U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud u veću sastavljenom od sudija: dr Dragiše B. Slijepčevića, predsednika veća, Jasmine Stamenković i dr Ilije Zindovića, članova veća, u pravnoj stvari tužilaca AA iz ... i BB iz ..., koje zastupa Jovan Mićić, advokat iz ..., protiv tuženih VV iz ..., koju zastupaju Dejan Vuković, Aleksandra Đalić-Bošković i Srđan Gligo, advokati iz ..., GG iz ..., koju zastupa Zoran Lazarević, advokat iz ...., DD iz ..., ĐĐ iz ..., EE iz ..., Republika ..., ŽŽ iz ..., Republika ..., ZZ iz ..., Republika ..., radi utvrđenja, odlučujući o reviziji tužilaca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž 7956/19 od 08.07.2020. godine, u sednici održanoj 01.12.2022. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE kao neosnovana revizija tužilaca izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž 7956/19 od 08.07.2020. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Prvog osnovnog suda u Beogradu P 22899/18 od 25.01.2019. godine, stavom prvim izreke, delimično je usvojen tužbeni zahtev tužilaca i utvrđeno da su apsolutno ništav ugovor o poklonu overen kod Trećeg opštinskog suda u Beogradu, dana 29.06.1979. godine i to: - Ov br.3621/79 u odnosu na prvotuženu VV u delu kojim je pok. II raspolagao sa 2850/10000 idealnih delova jednosobnog stana broj 1, površine 32 m2, koji se nalazi u suterenu zgrade u ul. ... broj ... (sada ul. ... broj ...), upisan u LN br. ... KO ..., na kat. parceli broj ...; - Ov br.3262/79, u odnosu na četvrtotuženu ĐĐ u delu kojim je pok. II raspolagao sa 2850/10000 idealnih delova trosobnog stana br.3, površine 93 m2, koji se nalazi na prvom spratu zgrade u ul. ... (sada ul. ...), upisan u LN br. ... KO ..., na kat. parceli broj ...; pa se za navedene udele ovlašćuju tužioci da bez naknadne saglasnosti prvotužene i četvrtotužene izvrši upis brisanja do sada postojećeg stanja u katastru nepokretnosti ZKUL ... KO ... na kat. parceli ... Stavom dva izreke, odbijen je tužbeni zahtev u delu kojim je traženo da sud utvrdi ništavost ugovora iz prethodnog stava u odnosu na prvotužene i četvrtotuženu u delu kojim je pok. II raspolagao udelom od po 7148/10000 idealnih delova predmetne nepokretnosti, u delu od po 2850/10000 a do tražene ništavosti u udelu od po 10000/10000, kao neosnovan. Stavom tri izreke, delimično je usvojen tužbeni zahtev tužilaca pa je utvrđeno da u odnosu na sve tužene apsolutno ništav pismeni testament pok. II od 07.07.1984. godine, u delu kojim je pok. II raspolagao sa 2850/10000 idealnih delova trosobnog stana br.2, po rešenju od 79 m2, koji se nalazi u prizemlju zgrade u ulici ... (sada ul. ...) upisanog u LN br. ... KO ..., na kat. parceli broj ... Stavom četiri izreke, odbijen je tužbeni zahtev u kome je traženo da sud utvrdi ništavost pismenog testamenta iz prethodnog stava u odnosu na sve tužene u delu kojim je pok. II raspolagao udelom od po 7148/10000 idealnih delova stana broj 2, površine 89 m2, koji se nalaze u prizemlju zgrade u ul. ... (sada ul. ...), preko utvrđene ništavosti u delu po 28050/10000, a do tražene ništavosti u delu od po 10000/10000, kao neosnovan. Stavom pet izreke, odlučeno je da svaka stranka snosi svoje troškove postupka.

Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž 7956/19 od 08.07.2020. godine, stavom prvim izreke, potvrđena je presuda Prvog osnovnog suda u Beogradu P 20899/18 od 25.01.2019. godine u stavovima prvom i drugom izreke, a žalba tužilaca i tužene VV u tom delu su odbijene kao neosnovane. Stavom drugim izreke, ukinuta je presuda Prvog osnovnog suda u Beogradu P 2899/18 od 25.01.2019. godine, u stavovima trećem i četvrtom izreke i tužba tužilaca odbačena. Stavom tri izreke, preinačeno je rešenje o troškovima postupka sadržano u delu stava petog izreke, tako što se obavezuju tužioci da tuženoj GG iz ... na ime naknade troškova postupka isplate iznos od 57.000,00 dinara, dok se u preostalom delu ovo rešenje potvrđuje a žalba tužilaca i tužene VV odbijaju kao neosnovane. Stavom četiri izreke, obavezani su tužioci da tuženoj GG na ime naknade troškova drugostepenog postupka isplate iznos od 20.200,00 dinara. Stavom pet izreke, odbijen je zahtev tužene VV za naknadu troškova drugostepenog postupka.

Protiv pravnosnažne drugostepene presude a u odnosu na stav 2, stav 3. i stav 4. izreke, reviziju su blagovremeno izjavili tužioci, zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao presudu na osnovu člana 408. ZPP („Sl. glasnik RS“, br.72/11...55/14), pa je utvrdio da je revizija tužilaca neosnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, sada pok. II, pravni prethodnik parničnih stranaka, bio je u braku sa JJ. JJ je umrla 1944. godine. Nakon toga, II je zaključio brak sa KK. U braku sa JJ, imao je dvoje dece i to tužilju AA i sina sada pok. LL čiji je sin tužilac BB. U braku sa KK, dobio je troje dece i to: tuženu VV, ĐĐ i sada pok. LJLJ čiji su pravni sledbenici tužena supruga, GG i ćerka, DD. Tokom trajanja bračne zajednice II i JJ izgrađena je porodična kuća u ul. ... (ranije ...) broj ... u ... na kat. parceli broj ... Kuća se sastoji od jednosobnog stana broj 1, površine 32 m2, u suterenu, trosobnog stana broj 2, u prizemlju površine 89 m2 i trosobnog stana broj 3, na prvom spratu površine 93 m2, koji su upisani u katastru nepokretnosti. Pok. II je tokom trajanja bračne zajednice sa svojom drugom suprugom KK sačinio dva ugovora o poklonu. Prvim, Ov br.3621/79 od 29.06.1979. godine kojim je tuženoj VV poklonio jednosoban stan broj 1, površine 32 m2, u suterenu. Drugim ugovorom Ov br.3262/79 od 29.06.1979. godine, stan je poklonjen ĐĐ i to trosoban stan broj 3, površine 93 m2, na prvom spratu. Pok. II je sačinio i testament dana 07.07.1984. godine koji je proglašen u ostavinskom postupku Četvrtog opštinskog suda u Beogradu u predmetu Ov br.7640/84 dana 22.11.1984. godine. Predmetnim testamentom pok. II je supruzi KK ostavio stan broj 2, površine 89 m2, u istoj zgradi. Tužioci su pred Trećim opštinskim sudom u Beogradu vodili parnični postupak koji je okončan donošenjem pravnosnažne presude P 1642/88 -96 od 20.03.1997. godine. Tom presudom je, stavom prvim izreke, utvrđeno da je pok. JJ suvlasnik na 4277/10000 idealnih delova predmetne porodične stambene zgrade, dok je pok. II suvlasmnik sa udelom od 5723/10000 idealnih delova na istoj nepokretnosti. Stavom drugim izreke, utvrđeno je da su naslednici iza pok. JJ, suprug II, ćerka AA i unuk po pok. sinu LL. BB, sa po 1425/10000 idealnih delova na predmetnoj nepokretnosti. Stavom trećim izreke, utvrđeno je da je pok. II testamentom od 07.07.1974. godine raspolagao imovinom koja mu ne pripada pa je izvršena redukcija istog i to za deo od 2850/10000 idealnih delova, koliko ukupno pripada ovde tužiocima AA i BB, dok ostatak od 7148/10000 idealnih delova predstavlja imovinu pok. II. Stavom četvrtim izreke, utvrđeno je da na 2850/10000 idealnih delova predmetne nepokretnosti postoji suvlasništvo AA i BB i to sa ½ prava svojine idealnih delova, odnosno sa po 1425/10000 idealnih delova nepokretnosti. Pre okončanja naznačenog spora dana 08.06.1993. godine BB i AA sa jedne strane i sada pok. II s druge strane, sačinili su sporazum prema kome su BB i AA ustupili LJLJ pravo korišćenja tavanskog prostora na navedenoj nepokretnosti radi adaptacije na osnovu čega se LJLJ obavezao da im isplati iznos od ukupno 20.000 DEM od čega svakom od tužilaca po 4.000 DEM po potpisivanju ugovora, a ostatak u roku od 30 dana od okončanja ostavinskog postupka. Trenutno stanje katastarske evidencije za predmetnu nepokretnost je takvo da je pravo svojine na stanu broj 1 upisano u korist tužene VV, na stanu broj 2, u korist sada pok. II i na stanu broj 3, u korist tužene ĐĐ.

