Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužena je izjavila reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka, pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja i pogrešne primene materijanog prava.

Tužilja je podnela odgovor na reviziju.

Ispitujući pravilnost pobijane odluke primenom člana 408. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ br. 72/11 ... 18/20), Vrhovni kasacioni sud je utvrdio da revizija nije osnovana.

U sprovedenom postupku nisu učinjene bitne povrede odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku, na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti. U postupku pred drugostepenim sudom nije došlo do propusta u primeni ili do nepravilne primene nekih od odredaba ovog zakona, zbog čega nema ni bitne povrede iz člana 374. stav 1. ZPP na koju se revizijom ukazuje.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja je 24.07.1995. godine sa VV, suprugom pokojnog GG, zaključila ugovor o kupoprodaji kuće sagrađene tokom 1977. godine na parceli .../... KO ... ukupne površine 1ha 72a 47m2. Po zaključenju tog ugovora tužilja je stupila u posed kupljene nepokretnosti. Nakon isplate prodajne cene u celosti tužilja i VV zaključile su ugovor o poklonu prizemne kuće i šupe od dasaka i udela 3/172 idealna dela prava korišćenja više parcela (.../... - .../...) ukupne površine 1.72.47ha upisane u zk.ul ... KO ... – ugovor Ov .../... od 08.05.1996. godine. Na osnovu tog ugovora tužilja je u označenom zemljišno knjižnom ulošku upisana kao suvlasnica sa 3/344 idealna dela parcela .../... - .../... KO ... . Sporna parcela .../... KO ... je zaključkom Opštinskog suda u Požarevcu od 27.10.2005. godine otpisana iz zk.ul. ... KO .. i upisana u zk.ul. ... iste katastarske opštine sa pravom svojine tužene na kući i pravom korišćenja na zemljištu površine 4,92 ara. Navedeni zaključak zemljišno knjižnog suda donet je na osnovu rešenja Samoupravne interesne zajednice za upravljanje građevinskim zemljištem i komunalne delatnosti Opštine Požarevac od 22.01.1982. godine kojim je predmetna parcela data tuženoj na korišćenje u cilju individualne stambene izgradnje putem formiranja placa na sopstvenoj parceli .../... površine 4a 92m2. Tužena je na toj parceli, na osnovu izdate građevinske dozvole od 30.03.1982.godine, sagradila kuću za koju je rešenjem organa uprave Opštine Požarevac od 29.07.2002. godine izdato odobrenje za upotrebu izvedenih radova. Zaključkom Osnovnog suda u Požarevcu Dn-44/2010 dozvoljena je konverzija prava korišćenja na zemljištu u pravo svojine tužene. U katastru nepokretnosti - listu nepokretnosti ... KO ..., predmetna parcela upisana je kao gradsko građevinsko zemljište u svojini tužene. Upisana su i tri objekta - porodična stambena zgrada, objekat broj ... preuzet iz zemljišne knjige, porodična stambena zgrada broj ... i pomoćna zgrada - deo objekta broj ... izgrađenih bez odobrenja za gradnju, svi kao svojina tužene. Tužilja se nalazi u državini dela parcele .../... u površini od 1a 90m2 na kojem se nalaze porodična stambena zgrada i deo pomoćne zgrade (objekti broj ... i ...) dok je tužena u državini preostalog dela navedene parcele i porodične stambene zgrade (objekta broj ...). Tužilja je tokom 2006. godine izvršila dogradnju svoje zgrade bez izdate građevinske dozvole, zbog čega je podnela zahtev za legalizaciju koji je odbačen kao nepotpun. Na ranije postojećoj parceli .../... u površini od 1 ha 72 a 47 m2, bilo je upisano više lica, pok. GG je bio upisan kao suvlasnik sa 3/172 idealna dela, a tužena je bila upisana kao suvlasnica označene parcele sa udelom od 5/172 idealna dela. Deobom navedene parcele, izvršenom 1979. godine formirano je 27 parcela označenih katastarskim oznakama od .../... do .../... . Ova izmena sprovedena je i u zemljišnoj knjizi, a sva lica koja su bila upisana kao suvlasnici parcele .../... u površini od 1ha 72a 47m2, ostala su upisana kao suvlasnici sa istim udelima na svim novonastalim parcelama. Kuća koju je tužilja stekla ugovorom o kupoprodaji, a zatim i ugovorom o poklonu, izgrađena je 1970. godine od strane pok. GG, supruga VV, koje godine je i sporno zemljište ograđeno, od kada se kuća i sporno zemljište površine 1,9 ari koristi od strane tužilje i njenih pravnih prethodnika VV i GG. Predmetna stambena zgrada sagrađena je pre deobe parcele .../... KO ..., na delu te parcele koje čini zemljište koje je nakon deobe postalo deo novofomirane parcele .../... KO ... , naknadno odlukom dodeljene tuženoj. Međutim, faktičko državinsko stanje nije promenjeno - pravni prethodnici tužilje su i nakon toga ostali u državini objekta i dela novonastale parcele .../... KO ... u sada postojećim merama i granicama, a u takvo redovno stanje stupila je i tužilja po zaključenju ugovora o poklonu.

Drugostepeni sud je nakon održane glavne rasprave, na kojoj je postupajući u skladu sa primedbama Vrhovnog kasacionog suda iz rešenja Rev 5198/2018 od 17.09.2020. godine, izveo sve dokaze i utvrdio činjenično stanje, usvojio tužbeni zahtev sa pozivom na odredbe člana 72. stav 1. i 2. i člana 28. stav 2. Zakona o osnovama svojinsko pravnih odnosa.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, pravilno je drugostepeni sud primenio materijalno pravo pri odlučivanju o tužbenom zahtevu, a razlozi revizije kojima se to osporava, nisu osnovani.

Odredbom člana 28. stav 2. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa, propisano je da savestan i zakonit držalac nepokretne stvari, na koju drugi ima pravo svojine, stiče pravo svojine na tu stvar održajem protekom deset godina. U vreme potrebno za održaj uračunava se i vreme za koje su prethodnici sadašnjeg držaoca držali stvar, kao savesni i zakoniti držaoci, odnosno kao savesni držaoci (član 30. stav 2. tog zakona). Prema članu 72. istog zakona, državina je zakonita ako se zasniva na punovažnom pravnom osnovu koji je potreban za sticanje prava svojine i ako nije pribavljena silom, prevarom ili zloupotrebom poverenja (stav 1.), državina je savesna ako držalac ne zna ili ne može znati da stvar koju drži nije njegova (stav 2.), a savesnost državine se pretpostavlja (stav 3.).

Navedenim zakonskim odredbama, regulisano je sticanje prava svojine nepokretnosti održajem. Održaj je način originarnog sticanja subjektivnih stvarnih prava na osnovu državine određenog kvaliteta i protekom određenog roka. Za sticanje prava svojine održajem potrebna je zakonita i savesna državina stvari i protek roka od deset godina za nepokretne stvari ili savesna državina stvari i protek roka od 20 godina za nepokretne stvari. Zakon u odredbama člana 72. bliže određuje zakonitu i savesnu državinu. Državina potrebna za sticanje prava svojine održajem mora biti savesna. Zakon određuje da savesna državina postoji ako držalac ne zna ili ne može znati da stvar koju drži nije njegova. Držalac mora biti savestan za sve vreme trajanja održaja. Suprotno navodima revizije, pravilan je zaključak da je tužilja na spornom delu parcele imala zakonitu i savesnu državinu, s obzirom da je u posed već izgrađenog objekta i dela sporne parcele stupila na osnovu punovažnog ugovora o poklonu nepokretnosti i da u tom posedu nije bila uznemiravana od strane tužene u periodu od 10 godina, što je vreme koje je po zakonu potrebno za redovni održaj, kao originarni način sticanja svojine. Suprotno revizijskim navodima, tužilja je u državini celog dela nepokretnosti u koju je stupila nakon zaključenja ugovora, tako da je bila u savesnoj državini sporne nepokretnosti počev od 1996. godine. Nisu od uticaja navodi revizije kojima se ukazuje da je tužilja mogla steći svojinu samo na polovini sporne nepokretnosti, jer je pok. GG uknjižen sa 3/344 idealna dela, s obzirom da je tužilja ugovorom o kupoprodaji, odnosno naknadnim ugovorom o poklonu stekla nepokretnost u obimu koji potražuje ovom tužbom i bila u državini cele stečene nepokretnosti, te po osnovu savesne i zakonite državine iste, održajem stekla pravo svojine. Takođe, pravo susvojine može se steći održajem jer Zakonom o osnovama svojinskopravnih odnosa to nije isključeno. Kod utvrđene činjenice da se tužilja nalazi u državini sporne kuće i parcele u određenoj površini, duže od vremena predviđenog članom 28. stav 2. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa, osnovan je zahtev za utvrđenje njenog prava susvojine na tom realnom delu nepokretnosti, koji se saglasno odredbi člana 13. stav 1. ovog zakona određuje srazmerno prema celini – ukupnoj površini označene parcele. Ostalim navodima revizije ne dovodi se u sumnju zakonitost presuđenja ni pravilna primena materijalnog prava.

Na osnovu izloženog, Vrhovni kasacioni sud je primenom člana 414. stav 1. ZPP, odlučio kao u izreci presude.

Tužilji nisu dosuđeni troškovi odgovora na reviziju, jer isti u smislu člana 154. ZPP, nisu bili nužni, zbog čega je na osnovu člana 165. stav 1. ZPP odlučeno kao u stavu drugom izreke.

Predsednik veća - sudija

Jasminka Stanojević, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić