Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija Božidara Vujičića, predsednika veća, Vesne Subić, Jelice Bojanić Kerkez, Biserke Živanović i Gordane Komnenić, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Andrija Marković, advokat iz ..., protiv tužene Republike Srbije, Ministarstvo unutrašnjih poslova, koju zastupa Državno pravobranilaštvo iz Beograda, radi isplate, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž1 2037/20 od 27.11.2020. godine, u sednici veća održanoj dana 26.05.2021. godine, doneo je

R E Š E NJ E

PRIHVATA SE odlučivanje o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž1 2037/20 od 27.11.2020. godine, kao izuzetno dozvoljenoj.

UKIDAJU SE presuda Apelacionog suda u Beogradu Gž1 2037/20 od 27.11.2020. godine i presuda Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 1613/17 od 16.03.2020. godine i predmet vraća prvostepenom sudu na ponovno suđenje.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 1613/17 od 16.03.2020. godine, stavom prvim izreke, odbijen je prigovor stvarne nenadležnosti suda. Stavom drugim izreke, odbijen je, kao neosnovan, tužbeni zahtev tužioca kojim je tražio da se obaveže tužena da mu isplati zaostalu razliku plate do dvostrukog iznosa plate na osnovu obavljenog rada i vremena provedenog na radu u periodu od 01.09.2015. godine do 31.01.2017. godine, pojedinačne mesečne iznose sa zakonskom zateznom kamatom na način bliže određen ovim stavom izreke. Stavom trećim izreke, izreke, odbijen je, kao neosnovan, tužbeni zahtev tužioca kojim je tražio da se obaveže tužena da nadležnim fondovima za period od 01.09.2015. godine do 31.01.2017. godine uplati na ime tužioca doprinose za penzijsko i invalidsko osiguranje, zdravstveno osiguranje i osiguranje za slučaj nezaposlenosti. Stavom četvrtim izreke, odbijen je zahtev tužene za naknadu troškova postupka.

Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž1 2037/20 od 27.11.2020. godine odbijena je, kao neosnovana, žalba tužioca i prvostepena presuda potvrđena u stavu drugom i trećem izreke. Odbačena je žalba tužioca izjavljena protiv rešenja sadržanog u stavu četvrtom izreke prvostepene presude. Odbijen je zahtev tužene za naknadu troškova drugostepenog postupka.

Protiv pravosnažne presude donesene u drugom stepenu, tužilac je izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava sa predlogom da se smatra izuzetno dozvoljenom primenom 404. ZPP.

Vrhovni kasacioni sud je prihvatio odlučivanje o reviziji tužioca kao izuzetno dozvoljenoj, jer u konkretnom slučaju postoji potreba za ujednačavanjem sudske prakse primenom člana 404. ZPP, zbog čega je odlučeno kao u stavu prvom izreke.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu u granicama propisanim odredbom člana 408. Zakona o parničnom postupku - ZPP („Službeni glasnik RS“ broj 72/11 ... 18/20) i našao da je revizija tužioca osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je u radnom odnosu kod tužene, a od 01.12.2006. godine je raspoređen u Službi za borbu protiv organizovanog kriminala, Uprava kriminalističke policije, na radnom mestu u okviru Odseka za suzbijanje međunarodnog krijumčarenja motornih vozila , sa višom stručnom spremom. Rešenjem tužene od 04.03.2008. godine tužilac je sa 15.03.2008. godine premešten na radno mesto zamenika načelnika Odeljenja za suzbijanje organizovanog opšteg kriminala (OSL) u Službi za borbu protiv organizovanog kriminala Uprave kriminalističke policije. Drugim rešenjem tužene od 09.06.2011. godine tužilac je stekao zvanje policijskog savetnika od 12.06.2011. godine, a rešenjem tužene od 01.06.2012. godine je kao policijski savetnik raspoređen sa 01.06.2012. godine na isto radno mesto. Tužiocu je za novambar mesec 2006. godine isplaćena plata u iznosu od 35.329,48 dinara. U utuženom periodu tužena nije vršila isplatu plate tužiocu u skladu sa Uredbom o platama lica koja obavljaju poslove u posebnim organizacionim jedinicama državnih organa nadležnih za suzbijanje organizovanog kriminala.

Polazeći od navedenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su odbili tužbeni zahtev sa obrazloženjem da tužiocu pripada uvećana plata u dvostrukom iznosu plate koju je ostvario na poslovima sa radnog mesta sa kojeg je stupio na rad u Službu, pa kako mu je u spornom periodu isplaćivana plata koja je veća od dvostruke plate ostvarene na radnom mestu koje je prethodilo prelasku u Službu, odbili su tužbeni zahtev u celosti.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda pravni zaključak nižestepenih sudova se ne može prihvatiti, jer je zasnovan na pogrešnoj primeni materijalnog prava.

Članom 104. stav 1. Zakona o radu („Službeni glasnik RS“ broj 24/05... 32/13), propisano je da zaposleni ima pravo na odgovarajuću zaradu koja se utvrđuje u skladu sa zakonom, opštim aktom i ugovorom o radu.

Odredbom člana 2. stav 1. Uredbe o platama lica koja obavljaju poslove u posebnim organizacionim jedinicama državnih organa nadležnih za suzbijanje organizovanog kriminala, propisano je da plata starešine službe i zamenika starešine službe i ovlašćenog službenog lica u službi, rukovodioca i zamenika rukovodioca posebne pritvorske jedinice i zaposlenog na poslovima obezbeđenja u poslovima obezbeđenja u posebnoj pritvorskoj jedinici obračunava se i isplaćuje u dvostrukom iznosu plate koju su ostvarili na poslovima sa kojih su stupili na rad u organizacionoj jedinici i članu 1. ove Uredbe.

Članom 3. stav 2. iste Uredbe propisano je da zaposleni u službi koji nema svojstvo ovlašćenog lica ima pravo na platu u dvostrukom iznosu plate koja se obračunava i isplaćuje zaposlenom na odgovarajućem radnom mestu u sedištu Ministarstva unutrašnjih poslova. Stavom 5. navedenog člana, predviđeno je da se, prilikom obračunavanja dvostrukog iznosa plate, ne uzimaju u obzir dodaci na platu utvrđeni zakonom.

Sledeći navedeni normativni okvir, Vrhovni kasacioni sud staje na stanovište da se pomenutom uredbom ustanovljava pravo tužiocu, kao licu zaposlenom u službi za suzbijanje organizovanog kriminala, na isplatu dvostrukog iznosa zarade, koju bi u spornom periodu u odnosu na visinu osnovne plate koju bi primao na mesečnom nivou na radnom mestu na kome je bio prethodno radno angažovan, do momenta premeštaja u pomenutu službu. To podrazumeva da svako uvećanje osnovne mesečne plate na ranijem radnom mestu posledično dovodi do uvećanja dvostrukog iznosa njegove osnovne plate kod službe za suzbijanje organizovanog kriminala.

Kod navedenog, Vrhovni kasacioni sud ukazuje da su nižestepeni sudovi pogrešno primenili materijalno pravo prilikom odmeravanja dvostrukog iznosa mesečne osnovne plate tužiocu, nakon raspoređivanja na radnom mestu u Službi za borbu protiv organizovanog kriminala. Ovo iz razloga što su kao merilo za obračun dvostrukog iznosa osnovne plate u čitavom spornom periodu prihvatili samo onaj iznos koji je tužiocu isplaćen u mesecu koji je prethodio raspoređivanju na radno mesto u Službi za borbu protiv organizovanog kriminala, pri čemu nisu uzete u obzir promene u visini osnovne plate koje su usledile u pomenutom spornom periodu obračuna.

Osnovano se revizijskim navodima osporava stav nižestepenih sudova na kome su zasnovane odluka o odbijanju tužbenog zahteva. Za pravilno odlučivanje o tužbenom zahtevu, i samim tim pravilnu primenu materijalnog prava iz citiranih zakonskih odredbi, treba uzeti u obzir promene u visini osnovne plate tužioca koje su usledile u spornom periodu obračuna.

Imajući u vidu navedeno prvostepeni sud će, u ponovnom postupku, razjasniti sve okolnosti od značaja za donošenje odluke u ovoj pravnoj stvari na koje je ukazano ovim rešenjem i pravilnom primenom materijalnog prava doneti pravilnu i zakonitu odluku.

Na osnovu izloženog odlučeno je kao u stavu drugom izreke na osnovu čl. 416. stav 2. ZPP.

Predsednik veća-sudija

Božidar Vujičić,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić