Odlučujući o izjavljenoj reviziji, na osnovu člana 408. Zakona parničnom postupku („ Službeni glasnik RS“ broj 72/11... 18/20) u vezi sa članom 27. i članom 30. stav 2. Zakona o vanparničnom postupku, Vrhovni kasacioni sud je našao da revizija protivnika predlagača nije osnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, Opštinska uprava Opštine Batočina je dana 12.09.2019. godine donela rešenje o eksproprijaciji broj 465-81/1903, koje je postalo pravnosnažno dana 02.10.2019. godine. Navedenim rešenjem eksproprisana je uz naknadu u korist Republike Srbije, a za potrebe JP „Putevi“ iz Beograda, radi izgradnje deonice državnog puta Prvog B reda broj 24 Kragujevac, Koridor H (deonica Batočina stacionaža od km 0+000 do km 5+000) prema predlogu JP „Putevi Srbije“ Beograd na osnovu člana 74. Zakona o putevima, kojim je utvrđen opšti interes za eksproprijaciju, i to dela katastarske parcele broj .. u površini od 0.07,41 ha, upisane u LN broj .. KO ... kao vlasništvo AA iz ..., sa obimom udela 1/1. Stavom 2. tog rešenja usvojen je zahtev vlasnika nepokretnosti i eksproprisan je preostali deo nepokretnosti uz naknadu u korist Republike Srbije, a za potrebe JP „Putevi Srbije“ iz Beograda, deo katastarske parcele broj .. u površini od 0.13,48 ha, upisane u ln broj .. KO ... kao vlasništvo AA iz ... sa obimom udela 1/1 i na njoj poslovni objekat spratnosti P+0, površine u gabaritu 240,00 m2, u vlasništvu AA iz ... . Stavom 3. je određeno da će o naknadi za izvršenu eksproprijaciju biti raspravljeno u posebnom postupku po pravnosnažnosti rešenja. Dana 28.10.2019. godine, Odeljenje za imovinskopravne poslove, urbanizam, građevinarstvo, stambeno komunalne inspekcijske poslove i investicije, Odsek za sprovođenje objedinjenje procedure i imovinsko pravne poslove i urbanizam je, nakon održane usmene rasprave, donelo zaključak broj 465 – 81/1903, kojim je postugnut delimični sporazum na način da se korisnik eksproprijacije JP „Putevi Srbije“ obavezuje da AA iz ... isplati naknadu za eksproprisane objekte postojeće na kp broj .. upisane u ln broj .. KO ..., po rešenju Odeljenja za imovinsko pravne poslove, urbanizam, građevinarstvo, stambeno komunalne inspekcijske poslove i investicije, Odsek za sprovođenje objedinjene procedure za imovinsko pravne poslove i urbanizam Batočina broj 465-81/1903 od 19.09.2019. godine na tekući račun koji se vodi kod Vojvođanske banke u roku od 30 dana od dana potpisivanja sporazuma, pod pretnjom prinudnog izvršenja u iznosu od 27.773.383,11 dinara. Stavom 2. sporazuma vlasnik je izjavio da osim naknade utvrđene ovim sporazumom nema drugih potraživanja prema korisniku eksproprijacije osim vrednosti eksproprisanog zemljišta. Stavom 3. obavezan je korisnik eksproprijacije da predmetnu nepokretnost preuzme od vlasnika u roku od 90 dana od dana potpisivanja sporazuma, osim objekata koji su u pojasu eksproprijacije prema vaštačenju E282/19 od 03.09.2019. godine, deo betonskog platoa, deo nasipa za plato, bilbord i deo ograde koje korisnik eksproprijacije može da preuzme u roku od 30 dana i po isteku tog roka izvrši primopredaju. Stavom 4. se zaključuje da sporazum ima snagu izvršne isprave. Spisi su dostavljeni Osnovnom sudu u Kragujevcu na dalji postupak i odlučivanje o visini naknade.

Iz prepisa lista nepokretnosti broj .. KO ... utvrđeno je da je predlagač upisan kao nosilac prava svojine sa udelom 1/1 na kp.broj .. KO ... u ukupnoj površini od 0.20.89 ha, gradsko građevinsko zemljište, kao i vlasnik sa udelom 1/1 na objektu broj 1 zgrada za koju nije poznata namena i objekta broj 2 pomoćna zgrada, obe postojeće na kp broj .. KO ... . Veštačenjem je utvrđena ukupna tržišna vrednost za kp.broj .. KO ... od 34.370.922,81 dinar. Na predmetnoj parceli osim rušenja starog objekta, sprovedeni su pripremni radovi: skidanje gornjeg sloja humusa, dovoz, razastiranje i planiranje tampona tucanika, betonskih površina, izrada toplog asfalta, grebanog asfalta sa valjanjem i pripremom za teški saobraćaj u cilju izgradnje buduće stanice za snabdevanje goriva u površini od 20,89 ari. Pregledom ponuđenih i realizovanih transakcija u postupcima eksproprijacije na istoj lokaciji utvrđeno je da se vrednost kretala 4.000 eura i više. Predmetna lokacija je izuzetno atraktivna, na ovom putu ne postoji lokacija sa sličnim karakteristikama što joj sa ekonomskog aspekta povećava tržišnu vrednost za 30% od svih susednih parcela. Tržišna vrednost parcela sličnog zemljišta kretala se u rasponu od 6.800,00 eura po aru, po realizovanoj transakciji 18.2.2020. godine pa do 16.500,00 eura po aru po realizovanoj transakciji 09.07.2021. godine, što ukazuje na povećavanje tržišne cene, a te lokacije su sa lošijim karakteristikama u odnosu na predmetnu. Opisana priprema parcele povećala je tržišnu vrednost, ali pribavljena tehnička dokumentacija nije uticala na formiranje tržišne cene. Tržišna cena po aru uzeta je kao minimalna realizovana od 6.800 eura i tako dobijena vrednost od 140 eura po m/2. Vrednost od 4000 eura po aru odnosila se na kompletnu KO Batočina, prema Poreskoj upravi opštine Batočina, a ne na predmetnu lokaciju. Na utvrđenu visinu su uticali isključivo tržišni parametri koji se odnose na lokaciju, kategoriju zemljišta, opremljenost lokacije infrastrukturom i instalacijom, površina parcele, oblik, prilaznost, osunčanost, neugorženost od poplavnih uticaja, kontaminiranost od veštačkih zagađivanja i atraktivnost dela na koridoru gde je izgrađen i kružni tok.

Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, drugostepeni sud je nakon održane rasprave u smislu člana 383. ZPP zaključio da je protivnik predlagača, kao korisnik eksproprijacije u obavezi da predlagaču isplati novčanu naknadu , kao tržišnu vrednost za eksproprisanu katastarsku parcelu u iznosu utvrđenom na osnovu nalaza i mišljenja sudskog veštaka, koji se koristio komparativnom metodom uzimajući u obzir relevantne parametre, a s obzirom na to da Poreska uprava vrši samo procenu tržišne vrednosti.

Odredbom člana 42.stav 1. Zakona o eksproprijaciji ( „Službeni glasni RS“ roj 53/95...20/09, 55/13 i 106/2016 ) propisano je da se naknada za eksproprisano poljoprivredno zemljište i građevinsko zemljište određuje u novcu prema tržišnoj ceni takvog zemljišta, ako zakonom nije drugačije propisano, dok je stavom 2. istog člana propisano da procenu tržišne cene iz stava 1. ovog člana vrši organ nadležan za utvrđivanje poreza na prenos apsolutnih prava na nepokretnostima. Prema odredbi člana 41.stav 2. istog Zakona visina naknade u novcu za eksproprisanu nepokretnost određuje se po tržišnoj veni prema okolnostima u vreme zaključenja sporazuma o visini naknade, odnosno u vreme donošenja prvostepene odluke o naknadi. Saglasno navednom , procenu tržišne vrednosti daje organ za utvrđivanje poreza na promet apsolutnih prava na promet nepokretnosti ( Poreska uprava). Međutim, visina tržišne vrednosti eksproprisanih nepokretnosti može se utvrditi na osnovu nalaza i mišljenja sudskog veštaka , koji prilikom utvrđivanja uzima u obzir sve relevantne parametre i korektivne faktore.

Revizijom se pobija pravilnost utvrđenog činjeničnog stanja od strane drugostepenog suda. Međutim, pred drugostepenim sudom veštak je dostavio realizovane ugovore o kupoprodaji parcela na maloj udaljenosti od predmetne parcele i nalaz zasnovao na najnižem realizovanom prometu od 6.800 eura po aru ili 140 eura po m/2. Pored toga predmetna parcela je bolja i uređenija za preko 30% od svih susednih. Imajući u vidu navedeno, visina naknade za eksproprisano poljoprivredno i građevinsko zemljište utvrđena je prema tržišnoj vrednosti eksproprisanog zemljišta koju je, između ostalog, odredio karakter zemljišta, kvaltitet, klasa, mesto nalaženja, udaljenost odnosno blizina naseljenog mesta i asfaltnog puta, postojanje i udaljenost infrastrukturne instalacije i drugih korektivnih faktora koji utiču na tržišnu vrednost nepokretnosti. Predlagač i protivnik predlagača pred nadležnim organom uprave nisu zaključili sporazum o naknadi za eksproprisanu nepokretnost, pa je po oceni Vrhovnog kasacionog suda naknada pravilno određena od strane suda u vanparničnom postupku, ocenom nalaza i mišljenja veštaka građevinske struke u smislu člana 41. i 42. Zakona o eksproprijaciji, sa kojih razloga su neosnovani navodi revizije o pogrešnoj primeni materijalnog prava.

Kako troškovi odgovora na reviziju ne predstavljaju neophodne troškove radi vođenja parnice, a koji bi bili od uticaja na odluku o reviziji, to je o njima odlučeno na osnovu člana 154.stav 1. ZPP.

Sa napred navedenih razloga, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u izreci na osnovu člana 414. u vezi člana 420.stav 6. ZPP.

Predsednik veća – sudija

Vesna Subić,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić