.jpg "Sudska praksa")
Republika Srbija
VRHOVNI KASACIONI SUD
Rev2 1063/2015
03.07.2015. godina
Beograd
U IME NARODA
Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Snežane Andrejević, predsednika veća, Biserke Živanović i Spomenke Zarić, članova veća, u parnici iz radnog odnosa tužioca M.N. iz K. čiji je punomoćnik M.K. advokat iz K. protiv tužene Republike Srbije, Ministarstva unutrašnjih poslova Republike Srbije, Policijska uprava u Kragujevcu, koju zastupa Republičko javno pravobranilaštvo, Odeljenje u Kragujevcu, radi naknade štete, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž1 3545/2014 od 22.01.2015. godine, u sednici veća održanoj 03.07.2015. godine, doneo je
P R E S U D U
ODBIJA SE kao neosnovana revizija tužioca izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž1 3545/2014 od 22.01.2015. godine.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Osnovnog suda u Kragujevcu P1 2043/2013 od 27.05.2014. godine stavom prvim izreke usvojen je tužbeni zahtev tužioca i obavezana tužena da mu za period od 01.09.2010. godine do 30.11.2011. godine na ime razlike neisplaćene naknade, po osnovu korišćenja godišnjeg odmora isplati pojedinačne iznose bliže navedene u izreci prvostepene presude sa pripadajućom zakonskom kamatom. Stavom drugim izreke odbijen je kao neosnovan deo tužbenog zahteva tužioca kojim je tražio da se obaveže da mu na ime naknade štete za razliku zarade za vreme korišćenja godišnjeg odmora isplati iznos od 117,11 dinara za mesec jul 2010. godine sa pripadajućom kamatom počev od 26.08.2010. godine i iznos od 933,49 dinara za mesec avgust 2010. godine sa pripadajućom kamatom počev od 26.09.2010. godine. Stavom trećim izreke obvezana je tužena da tužiocu na ime troškova parničnog postupka isplati 50.840,00 dinara sa pripadajućom kamatom počev od 27.05.2014. godine.
Apelacioni sud u Kragujevcu je presudom Gž1 3545/2011 od 22.01.2015. godine preinačio prvostepenu presudu u stavu 1. i 3. izreke tako što je odbio tužbeni zahtev tužioca koji je tražio da mu na ime razlike neisplaćene naknade zarade za period od 01.09.2010. godine pa do 31.11.2011. godine po osnovu godišnjeg odmora isplati iznose bliže navedene u izreci drugostepene presude kao neosnovan. Odlučeno je da svaka strana snosi svoje troškove parničnog postupka.
Protiv drugostepene presude tužilac je blagovremeno izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava i zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka.
Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu na osnovu člana 408. Zakona o parničnom postupku i utvrdio da je revizija tužioca nije osnovana.
Prema utvrđenom činjeničnom stanju tužilac je kod tužene zaposlen kao redovni pripadnik MUP-a Republike Srbije, u Policijskoj upravi u Kragujevcu. Nadalje, iz provedenog proizilazi da u periodu za koji tužilac potražuje isplatu razlike naknade zarade po osnovu korišćenja godišenjih odmora plata zaposlenih u Ministarstvu unutrašnjih poslova predstavlja iznos dobijanjem množenjem osnovice koji utvrđuje Vlada Reublike Srbije sa koeficijentom – osnovnim i dodatnim koju utvrđuje ministar (član 146. stav 1. i člana 147. stav 1. Zakona o policiji) uz uvećanje od 0,4 % za svaku navršenu godinu radnog staža (član 146. stav 2. zakona). Ovako dobijen iznos plate zaposlenih kod tužene predstavlja ujedno i naknadu plate na koju su zaposleni u tom periodu imali pravo za vreme korišćenja godišnjih odmora.
Po oceni Vrhovnog kasacionog suda neosnovano se revizijom tužioca ukazuje da je u nižestepenim presudama pogrešno primenjeno materijalno pravo.
Prema članu 146. stav 1. Zakona o policiji („Službeni glasnik RS“ br. 101/05, 63/09) koji je važio u spornom periodu, propisano je da policijski službenici i drugi zaposleni u Ministarstvu unutrašnjih poslova imaju pravo na platu koja se sastoji od osnovice, koju utvrđuje Vlada i osnovnog i dodatnog koeficijenta u odnosu na zvanje, posebne uslove rada, opasnost, odgovornost i službenog posla. Visinu koeficijenta iz stava 1. ovog člana utvrđuje ministar aktom o platama, uz saglasnost Vlade (član 146. stav 3. zakona). Zbog posebnih uslova rada, opasnost za život i zdravlje, odgovornost, težinu i prirodu posla, rad na dan praznika koji je neradan, noćnog rada, rada u smenama, prekovremenog rada, dežurstva, pripravnosti i drugih vidova neredovnosti u radu, članom 147. stav 1. ovog zakona propisano je da se zaposlenima u ministarstvu mogu utvrditi koeficijenti za obračun plate koji su od 30 do 50 % nominalno veći od koeficijenata za druge državne službenike a u visni mase sredstava potrebne za isplatu dodatnih koeficijenata iz člana 146. stav 1. ovog zakona.
Na osnovu ovlašćenja iz člana 146. stav 3. Zakona o policiji ministar je 26.06.2006. godine doneo Pravilnik o platama zaposlenih u Ministarstvu unutrašnjih poslova, kojim je utvrđena visina koeficijenata iz člana 146. stav 1. i 147. stav 1. ovog zakona. Međutim, prema članu 9. stav 1. tog pravilnika zaposlenima u MUP-u pripada i stimulativna naknada u visini od 10 % na platu za vreme provedeno na radu kao i u toku privremene nesposobnosti prouzrokovane povredom koje je nastupilo vršenjem ili povredom vršenja službe. Prema stavu 2. ovog člana pravo zaposlenih na stimulativnu naknadu isključeno je za vreme odsustva sa rada koji nisu obuhvaćeni stavom 1. ovog člana kao i u slučajevima isključenja zaposlenog iz službe do kraja isključenja.
Iz navedenih zakonskih odredbi proizilazi da u spornom periodu platu zaposlenih u MUP-u predstavlja iznos dobijen množenjem osnovice koju utvrđuje Vlada sa koeficijentom osnovnim i dodatnim koji utvrđuje ministar u smislu člana 146. stav 1. i 147. stav 1. Zakona o uvećanju od 0,4 % za svaku navršenu godinu radnog staža član 146. stav 2. zakona). Ovakav dobijen iznos predstavlja platu na koji su zaposleni tuženi u spornom periodu imali pravo za vreme korišćenja godišnjeg odmora i plaćenog odsustva.
Pravilnik o platama zaposlenih u Ministarstvu unutrašnjih poslova iz 2006. godine pravi razliku između koeficijenta (osnovnog i dodatnog) i stimulativne naknade predviđene članom 9. tog pravilnika koji predstavlja poseban vid naknade na koji zaposleni imaju pravo samo za vreme provedeno na radu i za vreme privremene sprečenosti za rad prouzrokovane povredom u vršenju ili povodom vršenja službe. U ostalim slučajevima odsustvo sa rada, gde spada i period korišćenja godišnjeg odmora i plaćeno odsustvo, zaposlenima ne pripada pravo na naknadu, pa je tužbeni zahtev tužioca za isplatu razlike zarade u spornom periodu neosnovan.
Vrhovni kasacioni sud je imao u vidu član 32. Zakona o platama državnih službenika i nameštenika kojim je predviđeno pravo na naknadu za vreme godišnjeg odmora i plaćenog odsustva obračunatom po istom iznosu kao i da je zaposleni radio ali u konkretnom slučaju nema mesta primeni navedene odredbe.
Naime, zaposlenima u MUP-u plate su uređene Pravilnikom o platama zaposlenih u Ministarstvu unutrašnjih poslova kojima su utvrđeni osnovni i dodatni koeficijenti pri čemu su osnovni koeficijenti razvrstani u 33 platna razreda prema poslovima radnog mesta dok su dodatni koeficijenti utvrđeni prema statusu policijskih službenika. Ovim pravilnikom je zaposlenima priznat i dodatak na platu u visini od 0,1 % za svaku punu godinu penzijskog staža zbog rada na posebnim uslovima, nezavisno od uvećanja od 0,4 % priznatom Zakonom o policiji. Za razliku od ovog pravilnika Zakonom o platama državnih službenika i nameštenika članom 24 – 31. na drugačiji način je regulisan dodatak na osnovnu platu državnih službenika za rad noć, za rad na dane praznika koji nije radni dan za prekovremeni rad opterećenost na poslu i za pripravnost o čemu se odlučuje posebnim rešenjem.
Budući da se zaposlenima kod tužene plata obračunava primenom koeficijenta Pravilnika o platama zaposlenih u Ministarstvu unutrašnjih poslova koji je bio donet u sprovođenju Zakona o policiji važećeg u spornom periodu proizilazi da ovaj pravilnik ne predstavlja podzakonski akt u odnosu na Zakon o platama državnih službenika i nameštenika kako je to navedeno u nižestepenim presudama, pa nema mesta primeni Zakona o platama državnih službenika i nameštenika prilikom obračuna naknade plate tužiocu za vreme odsustva sa rada – sa korišćenja godišnjeg odmora i plaćenog odsustva.
S obzirom na navedeno i da članom 9. stav 2. ovog pravilnika isključeno je pravo zaposlenih na stimulativnu naknadu od 10 % za vreme korišćenja godišnjeg odmora, tužiocu ne pripada tražena razlika pa je tužbeni zahtev odbijen kao neosnovan.
Iz navedenih razloga, Vrhovni kasacioni sud je odlučio na osnovu člana 414. stav 1. ZPP.
Predsednik veća-sudija
Snežana Andrejević,s.r.
