U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Milomira Nikolića, predsednika veća, Slađane Nakić-Momirović i Marine Govedarica, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Dušan Vujošević, advokat iz ..., protiv tužene BB iz ..., čiji je punomoćnik Jelica Merička, advokat iz ..., radi vršenja roditeljskog prava, odlučujući o reviziji tužene izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž2 447/16 od 02.12.2016. godine, u sednici održanoj 24.05.2017. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE kao neosnovana revizija tužene izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž2 447/16 od 02.12.2016. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Čačku P2 3/15 od 13.05.2016. godine, u prvom stavu izreke, odlučeno je da se dete stranaka, maloletni VV, rođen ... godine, poveri na samostalno vršenje roditeljskog prava tuženoj, majci deteta, a tužilac, otac deteta, obavezan je da dete joj preda. U drugom stavu izreke, utvrđeno je prebivalište maloletnog VV, na adresi majke u ... u ulici ... broj .... U trećem stavu izreke, uređen je model održavanja ličnih odnosa između deteta i tužioca, na taj način što će dete kod tužioca provoditi: svaki prvi, treći i četvrti vikend u mesecu, počev od petka kada se završe časovi do nedelje u 19,00 časova; svaki drugi državni i verski praznik; svaki drugi dečji rođendan, kao i dan krsne slave oca; sedam dana zimskog i dva puta po deset do petnaest dana letnjeg raspusta u kontinuitetu, tako što će tužilac preuzimati i vraćati dete ispred kuće u kojoj živi sa tuženom. U četvrtom stavu izreke, obavezan je tužilac da doprinosi izdržavanju deteta, sa po 5.000,00 dinara mesečno, počev od 13.05.2016. godine pa ubuduće dok za to postoje zakonski uslovi, tuženoj, kao zakonskoj zastupnici, do petog u mesecu za tekući mesec, s tim da dospele neplaćene rate plati odjednom. U šestom stavu izreke, stavljene su van snage privremene mere određene rešenjima Osnovnog suda u Čačku P2 289/12 od 16.11.2012. godine i P2 289/12 od 03.10.2013. godine. U šestom stavu izreke, odbijen je tužiočev predlog za određivanje privremene mere kojom bi se zajednički sin stranaka, poverio njemu na samostalno vršenje roditeljskog prava do pravnosnažnog okončanja ovog postupka, kao i da se uredi način održavanja ličnih odnosa između deteta i tužene, kao neosnovan. U sedmom stavu izreke, odlučeno je da svaka stranka snosi svoje troškove postupka.

Presudom Apelacionog suda u Kragujevcu Gž2 447/16 od 02.12.2016. godine, ukinuta je presuda Osnovnog suda u Čačku P2 br.3/15 od 13.05.2016. godine, pa je presuđeno tako što je, u prvom stavu izreke, odlučeno da se dete stranaka poverava na samostalno vršenje roditeljskog prava tužiocu, a prebivalište deteta je određeno na adresi tužioca. U drugom stavu izreke, uređen je model održavanja ličnih odnosa između deteta i tužene, tako što će dete kod tužene provoditi svaki prvi, treći i četvrti vikend u mesecu, počev od petka od završetka časova do nedelje u 19,00 časova; svaki drugi državni i verski praznik; svaki drugi rođendan deteta; dan krsne slave tužene i sedam dana zimskog i dva puta po deset do petnaest dana letnjeg raspusta u kontinuitetu, a tužena će preuzimati i vraćati dete ispred kuće u kojoj živi. U trećem stavu izreke, obavezana je tužena da doprinosi izdržavanju deteta sa po 5.000,00 dinara mesečno, počev od 02.12.2016. godine pa ubuduće, dok za to postoje zakonski uslovi, plaćanjem tužiocu, kao zakonskom zastupniku, do petog dana u mesecu za tekući mesec. U četvrtom stavu izreke su privremene mere određene rešenjem Osnovnog suda u Čačku P2 289/12 od 16.11.2012. godine i P2 289/12 od 03.10.2013. godine stavljene van snage. U petom stavu izreke, odbijen je tužiočev predlog za određivanje privremene mere da se dete poveri njemu na samostalno vršenje roditeljskog prava do pravnosnažnog okončanja ovog postupka i da se uredi način održavanja ličnih odnosa između deteta i tužene, kao neosnovan. U šestom stavu izreke, odlučeno je da svaka stranka snosi svoje troškove postupka.

Protiv navedene drugostepene presude, tužena je blagovremeno izjavila reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Tužilac je dao odgovor na reviziju.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu, primenom člana 408. Zakona o parničnom postupku, pa je našao da je revizija neosnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, maloletni VV, zajedničko je dete stranaka rođeno u njihovom braku, dana ... godine. Brak stranaka zaključen je 18.04.2004. godine u bračnoj zajednici stranke su živele do oktobra 2012. godine, a brak je razveden presudom Osnovnog suda u Čačku P2 289/12 od 07.08.2014. godine. Otac AA – tužilac, živi u ..., dok majka BB – tužena, sada živi u .... Prema mišljenju organa starateljstva, obe stranke su potpuno funkcionalni kao roditelji. Tužena ima i dete iz prvog braka - sina GG rođenog ... godine koji je živeo u zajednici sa strankama i maloletnim VV i njihovi međusobni odnosi su bili dobri. U toku ovog parničnog postupka, tužena se preselila iz ... za ... i zasnovala vanbračnu zajednicu u kojoj je dobila sina DD ... godine. Tužena je rođena ... godine, po zanimanju je ... i zaposlena je. Roditelji su joj u toku ovog postupka preminuli, ali ima dva brata koji žive u ... Njen suprug ĐĐ je rođen ... godine, zaposlen je i po zanimanju je ... Tužilac AA je rođen ... godine, po zanimanju je ... koji je zaposlen i sa solidnim primanjima. Živi u trosobnom stanu koji deli sa svojim roditeljima. Tužiočevi roditelji su, otac ..., a majka ..., penzioneri – i preselili su se kod tužioca da bi mu pomagali u obavezama oko maloletnog VV. Maloletni VV je, nakon prestanka zajednice stranaka, oko godinu i po dana živeo sa majkom. Pohađa školu u .... U toku 2012. godine je imao konflikt sa starijim bratom GG, zbog koga je bio i u bolnici, ali su njihovi odnosi i dalje dobri. Materijalne i stambene prilike tužene su adekvatne. Iz mišljenja centara za socijalni rad sa teritorija opština u kojima stranke žive, prizilazi da je Gradski centar za socijalni rad u ..., Odeljenje u ..., prepustio Centru za socijalni rad u ... da da konačno mišljenje o tome kome dete treba poveriti na samostalno vršenje roditeljskog prava. Centar za socijalni rad u ... je, imajući u vidu uzrast deteta, okolnost da ide u školu u ..., da je u životnoj dobi kada mu je vrlo važna sigurnost koju dobija od oca, uz činjenicu da se dete izjasnilo da želi da bude sa ocem, predložio da se dete poveri na samostalno vršenje roditeljskog prava ocu.

Kod tako utvrđenog činjeničnog stanja, pravilan je zaključak drugostepenog suda da je osnovan tužbeni zahtev da se zajedničko dete stranaka poveri na samostalno vršenje roditeljskog prava ocu.

Odredbe člana 77. Porodičnog zakona, propisuju uslove za samostalno vršenje roditeljskog prava. Odredbom člana 77. stav 3. navedenog zakona propisano je da jedan roditelj vrši sam roditeljsko pravo na osnovu odluke suda kada roditelji ne vode zajednički život, a nisu zaključili sporazum o vršenju roditeljskog prava.

Odredbom člana 266. stav 1. Porodičnog zakona, propisano je da je u sporu za zaštitu prava deteta i u sporu za vršenje, odnosno lišenje roditeljskog prava, sud uvek dužan da se rukovodi najboljim interesom deteta.

Odredbom člana 270. Porodičnog zakona, propisano je, da je, pre nego što donese odluku o zaštiti prava deteta ili o vršenju odnosno lišenju roditeljskog prava, sud dužan da zatraži nalaz i stručno mišljenje od organa starateljstva, porodičnog savetovališta ili druge ustanove specijalizovane za posredovanje u porodičnim odnosima. Odredbom člana 272. stav 2. istog zakona propisano je da, ako roditelji nisu zaključili sporazum o vršenju roditeljskog prava ili sud proceni da njihov sporazum nije u najboljem interesu deteta, odluku o poveravanju zajedničkog deteta jednom roditelju, o visini doprinosa za izdržavanje od strane drugog roditelja i o načinu održavanja ličnih odnosa deteta sa drugim roditeljom, donosi sud.

U smislu odredbe člana 266. stav 1. Porodičnog zakona, i po nalaženju Vrhovnog kasacionog suda, najbolji interes deteta je da bude povereno na samostalno vršenje roditeljskog prava ocu, imajući u vidu ukupno utvrđeno činjenično stanje i mišljenje organa starateljstva. Pobijana presuda doneta je u skladu sa napred navedenim odredbama Porodičnog zakona, kao i člana 3. stav 1. Konvencije o pravima deteta.

Odredbe člana 61. Porodičnog zakona, uređuju lične odnose deteta sa roditeljem sa kojim ne živi. Odredbom stava 1. istog člana, propisano je da dete ima pravo da održava lične odnose sa roditeljem sa kojim ne živi. Odredbom stava 2. ovog člana, propisano je da pravo deteta da održava lične odnose sa roditeljem sa kojim ne živi može biti ograničeno samo sudskom odlukom kada je to u najboljem interesu deteta. Način održavanja ličnih odnosa je u skladu sa izveštajem organa starateljstva. Odluka o izdržavanju doneta je pravilnom primenom člana 160. i 162. Porodičnog zakona.

Sud je cenio navode revizije, pa je našao da su isti neosnovani. Vrhovni kasacioni sud smatra da je u pobijanoj odluci materijalno pravo pravilno primenjeno, te da su neosnovani suprotni revizijski navodi. I po oceni Vrhovnog kasacionog suda, prema okolnostima konkretnog slučaja, najbolji interes deteta je pouzdano utvrđen u već sprovedenoj sudskoj proceduri, saglasno Porodičnom zakonu, pri čemu revizijom nije dovedena u sumnju pravilnost datih izjašnjenja organa starateljstva.

Na osnovu člana 414. Zakona o parničnom postupku, doneta je odluka kao u izreci.

Predsednik veća–sudija

Milomir Nikolić,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić