.jpg "Sudska praksa")
Republika Srbija
VRHOVNI KASACIONI SUD
Rev 920/2017
19.07.2019. godina
Beograd
U IME NARODA
Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Biserke Živanović, predsednika veća, Spomenke Zarić i Zorane Delibašić, članova veća, u parnici tužilje AA iz ..., čiji je punomoćnik Slobodan Gavrilović, advokat iz ..., protiv tuženih Izdavačkog preduzeća „BB“ DOO iz ..., i VV iz ..., čiji je punomoćnik Sava Stojanović, advokat iz ..., radi naknade štete, odlučujući o reviziji tuženog izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž4. 141/2016 od 01.09.2016. godine, u sednici veća od 19.07.2019. godine, doneo je
P R E S U D U
ODBIJA SE kao neosnovana revizija tuženog izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž4. 141/2016 od 01.09.2016. godine.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Višeg suda u Beogradu P4. 128/13 od 18.03.2016. godine, stavom prvim izreke, prekinut je postupak u odnosu na tuženog Izdavačko preduzeće „BB“ iz ... . Stavom drugim izreke, dozvoljeno je preinačenje tužbe učinjeno podneskom od 15.12.2015. godine. Stavom trećim izreke, tuženi VV je obavezan da tužilji naknadi štetu u iznosu od 4.841.690,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 18.03.2016. godine do isplate. Stavom četvrtim izreke, odbijen je tužbeni zahtev tužilje preko dosuđenog iznosa. Stavom petim izreke, tuženi je obavezan da tužilji naknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 955.334,00 dinara.
Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž4. 141/2016 od 01.09.2016. godine, odbijene su kao neosnovane žalbe tuženog i potvrđena prvostepena presuda u stavovima prvom, drugom, trećem i petom izreke.
Protiv drugostepene presude, tuženi je blagovremeno izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava i iz razloga propisanih članom 404. Zakona o parničnom postupku.
Tužilja je dostavila odgovor na reviziju.
S obzirom da je revizija dozvoljena, prema noveliranom članu 403. stav 3. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“ 72/11, 55/14), koji se primenjuje na osnovu člana 506. stav 2. ZPP („Službeni glasnik RS“ 72/11), nema zakonskih uslova za odlučivanje o reviziji kao izuzetno dozvoljenoj, u smislu člana 404. stav 1. ZPP.
Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu u smislu člana 408. ZPP i utvrdio da revizija nije osnovana.
U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.
Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja je tokom trajanja braka sa pok. GG (preminuo ...1995. godine), sa rukog jezika prevela knjigu DD „...“, koju je pod svojim imenom objavio suprug tužilje 1963. godine, a knjigu je izdao IRO ĐĐ iz ... . Suprug tužilje je tražio od tog izdavača da tužilja bude označena kao koautor prevoda, s obzirom da on nije znao ruski jezik, što je potvrđeno od strane svedoka EE, koji je naveo da je tužilja autor navedenog dela. Tuženi su se sa suprugom tužilje dana 27.10.1990. godine sporazumeli oko ekonomskog iskorišćavanja navedenog dela, s tim što je ovaj sporazum osim supruga tužilje potpisao tuženi VV, bez pečata IP „BB“ iz Beograda, čiji je tuženi bio osnivač i direktor, kao i jedan od osnivača izdavačkog preduzeća JU „BB“ koje je komisiono prodavalo knjigu „...“. U ovoj parnici pravnosnažnom presudom Okružnog suda u Beogradu P 78/05 od 16.07.2008. godine, utvrđeno je da tuženi Izdavačko preduzeće „BB“ iz Beograda i tuženi VV nisu titulari bilo kog imovinskog autorskog prava na prevodu sa ruskog na srpski jezik sporne knjige, čiji je autor tužilja, i zabranjeno im je da umnožavaju, reklamiraju, prodaju i na bilo koji drugi način koriste navedeno delo tužilje kao autora. Utvrđeno je da je tuženi „BB“ spornu knjigu izdao u pet izdanja u ukupnom tiražu 16870 primeraka, s tim što je knjiga u mekom povezu imala cenu 1.540,00 dinara, a u tvrdom povezu sa PDV-om 4.200,00 dinara. Prvotuženi „BB“ DOO brisan je iz registra dana 14.01.2011. godine.
Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, pravilno je u nižestepenim presudama primenjeno materijalno pravo kada je drugotuženi obavezan da tužilji na ime naknade štete isplati 4.841.690,00 dinara sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom.
Naime, iz utvrđenog činjeničnog stanja proizilazi da su tuženi 1990. godine neovlašćeno štampali predmetnu knjigu i povredili autorska prava tužilje, u skladu sa čl. 5., 27. i 95. tada važećeg Zakona o autorskom pravu („Službeni list SFRJ“ 15/78, 24/86, 21/90), kao i čl. 19. i 20. Zakona o autorskim i srodnim pravima („Službeni list SFRJ“ 24/98), važećeg u vreme objavljivanja izdanja predmetne knjige. Drugotuženi je bio osnivač i direktor prvotuženog, prema kome je postupak prekinut zbog brisanja iz registra privrednih subjekata. Tuženi VV je kao vlasnik i ovlašćeno lice organizovao i sprovodio aktivnosti u vezi štampanja i objavljivanja predmetne knjige, koje su dovele do povreda autorskih prava tužilje, a nakon brisanja iz registra prvotuženog on je osnovao novo izdavačko preduzeće kako bi dalje nesmetano obavljao izdavačku delatnost i izbegao odgovornost za povredu tužiljinih autorskih prava, pa je pravilan i zaključak drugostepenog suda da ima mesta primeni instituta proboja pravne ličnost iz člana 54. Zakona o preduzećima, odnosno člana 15. Zakona o privrednim društvima. Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, visina naknade štete pravilno je utvrđena prema ceni knjige i broju izdatih primeraka, kao i procentu naknade koja pripada prevodiocu. S obzirom na navedeno, revizijom tuženog se neosnovano ističe pogrešna primena materijalnog prava.
Navodima revizije kojima se ukazuje da je tuženi suprugu tužilje isplatio celokupan iznos na ime autorskog honorara, i da nije dokazano da je tužilja autor sporne knjige, kao i da je cena knjige pogrešno utvrđena, zapravo se osporava ocena izvedenih dokaza i utvrđenog činjeničnog stanja, zbog čega se revizija ne može izjaviti, prema članu 407. stav 2. ZPP.
Iz navedenih razloga, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u izreci, na osnovu člana 414. stav 1. ZPP.
Predsednik veća - sudija
Biserka Živanović,s.r.
Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić
