U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Jasminke Stanojević, predsednika veća, Biljane Dragojević i Marine Govedarica, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Vlado Tanasković, advokat iz ..., protiv tuženog BB iz ..., čiji je punomoćnik Željko Rakić, advokat iz ..., radi utvrđenja, odlučujući o reviziji tuženog izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 2998/14 od 26.11.2014. godine, u sednici održanoj 15.12.2016. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE kao neosnovana revizija tuženog izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 2998/14 od 26.11.2014. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Novom Sadu P 1135/11 od 07.04.2014. godine usvojen je tužbeni zahtev pa je utvrđeno da je tužilac vlasnik stana br. ... ulaz ..., projektne oznake ..., koji se nalazi u ... u stambenoj zgradi u ul. ... ..., sagrađenoj na parc. br. .../... i .../... KO ..., te da je vlasništvo stekao na osnovu ugovora o udruživanju sredstava radi izgradnje stana overenog kod Osnovnog suda u Novom Sadu 11.10.2007. godine Ov1 .../... Obavezan je tuženi da tužiocu po pravnosnažnosti presude preda u posed opisani stan slobodan od lica i stvari pod pretnjom novčane kazne, kao i da snosi troškove postupka u iznosu od 455.100,00 dinara. Određeno je da će ova presuda nakon pravnosnažnosti služiti tužiocu kao osnov za prenos utvrđenih prava i upis u katastar nepokretnosti, pa je obavezan tuženi da prizna i da trpi da se tužilac upiše u list nepokretnosti broj ... KO ... na način kako je navedeno u izreci presude. Određeno je da pravnosnažnošću presude prestaje da važi rešenje o privremenoj meri od 28.02.2011. godine. Odbijen je zahtev tužioca kojim je tražio da se obaveže tuženi da mu na ime troškova postupka naknadi preko dosuđenog, do potraživanog iznosa, kao i zahtev za oslobađanje od plaćanja sudskih taksi u ovoj pravnoj stvari.

Presudom Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 2998/14 od 26.11.2014. godine odbijena je kao neosnovana žalba tuženog i potvrđena je prvostepena presuda u delu odluke o tužbenom zahtevu i o troškovima parničnog postupka.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tuženi je blagovremeno izjavio reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu u smislu člana 399. ZPP („Službeni glasnik RS“, broj 125/04, 111/09), koji se u ovom postupku primenjuje na osnovu člana 506. stav 1. ZPP („Službeni glasnik RS“, broj 72/11, 55/14), pa je utvrdio da revizija nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz član 361. stav 2. tačka 9. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a revizijom se ne ukazuje na druge bitne povrede odredaba parničnog postupka, zbog kojih se ona može izjaviti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, dana 25.05.2004. godine između JKP Gradskog zelenila iz … (investitora I) i „VV“ iz ... (investitora II), čiji je tužilac bio član, zaključen je ugovor o zajedničkom investiranju i gradnji kojim je ugovoreno privođenje nameni i izgradnja bloka ... na ... u ... na spornim parcelama, ukupne pov. 17335m2 i pod tačkom B izgradnja upravne zgrade Garden centar na istoj lokaciji površine 270m2. Dana 16.07.2007. godine „VV“, kao investitor i tužilac, kao zadrugar, su zaključili ugovor o udruživanju sredstava radi rešavanja stambenog pitanja tužioca izgradnjom stambeno- poslovne zgrade na predmetnim parcelama. Ugovorom je predviđeno da tužilac udruživanjem potrebnih sredstava i nakon njihove uplate u celini stiče vlasništvo na stanu oznake ..., pov. 67,64m2, na ... spratu, ulaz .... U predmetnom ugovoru je navedeno da vrednost stana iznosi 45.319 evra, u dinarskoj protivvrednosti, pri čemu je saglasno konstatovano da je tužilac isplatio iznos od 39.000 evra, a da će ostatak novca isplatiti do primopredaje stana. Dana 19.03.2007. godine zaključen je ugovor o cesiji između tužioca, kao cezusa, „VV“ kao cedenta i „GG“ ... kao cesionara, kojim je cedent ustupio cesionaru svoje potraživanje koje ima prema cezusu po osnovu ugovora o udruživanju sredstava, za iznos od 10.319 evra u dinarskoj protivvrednosti. Ovim ugovorom je konstatovano da su realizacijom ugovora o cesiji ispunjene obaveze cezusa prema cedentu, kao i cedenta prema cesionaru.

Takođe je utvrđeno da je 10.09.2007. godine zaključen ugovor o zajedničkoj izgradnji i regulisanju međusobnih odnosa između „DD“ iz ... i . „VV“ ..., sa jedne strane, i „BB“ ..., sa druge strane i to stambeno-poslovnog objekta ... i ... u Bloku ... u produžetku ... u ..., na parcelama koje su predmet spora. Članom 7. navedenog ugovora ugovorne strane su se sporazumele da „DD“ i „VV“ po osnovu ovog ugovora dobijaju u državinu i svojinu stanove u stambeno-poslovnom objektu ... i .... u bloku ... u ... u produžetku ..., na spornim parcelama, između ostalih i predmetni stan. U članu 8 ugovora ugovoreno je da „BB“ po osnovu uloženih sredstava stiče pravo prodaje stanova, poslovnih i pomoćnih prostora, osim stanova taksativno nabrojanih u članu 7 ugovora, od kojih je jedan i stan tužioca. Dana 22.11.2007. godine na Skupštini osnivača „VV“ ... je usvojena odluka o pristupanju kao člana - osnivača „BB“ ..., sa udelom od 25.000 evra, što predstavlja razliku uloženih i utrošenih sredstava po osnovu ugovora od 25.05.2004. godine, zaključenog između JKP Gradsko zelenilo i „VV“ ....

Međusobnim sporazumom od 26.01.2008. godine „VV“ i tuženi su ugovorili da tuženi može stupiti kao pravni sledbenik „VV“ ... prema JKP Gradsko zelenilo, te je regulisano da ostvarivanje prava u razlici preuzetih prava i obaveza intelektualne svojine u kapitalu tuženog ugovorne strane utvrđuju kroz pravo ... „VV“ na taksativno nabrojanim stanovima, među kojima je i stan koji je kupio tužilac, a čiji će investitor ubuduće biti ovde tuženi na osnovu pravnog sledbeništva po ugovoru sa JKP Gradsko zelenilo.

Utvrđeno je da su dana 14.03.2008. godine JKP Gradsko zelenilo i „BB“ ... zaključili aneks II ugovora o zajedničkom investiranju i gradnji, u kojem je konstatovano da su „VV“ ... i JKP Gradsko zelenilo … zaključili ugovor o zajedničkom investiranju i gradnji Ov. II .../... za parcele upisane u zemljišno- knjižni uložak br. ... KO ..., kojim je učinjeno nespornim da je pri zaključenja ovog aneksa „VV“ isplatila JKP Gradsko zelenilo iznos od 10.500.000,00 dinara, po osnovu ugovora od 25.05.2004. godine, pri čemu je JKP Gradsko zelenilo dalo svoju bezuslovnu saglasnost da se tuženi „BB“ upiše u katastar nepokretnosti kao isključivi vlasnik predmetne stambeno-poslovne zgrade, nakon što izgradi objekat. Dana 22.01.2009. godine nad „VV“ ... otvoren je stečajni postupak, a tužilac je 24.03.2009. godine stečajnom upravniku podneo zahtev za izlučenje stana koji je bio predmet ugovora i udruživanja sredstava, koji je usvojen.

Konačno, utvrđeno je da na spornim parcelama pravo korišćenja ima JKP Gradsko zelenilo u 1/1 dela, a na stambenoj zgradi za kolektivno stanovanje izgrađenoj na njima držalac sa 1/1 dela je tuženi. Nakon etažiranja, u nacrtu posebnih delova zgrade stan tužioca je označen brojem ..., pov. 66,23 m2, kao deo zgrade na ... .... Tuženi je završio izgradnju predmetne zgrade u februaru - martu 2011. godine i izvršio etažiranje, ali nakon završetka gradnje nije predao u stan u posed tužiocu, a ni ostalim zadrugarima. Tužilac se uselio u opisani stan jer je imao kopiju ključa, ali je tuženi podneo tužbu radi smetanja poseda. Utvrđeno je da je tužilac 30.12.2010. godine uplatio tuženom iznos od 990.400,00 dinara što predstavlja dinarsku protivvrednost neisplaćenog iznosa po ugovoru o udruživanju sredstava (9.375 evra).

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, pravilno su nižestepeni sudovi primenili materijalno pravo kada su utvrdili da je tužbeni zahtev osnovan, budući da je tužilac u celini ispunio svoje ugovorne obaveze iz ugovora o udruživanju sredstava. Pravilno su sudovi zaključili da je tuženi pasivno legitimisan, s obzirom da je sporazumom od 26.01.2008. godine „VV“ preneo na tuženog sva prava iz ugovora o zajedničkom investiranju i gradnji od 25.05.2004. godine.

Neosnovano se u reviziji tuženog navodi da ugovor koji je zaključen između tužioca i „VV“ nije podoban pravni osnov za derivativni način sticanja prava svojine, budući da u vreme zaključenja ugovora a i nakon toga „VV“ ... nije bio investitor izgradnje. Naime, utvrđeno je da su JKP Gradsko zelenilo i „VV“ kao investitori zaključili ugovor o zajedničkom investiranju i gradnji, po kom ugovoru „VV“ učestvuje u izgradnji objekta svojim sredstvima, radnom snagom, mehanizacijom i novčanim sredstvima, dok je JKP Gradsko zelenilo nosilac prava korišćenja na parcelama na kojima je ugovorena gradnja. Pored iznetog, sam tuženi je sa „VV“ zasnovao ugovorni odnos, kao sa prethodnim investitorom, sa kojim reguliše svoje odnose sa „VV“, koji mu navedenim ugovorom predaje započetu gradnju na osnovu kog ugovora na tuženog ne prenosi pravo svojine na predmetnom stanu.

Neosnovani su revizijski navodi tuženog da su sudovi pogrešno primenili materijalno pravo iz odredbe člana 21. Zakona o osnovama svojinsko- pravnih odnosa, kojim je propisano da se pravo svojine stiče i stvaranjem nove stvari, što predstavlja originarni način sticanja prava svojine. U konkretnom slučaju tužilac je kao zadrugar isplatom utvrđenog novčanog iznosa stambenoj zadruzi na ime cene za ugovoreni stan učestvovao u njegovoj izgradnji i stekao pravo svojine na izgrađenom stanu, kao i ovlašćenje za upis tog prava u javnim knjigama, saglasno odredbama čl. 16-18 tada važećeg Zakona o zadrugama („Službeni glasnik SRS“, br. 57/89 i „Službeni glasnik RS“, br. 46/95 i 101/2005).

Takođe, neosnovano se revizijom ukazuje da ukoliko se prihvati da je postojao materijalno-pravni odnos između tužioca i tuženog, da on mora biti zasnovan na odredbama o singularnoj sukcesiji u smislu člana 452. ZOO, te da se eventualna obaveza tuženog prema tužiocu može prenositi samo do aktive prenete imovinske celine. Tuženi tokom postupka, saglasno pravilima o teretu dokazivanja, nije ponudio dokaze za tvrdnju da tužiočeva sredstva nisu od strane „VV“ uneta u započetu gradnju, koju je tuženi preuzeo ugovorom sa ovom zadrugom. Drugim rečima, tačno je da tuženi istupa kao singularni sukcesor VV ali je nesporno da je započeta gradnja delom finansirana i od strane tužioca i da sporni stan zadruga nije međusobnim ugovorom prenela na tuženog.

Zato po navedenom pravnom osnovu tužilac osnovano u skladu sa ugovornim odredbama i zakonskim normama prinudnog karaktera zahteva utvrđenje prava svojine na izgrađenom stanu, upis tog prava u katastar nepokretnosti i predaju stana u isključivu državinu.

Na osnovu člana 405. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća - sudija

Jasminka Stanojević, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić