Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužena je blagovremeno izjavila reviziju, zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka, pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja i pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni sud je ispitao pobijanu presudu na osnovu člana 408. u vezi člana 403. stav 2. tačka 3. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“, br. 72/11...18/20), i utvrdio da revizija nije osnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju Vrhovni sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, rešenjem Opštinskog suda u Prokuplju O 47/80 od 20.02.1980. godine, za naslednike na zaostavštini pok. VV, između ostalog i na kp. br. .. KO ... sa po ½ dela oglašeni su njegovi sinovi tužilac AA i brat tužioca, a suprug tužene, sada pok. GG. Stranke su u listu nepokretnosti br. .. KO ... upisane sa po ½ dela na: kp. br. .. „Donje ...“ zemljište pod zgradom u površini od 0.01,23 ha, kp. br. .. „Donje ...“ zemljište pod zgradom u površini od 0.00,30 ha, kp. br. .. „Donje ...“ zemljište uz zgradu u površini od 0.05,00 ha, kp. br. .. „Donje ...“ njiva 2 klase u površini 0.12,82 ha, kao i na objektu broj: 1 na kp. br. .., porodična stambena zgrada, površine 123 m2, spratnosti Pr+sprat i objektu br.2-pomoćna zgrada, površine 30 m2, spratnost prizemlje. Tužiocu je prema rešenju Opštine Žitorađa utvrđen porez na imovinu za predmetnu nepokretnost, a plaćao je i račune za utrošenu električnu energiju. Prema nalazu i mišljenju sudskog veštaka građevinske struke na parceli kp. br. .. KO ... postoji porodična stambena zgrada spratnosti prizemlje + sprat, površine 123 m2, evidentirana u katastru, objekat broj 3 koji predstavlja pomoćnu zgradu spratnost prizemlje, površine u gabaritu 77 m2, i pomoćna zgrada, objekat br. 4 spratnosti PR u gabaritu 32 m2, koje nisu evidentirane u katastru. Objekat br. 2, čija je površina iznosila 30 m2 i koji je evidentiran u katastru, prema faktičkom stanju, ne postoji na terenu.

Ocenom iskaza stranaka i svedoka, drugostepeni sud je utvrdio da je tokom trajanja zajednice života dede, roditelja tužioca, tužioca i njegovog brata na parceli, koja nije predmet ovog postupka u periodu od 1968. godine do 1972. godine izgrađena kuća (stara kuća) u kojoj su svi zajedno živeli, a u kojoj živi tužena od zaključenja braka sa bratom tužioca. Nakon smrti oca tužioca, na predmetnoj parceli je 1975. godine započeta izgradnja predmetne zgrade broj 1, u koju se nakon završetka izgradnje, 1984. godine uselio tužilac sa porodicom, a u skladu sa usmenim sporazumom između njega, njegovog brata, majke i dede. Prema usmenom sporazumu tužiocu je pripala u svojinu predmetna zgrada broj 1, a njegovom bratu stara kuća, u kojoj živi tužena od sklapanja braka sa bratom tužioca. Tužilac sa svojom porodicom neprekidno živi u predmetnoj zgradi broj 1, i na predmetnoj parceli je zajedno sa njima izgradio pomoćne objekte označene kao objekat broj 3 i 4. Tužena nije uznemiravala tužioca u korišćenju predmetnih nepokretnosti niti je tražila izdvajanje svog suvlasničkog dela.

Prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev tužioca, primenom člana 28. stav 4, člana 30. stav 1. i člana 72. stav 2. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa, smatrajući da je tužilac po osnovu usmenog sporazuma i održaja, kao savestan držalac stekao pravo svojine na predmetnim nepokretnostima.

Drugostepeni sud je, nakon održane rasprave, ukinuo prvostepenu presudu, delimično usvojio tužbeni zahtev tužioca i utvrdio da je tužilac vlasnik sa ½ dela koji je upisan na ime tužene, na nepokretnostima bliže opisanim u stavu drugom izreke drugostepene presude. Ovo, jer je utvrdio da su u izgradnji predmetne zgrade broj 1, kao i porodične stambene zgrade (stare kuće), koja nije predmet ovog spora, a u kojoj živi tužena i na kojoj tužilac ima suvlasnički udeo, učestvovali zajedničkim sredstvima i radom tužilac, njegov brat, majka i deda, jer su iste građene u vreme kada su oni živeli u široj porodičnoj i ekonomskoj zajednici. Pošto je utvrdio da je između njih postignut usmeni sporazum o deobi, prema kome tužiocu treba da pripadne u svojinu predmetna zgrada broj 1, a njegovom bratu stara kuća, pa kako samo postojanje usmenog sporazuma o deobi ne predstavlja osnov za sticanje prava svojine u smislu člana 20. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa, ali da postojanje usmenog sporazuma o deobi ukazuje na savesnost tužioca u smislu da je isti od 1984. godine, kada se sa porodicom uselio u predmetnu zgradu broj 1 i od tada u istoj živi, imao savesnu, nesmetanu državinu cele predmetne zgrade u periodu dužem od 20 godina, da je stekao pravo svojine na tom delu po samom zakonu, održajem u smislu člana 28. stav 4. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa, jer je njegova državina bila savesna odnosno takvog kvaliteta da se na osnovu nje može steći pravo svojine održajem. Pri tome je drugostepeni sud smatrao da bez obzira na činjenicu što je tužilac kao pravni osnov za sticanje prava svojine označio usmeni sporazum o deobi, da sud nije vezan za njega shodno članu 192. stav 4. ZPP.

Po oceni Vrhovnog suda, drugostepeni sud je, suprotno navodima revizije, pravilno primenio materijalno pravo.

U konkretnom slučaju, u toku trajanja zajednice života između tužioca i dede, roditelja i brata tužioca, u periodu od 1968. godine do 1972. godine, zajedničkim sredstvima izgrađena je stara kuća, a nakon smrti oca tužioca, 1974. godine, započeta je izgradnja predmetne zgrade broj 1 na kp. br. .. KO ..., u koju se, nakon završetka izgradnje 1984. godine uselio tužilac sa porodicom, dok je njegov brat, a suprug tužene nastavio sa korišćenjem stare kuće, koju tužena koristi od sklapanja braka sa njime, a sve ovo u skladu sa usmenim sporazumom o deobi koji je postignut između članova porodične zajednice koju su u to vreme činili tužilac i njegovi deda, majka i brat. Stoga, je drugostepeni sud pravilno utvrdio da su nepokretnosti (stara kuća i zgrada broj 1) stečene u toku trajanja zajednice života u porodičnoj zajednici koju su činili tužilac i njegovi deda, majka i brat njihovim radom i da one predstavljaju njihovu zajedničku imovinu, saglasno članu 195. Porodičnog zakona, kao i da je između njih postignut usmeni sporazum o deobi te imovine, koja je i faktički izvršena, tako što se u predmetnu zgradu broj 1 uselio tužilac sa porodicom, dok je staru kuću nastavio da koristi brat tužioca, a od sklapanja braka sa njime i tužena. Da je između članova porodične zajednice postignut usmeni sporazum o deobi zajedničke imovine upravo ukazuje i to što među strankama nije bilo protivljenja načinu korišćenja predmetne stambene zgrade broj 1 od strane tužioca i njegove porodice u periodu dužem od 20 godina, kao i da je tužilac zajedno sa članovima svoje porodice (suprugom i decom ) na predmetnoj parceli izgradio pomoćne objekte (objekat broj 3 i 4). S obzirom na to da je tužilac duže od 20 godina od postignutog usmenog sporazuma o deobi i useljenja u predmetnu zgradu broj 1 u savesnoj državini predmetnih nepokretnosti (stambene zgrade broj 1 i parcele), pravilna je ocena drugostepenog suda da je osnovan zahtev tužioca za utvrđenje prava svojine na delu ovih nepokretnosti odnosno na delu na kome je tužena upisana kao suvlasnik sa ½ dela istih, pravilnom primenom člana 28. stav 4. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa.

Po oceni Vrhovnog suda, navodima revizije se ne dovodi u sumnju zaključak drugostepenog suda da je postignut usmeni sporazum o deobi i načinu korišćenja predmetnih nepokretnosti - zgrade broj 1 i kp. br. ... Za drugačiji zaključak tužena nije dostavila pravno relevantne dokaze.

Navodima revizije se zapravo osporava pravilnost utvrđenog činjeničnog stanja i stavljaju primedbe na ocenu dokaza iz člana 8. ZPP. Drugostepeni sud je čitanjem dokaza izvedenih pred prvostepenim sudom i neposrednim izvođenjem dokaza na raspravi održanoj pred tim sudom, upotpunio činjenično stanje i uz obrazloženu ocenu dokaza utvrdio sve bitne činjenice za pravilnu primenu materijalnog prava i odluku o izjavljenoj žalbi, sa kojih razloga su neosnovani ovi navodi revizije.

Sa napred navedenih razloga, primenom člana 414. ZPP odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća – sudija

Dobrila Strajina, s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković