.jpg "Sudska praksa")
Republika Srbija
VRHOVNI KASACIONI SUD
Rev 9532/2022
17.11.2022. godina
Beograd
U IME NARODA
Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Vesne Subić, predsednika veća, Zorana Hadžića i Mirjane Andrijašević, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Nebojša Milosavljević, advokat iz ..., protiv tužene Opštine Blace, koju zastupa Opštinski javni pravobranilac, radi utvrđenja diskriminacije, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž 1086/22 od 12.05.2022. godine, u sednici veća održanoj dana 17.11.2022. godine, doneo je
P R E S U D U
ODBIJA SE, kao neosnovana, revizija tužioca izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž 1086/22 od 12.05.2022. godine.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Višeg suda u Prokuplju P 3/22 od 18.02.2022. godine odbijen je, kao neosnovan,tužbeni zahtev tužioca kojim je tražio da sud utvrdi da je tužena Opština Blace - Skupština opštine Blace, teško diskriminatorski postupala prema tužiocu u periodu od donošenja Zaključka od 23.05.2017. godine pa sve do isteka manadata tužiocu kao članu Komisije za ..., kao radnom telu tuženika (12.05.2020. godine) najpre privremenom obustavom isplate novčane naknade, koju je prethodno utvrdio 22.12.2016. godine, a potom i obustavom isplate Zaključcima od 24.10.2017. godine i od 05.06.2020. godine, koji su važili unazad, odnosno Zaključkom od 27.12.2018. godine, iako tužena, kao organ javne vlasti, sebe kao donosioca zaključka nije izuzela od redukcije prava na navedenu prinadležnost, iako su statusna prava svih Komisija izjednačena ( stav 1). Odbijen je, kao neosnovan, tužbeni zahtev tužioca kojim je tražio da se zabrani dalje vršenje radnje teške diskriminacije tužioca, odnosno ponavljanje iste prema tužiocu (stav 2). Odbijen je, kao neosnovan, tužbeni zahtev tužioca kojim je tražio da sud presudu objavi u dnevnom listu o trošku tuženog, odmah po pravnosnažnosti (stav 3). Obavezan je tužilac da tuženoj nadoknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 55.500,00 dinara (stav 4).
Presudom Apelacionog suda u Nišu Gž 1086/22 od 12.05.2022. godine odbijena je kao neosnovana žalba tužioca i potvrđena presuda Višeg suda u Prokuplju P 3/22 od 18.02.2022. godine, u stavu prvom, drugom i trećem izreke presude (stav 1), a preinačena u stavu četvrtom izreke tako što je obavezan tužilac da plati tuženoj troškove parničnog postupka u iznosu od 46.500,00 dinara (stav 2). Odbijen je zahtev tužene za naknadu troškova žalbenog postupka (stav 3).
Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilac je blagovremeno izjavio reviziju, zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.
Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu u smislu člana 408. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik Republike Srbije“ broj 72/11, 49/2013 US, 74/2013-US, 55/14,87/2018 i 18/20, u daljem tekstu: ZPP) i utvrdio da revizija nije osnovana.
U postupku donošenja pobijane presude nije učinjena bitna povreda iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti.
Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je rešenjem SO Blace od 09.06.2016. godine imenovan za člana Komisije za ..., kao jedne od više komisija. Zaključkom komisije za administrativna pitanja SO Blace od 22.12.2016. godine određena je visina mesečne novčane naknade članovima i predsednicima komisija. Zaključkom od 23.05.2017. godine, privremeno je obustavljena isplata novčane naknade svim komisijama, osim one koja je donela zaključak i komisije za međunarodnu saradnju, za izradu strategije i razvoj sporta i za planove i to za period od aprila do avgusta te godine. Zaključcima od 24.10.2017. godine, 01.09.2017. godine, 27.12.2018. godine i 05.06.2020. godine, obustavljena je isplata naknade članovima svih komisija sem članovima donosioca zaključka i komisiji za planove. Tužilac smatra da je ovakvim postupanjem tužene , navedenim zaključcima , kao član jedne od osam komisija tuženog diskriminisan u odnosu na članove komisije donosioca odluka.
Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, pravilan je zaključak nižestepenih sudova da nema diskriminacije tužioca.
Zabrana diskriminacije predstavlja jedno od osnovnih načela Ustava Republike Srbije. U članu 21. Ustava propisano je da svako ima pravo na jednaku zakonsku zaštitu bez diskriminacije (stav 2.), i da je zabranjena svaka diskriminacija, neposredna ili posredna, po bilo kom osnovu, a naročito po osnovu rase, pola, nacionalne pripadnosti, društvenog porekla, rođenja, veroispovesti, političkog ili drugog uverenja, imovnog stanja, kulture, jezika, starosti i psihičkog ili fizičkog invaliditeta (stav 3.).
Odredbama člana 14. Evropske konvencije za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda i člana 1. Protokola 12. uz navedenu konvenciju, u stavu 1. utvrđena je opšta zabrana diskriminacije u ostvarivanju svakog prava koje predviđa zakon, tako što je propisano da će se svako pravo koje zakon predviđa ostvariti bez diskriminacije po bilo kom osnovu po rasi, boji kože, veroispovesti i političkom i drugom uverenju, nacionalnom ili društvenom poreklu, povezanosti sa nacionalnim manjinama, imovini, rođenju ili drugom statusu, a stavom 2. propisano je da javne vlasti neće ni prema kome vršiti diskriminaciju po osnovima koji su pomenuti u stavu 1.
Odredbom člana 2. Zakona o zabrani diskriminacije („Službeni glasnik RS“, broj 22/09) definisani su pojmovi i izrazi diskriminacije i diskriminatorskog postupanja koji označavaju svako neopravdano pravljenje razlike ili nejednako postupanje, odnosno propuštanje (isključivanje, ograničavanje ili davanje prvenstva) u odnosu na lica ili grupe, kao i članove njihovih porodica ili njima bliska lica na otvoreni ili prikriven način, a koji se zasniva na rasi, boji kože, precima, državljanstvu, nacionalnoj pripadnosti ili etničkom poreklu, jeziku, verskim ili političkim ubeđenjima, polu, rodnom identitetu, seksualnoj orijentaciji, imovnom stanju, rođenju, genetskim osobenostima, zdravstvenom stanju, invaliditetu, bračnom ili porodičnom statusu, osuđivanosti, starosnom dobu, izgledu, članstvu u političkim, sindikalnim ili drugim organizacijama i drugim stvarnim, odnosno pretpostavljenim ličnim svojstvima. Odredbom člana 4. istog zakona propisano je da su svi jednaki i uživaju jednak položaj i jednaku pravnu zaštitu bez obzira na lična svojstva i da je svako dužan da poštuje načelo jednakosti, odnosno zabranu diskriminacije.
Naime, iz navedenih odredaba proizlazi da je najbitnija karakteristika diskriminacije- pravljenje razlike između lica koje tvrdi da je diskriminisano i drugih lica u istoj ili uporedivoj situaciji, koje pri tom mora biti neopravdano i mora biti vezano za neko lično svojstvo diskriminisanog lica. Prema članu 45. stav 2. Zakona o zabrani diskriminacije, tužilac mora da učini verovatnim da mu je zbog nekog ličnog svojstva povređeno ljudsko ili manjinsko pravo zajemčeno Ustavom što je nophodna pretpostavka da bi se mogla utvrditi povreda načela zabrane diskriminacije. Ukoliko neopravdano nejednak tretman nema za osnov lično svojstvo onda može biti reč o nekom drugom zabranjenom protivpravnom ponašanju, ali ne i o diskriminaciji. Kako je to izostalo, nije povređeno načelo jednakih prava i obaveza i nije izvršena diskriminacija tužioca po ličnom svojstvu.
Iz napred navedenih razloga, primenom člana 414. stav 1. Zakona parničnom postupku odlučeno je kao u izreci.
Predsednik veća – sudija
Vesna Subić, s.r.
Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić
