Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu na osnovu člana 408. Zakona o parničnom postupku - ZPP („Službeni glasnik RS“ br. 72/11) koji se primenjuje na osnovu člana 23. stav 1. Zakona o izmenama i dopunama ZPP („Službeni glasnik RS“ br. 55/14) i utvrdio da revizija tužioca nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenim činjenicama tužilac je zaposlen kod tužene i obavlja poslove saobraćajnog policajca u Policijskoj upravi u Kragujevcu. Veštačenjem od strane veštaka ekonomsko finansijske struke je utvrđeno da tužiocu na ime naknade plate za vreme korišćenja godišnjeg odmora u periodu od 12.09.2010. godine do 30.11.2011. godine isplaćeno 7.564,34 dinara manje, kao i da kamata od dana dospelosti svakog pojedinačnog mesečnog potraživanja do dana veštačenja iznosi 3.480,87 dinara, a da mu je na ime naknade plate za vreme korišćenja plaćenog odsustva u utuženom periodu isplaćeno 199,99 dinara manje, kao i da kamata od dana dospelosti navedenog iznosa do dana veštačenja iznosi 91,08 dinara.

Drugostepenom presudom preinačena je prvostepena presuda i odbijen tužbeni zahtev tužioca da se obaveže tužena da tužiocu uplati traženu razliku po oba osnova za period kako je to navedeno u izreci drugostepene odluke.

Razlozi revizije tužioca o pogrešnoj primeni materijalnog prava drugostepenog suda nisu osnovani.

Naime, odredbom člana 146. stav 1. Zakona o policiji („Službeni glasnik RS“, broj 101/05 i 63/09), koji je bio na snazi u periodu za koji tužilac potražuje isplatu razlike naknade zarade, propisano je da policijski službenici i drugi zaposleni u Ministarstvu imaju pravo na platu koja se sastoji od osnovice, koju utvrđuje Vlada i osnovnog i dodatnog koeficijenta u odnosu na zvanje, posebne uslove rada, opasnost, odgovornost i složenost posla. Visinu koeficijenta, iz stava 1 ovog člana, utvrđuje ministar – aktom o platama zaposlenih u Ministarstvu, uz saglasnost Vlade (član 146. stav 3. Zakona). Zbog posebnih uslova rada, opasnosti za život i zdravlje, odgovornosti, težine i prirode posla, rada na dan praznika koji je neradan, noćnog rada, rada u smenama, prekovremenog rada, dežurstava, pripravnosti i drugih vidova neredovnosti u radu, članom 147. stav 1. Zakona propisanao je, da se zaposlenima u Ministarstvu mogu utvrditi koeficijenti za obračun plate koji su od 30 do 50 odsto nominalno veći od koeficijenta za druge državne službenike, a u visini mase sredstava potrebnih za isplatu dodatnih koeficijenata iz člana 146. stav 1 ovog Zakona.

Na osnovu ovlašćenja iz člana 146. stav 3. Zakona o policiji, ministar je (26.06.2006. godine), doneo Pravilnik o platama zaposlenih u Ministarstvu unutrašnjih poslova, kojim je utvrđena visina koeficijenata (iz člana 146. stav 1. i člana 147. stav 1. Zakona). Međutim, primenom odredbe člana 9. stav 1. ovog Pravilnika, zaposlenima u MUP-u pripada i stimulativna naknada, u visini od 10% na platu za vreme provedeno na radu, kao i u toku privremene nesposobnosti prouzrokovane povredom koja je nastupila u vršenju ili povodom vršenja službe. Stavom 2. ovog člana, pravo zaposlenih na stimulativnu naknadu isključeno je za vreme odsustva sa rada koja nisu obuhvaćena stavom 1. ovog člana, kao i u slučaju isključenja zaposlenog iz službe, za vreme dok traje isključenje.

Iz navedenog proizlazi da (u periodu za koji tužilac potražuje isplatu razlike naknade zarade), platu zaposlenih u MUP-u predstavlja iznos dobijen množenjem osnovice – koju utvrđuje Vlada RS, sa koeficijentom - osnovnim i dodatnim, koji utvrđuje ministar (član 146. stav 1. i člana 147. stav 1. Zakona), uz uvećanje od 0,4% za svaku navršenu godinu radnog staža (član 146. stav 2. Zakona). Ovako dobijen iznos plate zaposlenih kod tužene, predstavlja ujedno i naknadu plate, na koju su zaposleni, u tom periodu, imali pravo za vreme korišćenja godišnjeg odmora i plaćenog odsustva.

Pravilnik o platama zaposlenih u Ministarstvu unutrašnjih poslova iz 2006. godine, pravi razliku između koeficijenata (osnovnog i dodatnog) i stimulativne naknade, predviđene članom 9. Pravilnika, koja predstavlja poseban vid naknade, na koju zaposleni imaju pravo samo za vreme provedeno na radu i vreme privremene sprečenosti za rad prouzrokovane povredom u vršenju ili povodom vršenja službe, kako je to navedenom odredbom i predviđeno. U ostalim slučajevima odsustva sa rada, gde spada i period korišćenja godišnjeg odmora i plaćeno odsustvo, zaposlenima pravo na ovu naknadu ne pripada (decidirano propisano stavom 2. ovog člana), što i tužbeni zahtev u ovoj pravnoj stvari čini neosnovanim, iako je tužiocu priznato pravo na stimulativnu naknadu, u visini od 10% plate, primenom citirane odredbe člana 9. Pravilnika.

Prilikom odlučivanja, Vrhovni kasacioni sud je imao u vidu da je odredbom člana 32. Zakona o platama državnih službenika i nameštenika predviđeno pravo na naknadu za vreme godišnjeg odmora i plaćenog odsustva obračunatu u istom iznosu kao da je zaposleni radio, ali nalazi da, u konkretnom slučaju, nema mesta primeni navedene odredbe.

Naime, zaposlenima u MUP-u plate su uređene Pravilnikom o platama zaposlenih u Ministarstvu unutrašnjih poslova, kojim su utvrđeni osnovni i dodatni koeficijenti, pri čemu su osnovni koficijenti razvrstani u 33 platna razreda, prema poslovima radnog mesta, dok su dodatni koeficijenti utvrđeni prema statusu policijskih službenika. Zaposlenima je Pravilnikom, zbog rada pod posebnim uslovima, priznat i dodatak na platu u visini od 0,1% za svaku punu godinu penzijskog staža (nezavisno od uvećanja od 0,4% priznatog Zakonom o policiji). Za razliku od ovog Pravilnika, Zakonom o platama državnih službenika i nameštenika, utvrđeno je 13 platnih grupa (5 za položajna i 8 za izvršilačka mesta), a u okviru svake platne grupe određeno je 8 platnih razreda. Ovaj Zakon posebnim odredbama (članom 24. do 31. Zakona) i na drugačiji način u odnosu na Pravilnik tužene, reguliše i dodatak na osnovnu platu državnih službenika – za rad noću, za rad na dan praznika koji nije radni dan, za prekovremeni rad, opterećenost na radu i za pripravnost, o čemu se odlučuje posebnim rešenjem.

Imajući u vidu da se zaposlenima kod tužene plata obračunava primenom osnovnog i dodatnog koeficijenta određenih Pravilnikom, koji su utvrđeni na potupno drugačiji način u odnosu na Zakon o platama državnih službenika i nameštenika, a posebno da je Pravilnik o platama zaposlenih u Ministarstvu unutrašnjih poslova, na osnovu koga zaposleni kod tužene ostvaruju pravo na stimulativnu naknadu, donet u sprovođenju Zakona o policiji (“Službeni glasnik RS” br.101/05 i 63/09, koji je bio na snazi u vreme donošenja Pravilnika), proizlazi da Pravilnik ne predstavlja podzakonski akt u odnosu na Zakon o platama državnih službenika i nameštenika, na koji se tužilac i nižestepeni sudovi pozivaju, zbog čega u konkretnom slučaju nema mesta primeni odredaba tog Zakona (o platama državnih službenika i nameštenika) prilikom obračuna naknade plate za vreme odsustva sa rada – godišnjeg odmora i plaćenog odsustva.

Iz navedenog proizlazi da se radi ocene osnovanosti tužbenog zahteva ima primeniti član 9. Pravilnika o platama zaposlenih kod tužene u celosti, što podrazumeva primenu i stava 2. ovog člana, kojim je isključeno pravo zaposlenih na stimulativnu naknadu od 10% za vreme korišćenja godišnjeg odmora i plaćenog odsustva.

Kako tužilac tužbom u ovoj pravnoj stvari, potražuje razliku između iznosa koji mu je, u spornom periodu, isplaćen na ime naknade zarade za period korišćenja godišnjeg odmora i plaćenog odsustva i iznosa koji bi mu pripao da je isti obračunat primenom člana 32. Zakona o platama državnih službenika i nameštenika, odnosno naknade u visini zarade koju bi primio da je radio, a što predstavlja upravo obračunatu stimulativnu naknadu od 10%, Vrhovni kasacioni sud nalazi da mu tražena razlika ne pripada, kako to pravilno zaključuje i drugostepeni sud.

Vrhovni kasacioni sud je na osnovu odredbe člana 414. stav 1. ZPP odlučio kao u izreci.

Predsednik veća-sudija

Branislava Apostolović, s.r.