Pri ovako utvrđenom činjeničnom stanju, polazeći od načela da niko ne može preneti na drugog više prava nego što ga sam ima, nižestepeni sudovi su zaključili da pok. II je imao pravo da predmetnim ugovorima o poklonu raspolaže u korist tuženih VV i ĐĐ udelom od 7148/10000 idealnih delova predmetne nepokretnosti, s obzirom da je sa tim udelom utvrđeno njegovo pravo susvojine na tim nepokretnostima po osnovu sticanja u bračnoj zajednici sa pok. JJ. Međutim, pok. II, nije mogao da raspolaže preostalim udelom od 2850/10000 idealnih delova predmetnih nepokretnosti budući da isti pripadaju tužiocima kao pravnim sledbenicima pok. majke JJ, pa je delimično osnovan tužbeni zahtev kojim se traži utvrđivanje apsolutne ništavosti raspolaganja predmetnim ugovorima o poklonu u delu od 2850/10000 idealnih delova predmetnih nepokretnosti dok je tužbeni zahtev neosnovan u preostalom delu tj. za utvrđivanje ništavosti navedenih ugovora o poklonu u delu od 7148/10000 delova.

Drugostepeni sud je odlučujući o žalbi na presudu prvostepenog suda potvrdio prvostepenu presudu u stavovima prvom i drugom izreke, dok je istu presudu u stavu trećem i četvrtom ukinuo i tužbu tužilaca odbacio nalazeći da se radi o presuđenoj stvari jer je o tome odlučeno presudom Trećeg opštinskog suda u Beogradu P br.1642/88 – 06 od 12.03.1997. godine.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, drugostepeni sud je pravilno zaključio da u odnosu na potvrđujući stav 3. izreke prvostepene presude je pravilno odlučeno o tom delu zahteva. Revizijom u tom delu se napada utvrđeno činjenično stanje a prema članu 407. stav 2. ZPP revizija ne može da se izjavi zbog pogrešno ili nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja, osim u slučaju iz člana 403. stav 2. ovog zakona. U prvostepenom postupku izvođeni su dokazi u skladu sa predlozima stranaka, i u skladu sa izvedenim dokazima pravilno odlučeno. Na ročištu od 25.01.2019. godine nije eksplicitno predloženo medicinsko veštačenje. Predlaganje dokaza moglo se učiniti najkasnije na pripremnom ročištu. Stoga su revizijski navodi tužilaca u tom delu neosnovani.

Neosnovani su revizijski navodi tužilaca i u ostalom delu. Pravilna je odluka drugostepenog suda i u odnosu na stav drugi izreke kojim je ukinuta prvostepena presuda u stavu 3. i 4. izreke i tužba odbačena. Ovo stoga što je pravilno zaključio drugostepeni sud da je presudom Trećeg opštinskog suda u Beogradu P 1642/88-92-94-96 od 20.03.1997. godine stavom trećim izreke utvrđeno da je pok. II testamentom od 07.07.1994. godine raspolagao imovinom koja mu ne pripada te da je izvršena redukcija tog testamenta za kvotu od 2850/10000 idealnih, koliko pripada tužiocima. Imajući u vidu sadržinu zahteva tužilaca u ovom predmetu, u tom delu, proizilazi da postoji u obe parnice identitet tužbenog zahteva kao i činjeničnog osnova. Tuženi su pravni sledbenici u predmetu Trećeg opštinskog suda u Beogradu a pravnosnažnost te presude proteže se na univerzalne pravne sledbenike parničnih stranaka. Dakle, radi se o presuđenoj stvari u tom delu pa je pravilno postupio drugostepeni sud kada je prvostepenu presudu u tom delu ukinuo i tužbu odbacio.

Na osnovu člana 414. stav 1. ZPP odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća - sudija

dr Dragiša B. Slijepčević,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić