U IME NARODA

Vrhovni sud, u veću sastavljenom od sudija: Vesne Subić, predsednika veća, Zorana Hadžića i Mirjane Andrijašević, članova veća, u parnici mal. tužilje AA iz ..., čiji je zakonski zastupnik majka BB iz ..., čiji je punomoćnik Danijela Đokić, advokat iz ..., protiv tužene VV iz ..., koju zastupa punomoćnik Ivica Krstić, advokat iz ..., radi izdržavanja, odlučujući o reviziji tužene izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž2 333/23 od 07.12.2023. godine, u sednici veća održanoj 09.05.2024. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE, kao neosnovana, revizija tužene izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž2 333/23 od 07.12.2023. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Vranju P2 51/23 od 01.06.2023. godine odbijen je tužbeni zahtev tužilje mal. AA iz ..., kojim je tražila da se obaveže tužena VV iz ..., da na ime svog doprinosa za zakonsko izdržavanje mal. tužilje plaća iznos od 10.000,00 dinara svakog 01. do 05. u mesecu za tekući mesec počev od 11.08.2020. godine, kao dana podnošenja tužbe, pa sve dok za to postoje zakonski razlozi, uplatom na tekući račun zakonske zastupnice mal. AA, BB, bliže navedeno u izreci presude kao i da dospele neisplaćene iznose na ime zakonskog izdržavanja isplati odjednom, kao neosnovan, i obavezana je mal. tužilja da tuženoj plati na ime troškova postupka iznos od 72.000,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od izvršnosti presude do konačne isplate.

Presudom Apelacionog suda u Nišu Gž2 333/23 od 07.12.2023. godine, ukinuta je presuda Osnovnog suda u Vranju P2 51/23 od 01.06.2023. godine i presuđeno tako što je obavezana tužena VV iz ..., da na ime svog doprinosa za zakonsko izdržavanje mal. tužilje AA iz ... plaća iznos od 4.000,00 dinara svakog 01. do 05. u mesecu za tekući mesec počev od 11.08.2020. godine, kao dana podnošenja tužbe, sve dok za to postoje zakonski razlozi, uplatom na tekući račun zakonske zastupnice tužilje BB koji se vodi kod „... banka“, s tim da dospele neisplaćene iznose na ime zakonskog izdržavanja plati u roku od 15 dana od dana prijema presude, dok je tužbeni zahtev za veće traženje od dosuđenog, a do iznosa od 10.000,00 dinara odbijen, kao neosnovan i obavezana je tužena da mal. tužilji, na ime naknade troškova parničnog postupka, isplati iznos od 182.900,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od dana izvršnosti presude do konačne isplate.

Protiv pravosnažne presude donete u drugom stepenu tužena je blagovremeno izjavila reviziju, iz svih zakonskih razloga zbog kojih se revizija može izjaviti.

Vrhovni sud je ispitao pobijanu presudu, u smislu člana 408. Zakona o parničnom postupku („Sl. glasnik RS“ broj 72/11...10/23) u vezi člana 202. Porodičnog zakona, pa je ocenio da revizija tužene nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a revizijom se ne ukazuje posebno na ostale bitne povrede odredaba parničnog postupka zbog kojih se revizija, u smislu člana 407. stav 1. tačka 2. i 3. ZPP može izjaviti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, mal. tužilja je rođena ...2016. godine u vanbračnoj zajednici zakonske zastupnice BB sada pok. GG, sinom tužene VV, koji je preminuo dana ...2017. godine. Tužena je baba tužilje po ocu, dok je tužiljin deda po ocu preminuo. Ugovorom o doživotnom izdržavanju od 01.08.2019. godine sada pok. deda mal. tužilje, DD i tužena su, u svojstvu primalaca izdržavanja, sa unukom ĐĐ, kao davaocem izdražvanja, preuzeli međusobna prava i obaveze, s tim što su primaoci izdržavanja davaocu izdržavanja ostavili celokupnu pokretnu i nepokretnu imovinu u KO ... i KO ..., bliže navedenu u tom ugovoru.

Tužena živi u ..., u porodičnoj kući zajedno sa sinom EE koji se bavi ugostiteljstvom i svojom unukom ĐĐ, koja je na stažu nakon završenog fakulteta i sa kojom ima zaključen ugovor o doživotnom izdržavanju. Povremeno tužena boravi u Nemačkoj, radi lečenja. Ne poseduje nepokretnu imovinu na svoje ime, a kuća u kojoj živi u ... ima dva sprata. Tužena je korisnik porodične penzije u Republici Srbiji počev od 12.12.2019. godine, koja iznosi 11.800,00 dinara i korisnik porodične penzije u Nemačkoj počev od 01.01.2020. godine u iznosu od 157,82 evra, kao i svoje prevremene penzije u iznosu od 307,41 evra, što su stranke učinile nesporenim. Za vreme boravka u Republici Nemačkoj u ..., tužena ima od Republike Nemačke obezbeđene minimalne potrebe za život koje se tuženoj plaćaju od strane nadležnog organa za socijalna davanja, u iznosu od 722,48 evra. Sa ... bankom AD Novi Sad tužena je zaključila ugovor o kreditu u iznosu od 200.000,00 dinara sa rokom vraćanja od 72 meseca, a na ime čega mesečno otplaćuje iznos od 5.049,28 dinara.

Zakonska zastupnica mal. tužilje živi u ... sa ćerkom iz prethodnog braka koja je punoletna i sa mal. tužiljom, u stanu površine 37 m2 koji je njeno vlasništvo. Ranije su one živele u većem stanu u ..., koji je kupljen na kredit, ali je zakonska zastupnica mal. tužilje taj stan prodala kako bi vratila kredit i od ostatka novca je kupila stan u kome sada žive. Po struci je diplomirani ..., nije zaposlena, ali povremeno obavlja poslove čišćenja stanova, spremanja, peglanja i druge kućne poslove, za šta mesečno zaradi najmanje 16.000,00 dinara do 20.000,00 dinara. Na ime dečijeg dodatka za mal. tužilju prima iznos od oko 5.250,00 dinara. U ... je nasledila polovinu kuće od oca, u koju povremeno odlazi, na spratu koji njoj pripada niko ne živi i ne izdaje ga, dok je prizemni deo kuće od 2012. godine izdavala, a nakon toga ne izdaje, jer u tom delu živi njena majka.

Mal. tužilja je učenica prvog razreda osnovne škole, zdravo je dete, bez posebnih potreba, ne pohađa dodatne aktivnosti i njene ukupne mesečne potrebe za ishranu, higijenu, obuću i odeću iznose oko 20.000,00 dinara.

Prvostepeni sud je odbio tužbeni zahtev smatrajući da iznos od 11.408,74 dinara koji tužena prima na ime penzije u Srbiji nije dovoljan i ne omogućava tuženoj da doprinosi izdržavanju mal. tužilje, jer bi to za nju predstavljalo očiglednu nepravdu, s obzirom da od tog iznosa tužena ne može da podmiri ni svoje osnovne životne potrebe u toku jednog meseca, računajući i da joj se od penzije na ime rate za kredit mesečno odbija iznos od 5.000,00 dinara. Sa druge strane, sud je uzeo u obzir mogućnosti zakonske zastupnice maloletne tužilje da sa svoje strane doprinosi u izdržavanju, imajući u vidu njene materijalne mogućnosti i činjenicu da je ista zdrava, mlada i radno sposobna osoba i u mogućnosti da ostvaruje zaradu. Takođe, prvostepeni sud je ocenio da je tužena stara i bolesna osoba i da se o njoj brine unuka ĐĐ.

Drugostepeni sud je, nakon održane rasprave, izvođenja svih dokaza iz prvostepenog postupka i ponovnim saslušanjem parničnih stranaka, odnosno tužene i zakonske zastupnice mal.tužilje utvrdio činjenično stanje bliže navedeno u obrazloženju pobijane presude i na drugačiji način, nakon ocene svih dokaza, utvrdio mogućnosti tužene da doprinosi izdržavanju mal. tužilje. Naime, drugostepeni sud je utvrdio da tužena, imajući u vidu njena primanja, može da doprinosi izdržavanju mal. tužilje u iznosu od 4.000,00 dinara mesečno, bez ugrožavanja svoje egzistencije, imajući u vidu da je ostvarila pravo na porodičnu penziju u Republici Srbiji, kao i pravo na porodičnu i starosnu penziju u Nemačkoj, da ima obezbeđeno stambeno pitanje i da se o njoj staraju sin i unuka, sa kojom ima zaključen ugovor o doživotnom izdražavanju i sa kojima živi u zajedničkom domaćinstvu, kao i da nema obavezu izdržavanja drugih lica.

Vrhovni sud smatra da je drugostepeni sud pravilno primenio materijalno pravo na utvrđeno činjenično stanje donoseći pobijanu odluku, za koju je dao dovoljno razloga, koji u svemu prihvata i Vrhovni sud. Članom 154. st. 1. i stav 2. Porodičnog zakona propisano je pravo maloletnog deteta na izdržavanje od roditelja, ali i od drugih srodnika u pravoj ushodnoj liniji ako roditelji nisu živi ili nemaju dovoljno sredstava za izdržavanje.

Članom 160. Porodičnog zakona utvrđeni su kriterijumi za određivanja izdržavanja, koji zavise od potreba poverioca i mogućnosti dužnika izdržavanja.

Suprotno navodima revizije, drugostepeni sud je pravilno utvrdio potrebe mal. tužilje, kao poverioca izdržavanja i tužene, kao dužnika izdržavanja, a u smislu člana 160. Porodičnog zakona i pravilnom primenom članova 8. stav 1, 154. i 266. stav 1. istog zakona zaključio da mal. tužilja ima pravo na izdržavanje od tužene, kao babe po ocu koji je preminuo, pa zbog toga ne može da doprinosi njenom izdržavanju. Dosuđeni iznos kojim tužena treba da doprinosi izdržavanju svoje unuke od 4.000,00 dinara mesečno je takav da ne ugrožava egzistenciju tužene, a imajući u vidu potrebe mal. tužilje koje su utvrđene u iznosu od 20.000,00 dinara mesečno, ne zadovoljava ni polovinu potreba mal. tužilje, s tim što će majka mal. tužilje učestvovati u zadovoljavanju svih preostalih potreba mal. tužilje.

Takođe, suprotno navodima revizije drugostepeni sud je utvrdio da tužena, dok boravi u Republici Nemačkoj, ima plaćene minimalne troškove za život u iznosu od 722,48 evra, pa troškovi njenog boravka u Nemačkoj radi lečenja snosi Republika Nemačka i taj boravak ne utiče na smanjenu mogućnost tužene da doprinosi izdržavanju mal. tužilje u dosuđenom iznosu.

Vrhovni sud je cenio i ostale navode izjavljene revizije kojima se ne dovodi u sumnju pravilnost i zakonitost pobijane presude, zbog čega ti navodi nisu posebno obrazloženi.

Iz navedenih razloga, odlučeno je kao u izreci presude, na osnovu člana 414. stav 1.Zakona o parničnom postupku.

Predsednik veća-sudija

Vesna Subić,s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković