shodno članu 24. Odluke započeti sudski postupak sa zakupcima poslovnih zgrada i poslovnih prostorija kojima su upravljale gradske opštine iz člana 22. stav 1. Odluke pokrenuti zbog neizmenjene zakupnine, biće nastavljeni i okončani bez promene tužioca. S obzirom na ovu okolnost tužilac je izgubio svojstvo poverioca iz pomenutog pravnog posla sa tuženim, jer je isti nakon stupanja na snagu odluke o prestanku sa radom Javnog preduzeća „Poslovni prostor Gradske opštine Savski venac“ bio ovlašćen da dospelu zakupninu traži tužbom podnetom zaključno sa 20.11.2016. godine. Tužba u ovoj pravnoj stvari podneta je 20.02.2017. godine proizilazi da Gradska opština Savski venac nije bila ovlašćena za vođenje postupka pa je stoga tužbeni zahtev tužioca neosnovan, zbog nedostatka aktivne legitimacije.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, ovakva pravna argumentacija nižestepenih sudova nije prihvatljiva. Tuženi je bio u zakupu poslovnog prostora od 30.05.2006. godine kada je iseljen dana 01.12.2016. godine. Za to vreme nije plaćao zakupninu a po ugovoru o zakupu od 05.05.2016. godine je bio u obavezi da to čini. Činjenica je da je predmetni poslovni prostor 16.02.2006. godine predat na upravljanje Gradu Beogradu. Prema članu 24. Odluke propisano je da će započeti sudski sporovi sa zakupcima poslovnih zgrada i poslovnim prostorijama kojima su upravljale gradske opštine iz člana 22. stav 1. ove odluke pokrenuti zbog neizmirene zakupnine, biti nastavljeni i okončani bez promene tužioca. Tužba u ovoj pravnoj stvari je podneta 20.02.2017. godine što znači nakon 01.12.2016. godine. Međutim, po nalaženju Vrhovnog kasacionog suda, odredba člana 3. Odluke o načinu postupanja sa nepokretnostima koje su u javnoj svojini Grada Beograda odnosno na kojima Grad Beograd ima posebna svojinska ovlašćenja, treba tumačiti u vezi odredbe člana 24. Odluke gde je propisano da ako je obaveza nastala pre 01.12.2016. godine onda se smatrati da je tužilac aktivno legitimisan za vođenje ove parnice. Potraživanje iz neplaćenog zakupa nastalo je po predugovoru od 05.05.2016. godine – dakle pre 01.12.2016. godine kada je tuženi iseljen iz lokala. Shodno tome tužilac ima aktivnu legitimaciju za potraživanje u ovom sporu u visini tražene zakupnine. Zakupnina je pravilno utvrđena putem veštačenja pa shodno članu 567. ZOO, tužilac je u obavezi da traženi iznos isplati tužiocu.

Shodno napred iznetom, a na osnovu člana 416. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u izreci.

Iz revizijskih navoda proizilazi da troškovi nisu traženi, pa je odluka o troškovima postupka izostala.

Predsednik veća-sudija

dr Dragiša B. Slijepčević,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić