Vrhovni sud, u veću sastavljenom od sudija: Branislava Bosiljkovića, predsednika veća, Branke Dražić i Dragane Boljević, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Radoslav Papović advokat iz ..., protiv tuženog BB PR proizvodnja ... „VV“ iz ..., čiji je punomoćnik dr Marija Joksović, advokat iz ..., radi utvrđenja i isplate, odlučujući o reviziji tuženog izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž1 1412/20 od 06.10.2020. godine, u sednici veća održanoj 04.04.2024. godine, doneo je

R E Š E NJ E

UKIDAJU SE presuda Apelacionog suda u Novom Sadu Gž1 1412/20 od 06.10.2020. godine u delu kojim je potvrđena presuda Osnovnog suda u Vrbasu, Sudska jedinica u Kuli P1 179/18 od 09.12.2019. godine, ispravljena rešenjem istog suda P1 179/18 od 20.02.2020. godine u stavu petom izreke i presuda Osnovnog suda u Vrbasu, Sudska jedinica u Kuli P1 179/18 od 09.12.2019. godine, koja je ispravljena rešenjem istog suda P1 179/18 od 20.02.2020. godine u stavu petom i sedmom izreke i predmet VRAĆA prvostepenom sudu na ponovno suđenje.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Vrbasu, Sudska jedinica u Kuli P1 179/2018 od 09.12.2019. godine, koja je ispravljena rešenjem P1 179/18 od 20.02.2020. godine, stavom prvim izreke odbačena je preinačena tužba u delu dodatno istaknutog tužbenog zahteva kojim je traženo da se utvrdi da je tuženi isplatio tužiocu na ime naknade za rad za period od jula 2014. godine do jula 2017. godine iznos od 992.771,00 dinara; stavom drugim izreke, odbijen je predlog tuženog da se odbaci tužba kao neblagovremena; stavom trećim izreke, tužbeni zahtev je u preostalom delimično usvojen; stavom četvrtim izreke, utvrđeno je da su ugovori o privremenim i povremenim poslovima od 02.02.2015. godine i 13.02.2017. godine ništavi; stavom petim izreke, obavezan je tuženi da u korist tužioca za period od 15.07.2014. godine do 08.07.2017. godine uplati nadležnim fondovima i Nacionalnoj službi za zapošljavanje doprinose za obavezno socijalno osiguranje prema stopama važećim na dan uplate, na pojedinačne mesečne iznose kako je navedeno u izreci; stavom šestim izreke, odbijen je tužbeni zahtev na ime uplate doprinosa za obavezno socijalno osiguranje za potraživani iznos od 65,00 dinara za mesec jul 2014. godine; stavom sedmim izreke obavezan je tuženi da tužiocu naknadi troškove postupka u iznosu od 94.580,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti presude do isplate.

Presudom Apelacionog suda u Novom Sadu Gž1 1412/20 od 06.10.2020. godine odbijena je žalba tuženog i potvrđena prvostepena presuda u pobijanom usvajajućem delu.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tuženi je blagovremeno izjavio reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Presudom Vrhovnog kasacionog suda Rev2 204/2021 od 08.07.2021. godine, odbijena je kao neosnovana revizija tuženog izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž1 1412/20 od 06.10.2020. godine.

Odlukom Ustavnog suda Už 11435/2020 od 21.03.2023. godine, stavom prvim izreke, usvojena je ustavna žalba preduzetnika BB PR proizvodnja ... „VV“ iz ... i utvrđeno je da je presudom Vrhovnog kasacionog suda Rev2 204/21 od 08.07.2021. godine i presudom Apelacionog suda u Novom Sadu Gž1 1412/20 od 06.10.2020. godine, u delu koji se odnosi na odluku o tužbenom zahtevu za uplatu doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje, povređeno pravo podnosioca ustavne žalbe na pravično suđenje zajamčeno članom 32. stav 1. Ustava Republike Srbije, dok je u preostalom delu ustavna žalba odbačena. Stavom drugim izreke, poništena je presuda Vrhovnog kasacionog suda Rev2 204/21 od 08.07.2021. godine i određeno da isti sud donese novu odluku o reviziji podnosioca ustavne žalbe izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž1 1412/20 od 06.10.2020. godine, u delu odluke koji se odnosi na pravnosnažnu odluku o tužbenom zahtevu za uplatu doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje, a stavom trećim izreke odbačen je zahtev podnosioca ustavne žalbe za naknadu troškova postupka pred Ustavnim sudom.

Ispitujući ponovo pobijanu drugostepenu presudu, u smislu odredbe člana 408. ZPP, Vrhovni sud je našao da je revizija tužioca osnovana u delu koji se odnosi na uplatu doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je kod tuženog neprekidno radio od 15.07.2014. godine do 08.07.2017. godine, na radnom mestu radnika na “....“. Tužiocu je zarada isplaćivana na ruke, uz izdavanje potvrde. U periodu od jula 2014. godine do jula 2017. godine tuženi je isplatio tužiocu zaradu u iznosu od ukupno 992.771,00 dinar, odnosno u pojedinačnim mesečnim iznosima. Tuženi nije uplatio u korist tužioca doprinose za obavezno socijalno osiguranje.

Prema stanovištu nižestepenih sudova, zahtev tužioca za uplatu doprinosa nije zastareo imajući u vidu odredbu člana 114.e Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji i člana 51. stav 1. i 2. Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje.

Ovakav stav nižestepenih sudova se ne može prihvatiti kao pravilan. Ovo stoga što se Zakonom o poreskom postupku i poreskoj administraciji uređuje poreski postupak, prava i obaveze poreskih obveznika, registracija poreskih obveznika i poreska krivična dela i prekršaj, kao i da se obrazuje Poreska uprava kao organ uprave, iz čega proizilazi da su sa stanovišta državnih organa doprinosi koje je poslodavac dužan da uplati za zaposlenog javni prihodi i spadaju u domenu upravnog prava. S druge strane, odredbom člana 105. stav 2. Zakona o radu kojim je propisano da zaradu u smislu ovog zakona čini zarada koja sadrži poreze i doprinose koji se plaćaju iz zarade, što znači da su doprinosi koje je poslodavac u obavezi da obračuna i uplati u svoje ime, a u korist zaposlenog, sastavni su deo zarade i predstavljaju potraživanje zaposlenog iz radnog odnosa. Odnos između zaposlenog i poslodavca po svojoj prirodi je građansko-pravni obligacioni odnos. Zbog toga nema mesta primeni Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji, budući da nije reč o poreskom postupku i odnosu između Poreske uprave, sa jedne strane i poreskog obveznika sa druge strane, već Zakona o radu koji reguliše odnos poslodavca i zaposlenog.

U ponovnom postupku prvostepeni sud će imati u vidu primedbe ovog suda, kao i stav izražen u odluci Ustavnog suda Už 11435/2020 od 21.02. 2023. godine i nakon ocene prigovora zastarelosti koji je tuženi istakao u odgovoru na tužbu od 27.02.2018. godine, pravilnom primenom materijalnog prava odlučiti u skladu sa zakonom.

Na osnovu člana 416. stav 2. ZPP odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća – sudija

Branislav Bosiljković, s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković